Door de coronacrisis is eens te meer de ingewikkelde relatie tussen politiek en wetenschap blootgelegd. Het kabinet bestrijdt de pandemie op basis van adviezen van wetenschappelijke experts, die verondersteld worden neutraal én onafhankelijk te zijn. De beleidskeuzes die daaruit volgen worden steeds meer onderwerp van (politieke) discussie, waardoor ook de adviseurs zelf onderdeel van het politieke debat worden. Dit jaarboek belicht deze interactie tussen politiek en wetenschap vanuit divers...

Het fascisme is diep in onze cultuur en historie geworteld

Miljoenen Europeanen geloofden in de vorige eeuw heilig in het fascisme. Deze

nieuwe, revolutionair-utopische ideologie en massabeweging bood haar geestdriftige

aanhangers grootse idealen om voor te leven, te sterven en te doden. Het fascisme

beloofde een nieuwe samenleving, een nieuwe cultuur en zelfs een nieuwe

mens. De geschiedenis van de twintigste eeuw kan onmogelijk begrepen worden

zonder de ideologie van het fascisme en de oors...

Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat de angst voor onkuisheid als een klamme deken over het katholieke volksdeel lag. Zo was voor ongehuwden elke vorm van seksuele opwinding streng verboden, maar was ook het liefdesleven van gehuwden aan strenge regels onderhevig.

De katholieke geestelijkheid bemoeide zich indringend met het intieme leven van de gelovigen. Maar wat wisten priesters eigenlijk van seksualiteit? Op basis van niet eerder bestudeerde bronnen geeft René Bastiaanse een ver...

Amsterdam staat al jaren internationaal bekend als een tolerante stad met een bloeiende homogemeenschap. Door de eeuwen heen heeft de stad zich ontwikkeld tot een zeer liberale en homovriendelijke stad: zij was zelfs een periode Gay Capital of the World. Deze vrijheden zijn echter niet zonder slag of stoot verkregen.

Amsterdam. Een roze geschiedenis schildert het verhaal van de homogemeenschap in de hoofdstad: van heimelijke homoseksuele praktijken in kroegen en krochten aan het begin van de ...

Hoe kwam het dat de Republiek in de zeventiende eeuw kon uitgroeien tot een wereldmacht? Welke rol speelde Nederland in de eeuwen daarna op het internationale toneel? Wat was kenmerkend voor de Nederlandse economie sinds de zestiende eeuw? Hoe ontwikkelden zich de politieke verhoudingen in het binnenland? Welke rol speelde de ‘verzuiling’ en hoe zijn de opkomst van het populisme en de huidige partijpolitieke versplintering te verklaren?

In zijn antwoord op deze en andere vragen geeft Fris...

Aan het eind van de zeventiende eeuw draaide de trans-Atlantische slavenhandel op volle toeren. Vanuit West-Afrika werden onder onmenselijke omstandigheden miljoenen tot slaaf gemaakten naar Noord-en Zuid-Amerika gebracht, van wie 600.000 op Nederlandse schepen. Een van hen was Kaási.

Al lang voordat het debat over de slavernijafschaffing op gang was gekomen, voerden aan het begin van de achttiende eeuw tot slaaf gemaakten in Suriname een heftige strijd. Marrons, gevluchte tot slaaf ge...

De oudheid is pluriformer en minder klassiek dan we denken.

De verhalen die we elkaar vertellen laten zien wie we zijn. En ook de manier waarop we ze vertellen verraadt aspecten van onze persoonlijkheid. Zo heb je veelvormige, weelderige doolhoven van verhalen als De vertellingen van Duizend-en-een-nacht, waar de lezer maar al te graag in verdwaalt, het ‘oosterse’ archetype. Daartegenover staat het westerse: verhalen uit één stuk over een held op weg naar zijn einddo...

In de naoorlogse periode duurde het vormen van een coalitie na de verkiezingen in Nederland gemiddeld twee keer zo lang als in Duitsland. Waar in Nederland de publieke discussie vooral ging over de vraag hoe de kabinetsformatie werd ingericht, was het proces van coalitievorming in Duitsland doorgaans geen onderwerp van discussie. Het ging daar niet zozeer over het hoe, maar over het wat van coalitievorming.

Wat wel overeenkomt is dat in beide landen steeds dezelfde factoren een rol spelen: pa...

Marinus van der Goes van Naters (1900-2005) vertegenwoordigt een eeuw sociaaldemocratische geschiedenis. Vanaf de jaren twintig was hij een van de intellectuele leiders van de SDAP. De hier bijeengebrachte stukken vormen de neerslag van zijn cruciale bijdragen aan de vernieuwing van de sociaaldemocratie. Daarnaast is een selectie opgenomen uit de nooit eerder gepubliceerde correspondentie die Van der Goes tijdens zijn internering in Duitse concentratiekampen onderhield met Willem Drees. Deze ...

'Kop op, Europa!' zegt de Singaporese denker Kishore Mahbubani. De tijd dat het Westen de wereld domineerde is voorbij en we moeten ons aan dat feit leren aanpassen.

Europa zit met zichzelf in de knoop: eurocrisis, migratieproblemen, brexit, noem maar op. Stevo Akkerman en Christoph Schmidt gingen op bezoek bij 15 niet-Europese prominenten uit alle windstreken om antwoord te krijgen op de vraag: hoe kijkt de rest van de wereld naar de EU? Schrijver Orhan Pamuk stamt uit een Europagezinde fami...