Bij leven en welzijn vertelt in een mengsel van non-fictie en fictie de geschiedenis van de families Levy, Boasson en Vos, die door Joodse afstamming en huwelijksbanden zijn verbonden.

Auteur Frank Vermeer voert fictieve gesprekken met zijn overgrootouders Abraham Salomon Levy en Rosalie Vos-Boasson. Zij vertellen over hun levens vanaf medio 19e eeuw in de Joodse gemeenschappen in Hamburg, Middelburg en Assen. Levens, gekenmerkt door welzijn, assimilatie en emancipatie. Deze familiekroniek wo...

Sinds de Toeslagenaffaire regent het rapporten en commentaren over het probleem van de ontoegankelijke overheid: burgers verdwalen in een woud van uitvoeringsorganisaties. Ze worden geacht zelfredzaam te zijn, maar hun (digitale) geletterdheid is ontoereikend. De overheid heeft haar ‘loketfunctie’ verzaakt en moet haar dienstverlening laagdrempeliger maken. Zij moet zorgen dat iedereen weer mee kan doen.

In de Bataafse Republiek, zoals Nederland na de revolutie van 1795 ging heten, beston...

Mei 1940. Nog voor het Nederlandse leger zich overgeeft aan de Duitsers, stappen alle ministers op een torpedobootjager richting Engeland. Op de valreep overhandigen ze de sleutels van het land aan de hoogste ambtenaren van de tien departementen: de secretarissen-generaal. ‘Pas goed op het land en als het te gortig wordt moet je aftreden,’ luidt hun laatste instructie.

Wat doen de tien topambtenaren vervolgens? Hoe reageren ze op de eerste fases van de Jodenvervolging, op het inpe...

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen maar een langdurig conflict tussen opstandige Nederlanders en Spanjaarden dat zich binnen de grenzen van de Nederlanden afspeelde. Heel Europa raakte betrokken, direct of indirect. Hier in Nederland kennen wij het verhaal van de Tachtigjarige Oorlog voornamelijk vanuit het perspectief van onze nationale geschiedenis. De Tachtigjarige Oorlog in Europese ogen belicht ook het internationale karakter van deze slepende oorlog, op basis van de ervaringen en p...

Lie Alma-Heijnen (1909-1990) raakte als jonge onderwijzeres uit de arme Drentse veenstreek overtuigd van het socialisme als antwoord op de enorme armoede en ongelijkheid die ze om zich heen zag. De opkomst van het fascisme in Duitsland versterkte die overtuiging en bracht haar uiteindelijk bij de vredesbeweging en later het communisme. Vanwege haar talent voor het houden van redevoeringen groeide Alma-Heijnen in korte tijd uit tot een bekend gezicht in de links-activistische, antifascistische...

Zonder Kelten had onze wereld er heel anders uitge­zien. Helaas lopen feiten en fictie vaak door elkaar, en daarom hebben we een gids nodig die ze onder­scheidt. Herman Clerinx is die gids.De god met de maretak gaat over de Kelten en hun cultuur, van het prille ontstaan tot ver voorbij de Ro­meinse tijd. Maar ook over de vriendelijke dijen van godin Maeve. Clerinx vertelt over de kunst die de Kelten hebben nagelaten, en over de wisselwerking met andere culturen zoals die van de Grieken, de...

In 1935 en 1941 werd een Jood die al bijna tweeduizend jaar dood was door Poolse en Franse Joden ter dood veroordeeld. De aanklacht: collaboratie met de vijand. Flavius Josephus vertelt het verhaal van een Romeinse Jood (of een Joodse Romein) die werd geboren in Jeruzalem, Judea: een staat die onder Romeins bestuur stond en waar tijdens zijn leven het christendom geboren werd. Hij voerde een leger aan tegen de Romeinen die zijn land bezetten, maar werd door hen gevangengenomen. Als krijgsgeva...

Auschwitz wordt dikwijls beschouwd als hét symbool van de Holocaust, en wellicht van de hele Tweede Wereldoorlog. Maar is Auschwitz wel zo representatief ? In het kamp werden vooral West-Europese Joden vermoord, terwijl veruit de meeste Joodse slachtoffers vielen in Midden-Europa. In het huidige Oekraïne, Wit-Rusland, Polen en de Baltische staten hebben de nazis naast ruim vier miljoen Joden ook miljoenen andere burgers systematisch vermoord. Zij werden ter plaatse doodgeschoten. Deze shoah...

In Het Indische licht laat Erika Prins aan de hand van portretten uit de Japanse interneringskampen een dwarsdoorsnede zien van de koloniale samenleving in Nederlands-Indië. Deze portretten zijn van de hand van Elisabeth (Bep) Rietveld (1913-1999), kunstschilder en de dochter van Gerrit Rietveld, en leerling van Charley Toorop. Na een stukgelopen huwelijk vertrok zij in 1938 met haar zoon Fons naar Batavia om een nieuw leven te beginnen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef Bep met haar k...

Volgens de rechtse populisten van vandaag zijn 'links' en het nationaal-socialisme één pot nat, en was Hitler vóór alles een socialist. Hoewel dit demagogische onzin is, was er wel een zekere verwantschap en is de relatie tussen het vooroorlogse socialisme en de opkomst van fascisme en nationaal-socialisme een nader onderzoek waard.

Binnen de Nederlandse sociaal-democratie ontstond het besef dat de marxistische ideologie onvoldoende oog had gehad voor andere motieven dan materieel eigenbe...