Auschwitz wordt dikwijls beschouwd als hét symbool van de Holocaust, en wellicht van de hele Tweede Wereldoorlog. Maar is Auschwitz wel zo representatief ? In het kamp werden vooral West-Europese Joden vermoord, terwijl veruit de meeste Joodse slachtoffers vielen in Midden-Europa. In het huidige Oekraïne, Wit-Rusland, Polen en de Baltische staten hebben de nazis naast ruim vier miljoen Joden ook miljoenen andere burgers systematisch vermoord. Zij werden ter plaatse doodgeschoten. Deze shoah...

In Het Indische licht laat Erika Prins aan de hand van portretten uit de Japanse interneringskampen een dwarsdoorsnede zien van de koloniale samenleving in Nederlands-Indië. Deze portretten zijn van de hand van Elisabeth (Bep) Rietveld (1913-1999), kunstschilder en de dochter van Gerrit Rietveld, en leerling van Charley Toorop. Na een stukgelopen huwelijk vertrok zij in 1938 met haar zoon Fons naar Batavia om een nieuw leven te beginnen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef Bep met haar k...

Volgens de rechtse populisten van vandaag zijn 'links' en het nationaal-socialisme één pot nat, en was Hitler vóór alles een socialist. Hoewel dit demagogische onzin is, was er wel een zekere verwantschap en is de relatie tussen het vooroorlogse socialisme en de opkomst van fascisme en nationaal-socialisme een nader onderzoek waard.

Binnen de Nederlandse sociaal-democratie ontstond het besef dat de marxistische ideologie onvoldoende oog had gehad voor andere motieven dan materieel eigenbe...

De kabeljauw heeft een cruciale rol gespeeld in de wereldgeschiedenis. Mark Kurlansky’s fascinerende verhaal over de kabeljauwvangst en -consumptie beslaat dan ook een millennium en vier werelddelen; van de Vikingen en de Basken tot Bartholomew Gosnold, die Cape Cod in 1602 zijn naam gaf en Clarence Birdseye, die in de jaren dertig de handel in diepgevroren kabeljauw tot bloei bracht. Mark Kurlansky voert de lezer langs een stoet van ontdekkingsreizigers, handelaren, schrijvers, koks en nat...

Marcus Aurelius (121-180) geldt, naast zijn voorgangers Augustus en Trajanus, als een modelkeizer. Hij zou de laatste 'goede' vorst zijn geweest; met het keizerschap van zijn zoon Commodus trad volgens de traditie het verval in. Dit beeld leeft tot in onze dagen voort en zien we terug in bijvoorbeeld de blockbuster Gladiator (2000).

Marcus Aurelius was echter een man met twee gezichten: behalve nobele vorst was hij ook een pragmatisch heerser die verantwoordelijk was voor brute christenvervol...

De Eerste Wereldoorlog wordt terecht omschreven als de Urkatastrophe van de twintigste eeuw. De oorlog toonde hoezeer de Europese staten zich hadden ontwikkeld tot suïcidale oorlogsmachines. Vier jaar lang lieten zij elkaar in het niemandsland tussen de loopgraven letterlijk doodbloeden.

Miljoenen soldaten sneuvelden.

Koen Koch gaat in op het militaire verloop en de politieke, sociale en culturele aspecten van de Grote Oorlog. Het resultaat is een fascinerend boek over een van de bloedigste ...

In zijn biografie van Keizer Wilhelm II geeft John Röhl een nieuw beeld van een van de meest intrigerende figuren in de Europese geschiedenis. De keizer had maar één doel: hij wilde het Duitse Rijk transformeren tot een supermacht. Zijn fervente nationalisme en hartstocht voor de marine vormden de belangrijkste drijfveren achter dit langetermijndoel, maar brachten uiteindelijk ook zijn eigen ondergang teweeg. Röhl onderzoekt de cruciale rol die Wilhelm speelde in het beleid dat leidde tot...

Margaretha Jacoba ‘Iteko’ de Neufville zou een van de populairste schrijfsters van de eerste helft van de negentiende eeuw worden, maar in 1803 was haar hart vooral vol van liefde voor Henri Smissaert. Een ongelukkige liefde, want van haar vader mocht de welgestelde Iteko niet met hem trouwen. Ze schreef erover in dagboeken, waarin ze ook kritisch keek naar de gebeurtenissen en de maatschappij van haar tijd. De verwachtingen die de maatschappij had van vrouwen en ook van mannen – waaron...

Georgië is wel vergeleken met de hof van Eden. Maar het vanouds christelijke Kaukasusland bevindt zich op een breukvlak van invloedssferen. Eeuwenlang moest het van meerdere kanten de klappen opvangen en vreemde invasies ondergaan. Romeinen, Perzen, Byzantijnen, Turken en Mongolen richtten er verwoestingen aan. De Georgische ‘gouden eeuw’, het culturele en politieke hoogtepunt uit de geschiedenis, ligt bijna een millennium terug. In de negentiende eeuw kwam Georgië onder de Russische ke...

In het succesvolle Crapuul. Kroniek van een krottenwijk (2022) schetste Frank Bokern de verpaupering van het Stokstraatkwartier in Maastricht, ooit een schitterende patriciërsbuurt. Met Het Jekerkwartier. Broedplaats van vrolijk verzet gaat het verhaal verder. Als de gemeente het Stokstraatkwartier in 1961 eindelijk drastisch gaat saneren, verhuist Pater Castorius, de zielenherder van het buurtje, met zijn buurthuis naar het Jekerkwartier. Reden voor Frank Bokern om nu dit stadsdeel onder de...