Het geschiedenisonderwijs werkt in Nederland, van basisschool tot en met centraal examen, met tien tijdvakken. De kern van de leerstof ligt vast in een aantal ‘kenmerkende aspecten’ per tijdvak, bijvoorbeeld absolutisme in de tijd van regenten en vorsten (17e eeuw) en industrialisatie in de tijd van burgers en stoommachines (19e eeuw). In totaal komen negenenveertig kenmerkende aspecten aan de orde. Samen vormen zij de basiskennis waarmee leerlingen zich in de historische tijd moeten kunn...

Hoe omstreden het begrip Gouden Eeuw ook is, in de zeventiende eeuw zelf was deze al volop in gebruik, bij de Nederlanders zelf en bij de talloze buitenlanders die ons land bezochten. De Republiek onderscheidde zich door vernieuwingen op de meest uiteenlopende gebieden: politiek met zijn republikeinse systeem, technisch met zijn inpolderingen, economisch met zijn bankinstellingen, artistiek met zijn wereldberoemde schilders, en religieus met een tolerantie die destijds uitzonderlijk was.

De G...

Op jonge leeftijd werd Karel V (1500-1558) koning van Spanje, heer der Nederlanden en keizer van het Duitse Rijk. Ondanks zijn minderwaardigheidsgevoelens en zwakke gezondheid slaagde hij er in om zijn uitgestrekte rijk van hertogdommen, bisdommen, graafschappen, markizaten en vrije steden nog verder uit te breiden met gebiedsdelen in Oost-Azië en Amerika.Als heerser over een rijk waar de zon nooit onderging trok Karel van oorlog naar oorlog. Karels rijk bleek echter te groot voor één vors...

aadpoorten in houten schepen

Wouter B. Waldus en Jeroen Louwe Kooijmans

Een digitale pinas

Ab Hoving

Waren er al paarden op de Zeven Provinciën?

Aemile Lalk

Het replica-jacht Duijfken

Peter Sigmond

3D-modelleren in de Nederlandse maritieme archeologie

Johan Opdebeek, Martijn Manders en Robert de Hoop

‘

A kaag at sea in a fresh breeze’

Ab Hoving

Opkomst en ondergang van de Friese vrachtvaart

Jan Jelle Koopmans

Het verkeerde kanaal

Boudewijn Huenges Wajer en Theo Wajer

Schip gestrand, een ...

De Commissie voor Geschied- en Oudheidkunde is de oudste Commissie van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en telde in de loop der tijd vele kleurrijke leden; historici van allerlei soort alsmede archeologen. Het doel van de Commissie was vanaf het begin in 1841 het stimuleren en faciliteren van onderzoek, in het bijzonder van de vaderlandse geschiedenis.

In het kader van het 250-jarig jubileum van de Maatschappij heeft Nicolette Mout de soms woelige, soms kalme, geschiedenis van de C...

In Drenthe trouwde in 1915 een echtpaar, waarvan de man Oostingh heette en de vrouw Oosting. Toch bleken ze beiden af te stammen van dezelfde familie Oosting(h). Het spoor terug leidde naar een gemeenschappelijke afstamming van een zekere Jannes Derks Oosting (1752-1809), zoon van een zekere Derk Jans Weminge (ca 1723-1754) te Zweeloo. Zowel het voorgeslacht van Derk Jans Weminge, zijn afstamming van een Zweeler familie Oosting en de afstammelingen Oosting(h) zijn in dit boek opgenomen, naast...

Deze historische roman berust geheel op ware feiten. Alle hoofdrolspelers hebben echt geleefd en het heeft twaalf jaar gekost om genoeg historisch materiaal te verzamelen om dit boek te kunnen schrijven. Door de conclusies van het onderliggende onderzoek is de Nederlandse krijgsgeschiedenis intussen deels herschreven. Het boek beschrijft het leven van Evert Roelof Bijl tussen 1813 en 1815. Evert Roelof is een voorvader van de schrijver Marco Bijl. Het verhaal begint als Evert Roelof deserteer...

Deze Almanak, ooit in 1494 begonnen als Schaapherder-kalender zou samen met de Amsterdammer Almanak de op een na oudst bekende almanak van de Nederlanden te zijn. Die van Zutphen is zeker één jaar ouder. Aangezien deze Zutphener eigenlijk de voorganger is van de Enkhuizer almanak, mag de Enkhuizer met recht aanspraak maken `s lands oudste te zijn. Want het is niet bekend of de uit Antwerpen afkomstige drukker Simon Cock eerdere almanakken drukte. Zijn uitgave voor het jaar 1494 is het oudst...

In 1600 bereikte het Nederlandse schip Liefde per ongeluk Japan. Het doel was eigenlijk om via Straat Magelhaes een doorgang te vinden naar de Molukken. Het zou echter het begin betekenen van een lange en bijzondere handelsrelatie tussen twee landen. Vanaf 1641 verbleven de Nederlanders in Nagasaki op het kunstmatige eiland Dejima. Het duurde tot 1654 voordat de Nederlanders toestemming kregen hun doden te begraven ‘aan de andere kant van de baai’. Onderzoek wijst uit dat er meer dan 700 ...

Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerde de Duitse bezetter België intern te splijten. Dat gebeurde door het voeren van een Flamenpolitik, een beleid dat erop gericht was de Vlamingen of in elk geval de Vlaamse beweging in het harnas te jagen tegen België. Dat lukte, want een klein deel Vlaamsgezinden, de zogenaamde activisten, collaboreerde inderdaad. Vanaf de zomer van 1914 zou Berlijn in het bezette land op de Vlaamse beweging inbeuken door een grootscheepse propagandacampagne. De Duitse...