In dit prikkelende essay over publieke waarden gaat Ronald van Raak te rade bij de grootste filosofen uit de Nederlandse geschiedenis.

Erasmus en Spinoza zijn filosofen die in ons land lang werden gehaat, om vervolgens te worden vereerd. Denkers die in weinig opzichten met elkaar te vergelijken zijn, maar toch beiden symbolen werden van vrijheid en tolerantie. Erasmus hield tijdgenoten een morele spiegel voor in zijn Lof der Zotheid (1511). Spinoza beschreef in zijn Ethica (1677) een uitdagen...

Naarmate er meer van de overheid wordt verwacht, kan zij rekenen op meer kritiek en juist minder begrip. Tegelijkertijd voelen burgers zich steeds minder begrepen door de overheid. Politiek wordt populistisch, bestuurders worden bedreigd, burgers worden boos. Achter dit dagelijks zichtbare onbegrip tussen overheid en burger blijkt het probleem van het staatsbegrip schuil te gaan.

In Onbegrepen overheid laat Gijs van Oenen zien dat staatsbegrip even noodzakelijk is als problematisch, even onv...

Er zijn groeiende zorgen over de risico’s van digitalisering, en daarom probeert de eu digitaal soeverein te worden. In Atlas van de digitale wereld brengt Haroon Sheikh in kaart hoe Nederland en de eu er in dit opzicht voorstaan.

Om de digitale wereld helder voor ogen te krijgen, introduceert Sheikh het verticale model van de ‘stack’. Deze benadering, die het mogelijk maakt om de verschillende lagen van de digitale wereld te analyseren, laat zien hoe revolutionair di...

De filosofische stroming waartoe Merleau-Ponty zich rekent, de fenomenologie, wil ons de wereld zoals wij die in de waarneming ervaren laten herontdekken. Deze wereld, die ons ogenschijnlijk zo vertrouwd is, verdween uit het zicht door de dominante invloed van het wetenschappelijke kennen op ons denken en onze cultuur. De kritiek daarop is niet een zaak van de filosofie alleen. In de moderne schilderkunst (C zanne, Picasso, Braque), dichtkunst (Mallarm , Val ry) en literatuur (Kafka, Claudel)...

'Beminnen' is een pamflet in de serie Nieuw Licht. Filosoof Marli Huijer bestudeert in 'Beminnen' de ideologie van de seksuele vrijheid. Hebben we sinds de revolutie van de jaren zestig werkelijk aan vrijheid gewonnen? Onophoudelijk vertellen we of we homo, hetero, poly-amoureus, happy single of monogaam zijn. Mensen en culturen die er anders over denken, willen we bekeren tot onze vrijheid. Aandacht voor hoe we beminnen en of we er wel van genieten, is er nauwelijks.

De Franse denker Michel...

Twee opvattingen over vrijheid

Het werk van de filosoof Isaiah Berlin (1909-1997) vormt een van de krachtigste verdedigingen van het westerse pluralisme. Zijn beroemde opstel Twee opvattingen van vrijheid biedt een toegankelijke inleiding in zijn denken. Berlins scherpzinnige analyse van het vrijheidsbegrip bepaalt tot de dag van vandaag ons sociaal-politieke denken.

Van politieke hackers tot piratenpartijen en de ouderwetse piraat op zee: de piraat is meer aanwezig dan ooit. Toch is er weinig tot geen reflectie op wat de piraat nu precies is. Waarin lijkt de huidige piraat op de vrijbuiters van weleer en waarin verschillen zij? Door de geschiedenis heen verschijnt de piraat steeds weer in een onduidelijke ruimte tussen vijandschap en criminaliteit. In De vijand van iedereen legt Heller-Roazen de wortels bloot van dit paradoxale denken over piraten.

Danie...

Waar komen wij vandaan? Waar bevinden wij ons? Waar dient het allemaal toe? In Waarom de wereld niet bestaat behandelt Markus Gabriel deze grote vragen van het leven, de vragen die kinderen ook vaak stellen. De even prikkelende als eenvoudige stelling die Gabriel in dit voor een breed publiek geschreven boek verdedigt, luidt dat eigenlijk alles bestaat (inclusief eenhoorns op de maan), maar de wereld niet.

Markus Gabriel (1980) is de jongste hoogleraar filosofie ooit in Duitsland (universitei...