Van Spitting Image tot the Daily Show in de VS: wat is eigenlijk de rol van satire, de kunstvorm die al sinds de Oudheid tot het standaardrepertoire van de Westerse beschaving behoort? En hoe zit dat in andere culturen? Is satire, als vrijplaats waar nieuwe waarden geschapen kunnen worden, inderdaad onontbeerlijk voor de cultuur? We beginnen met de klassieke Oudheid, om via de Renaissance en de Verlichting naar onze tijd te gaan. Om onze reis te vervolgen met tripjes naar Afrika, het MiddenOo...

Hoe kun je een goed leven leiden? Kan de vrije markt je helpen gelukkig te worden of vormt zij daarvoor juist een belemmering?

Van 2020 tot 2024 staan vragen als deze staan centraal bij het eindexamen filosofie vwo, met als onderwerp ‘het goede leven en de vrije markt’. Voor Geslaagd voor het goede leven! hebben leerlingen filosofie van het Berlage Lyceum alle eindtermen voor het examen bestudeerd en samengevat. Ze passen de opgedane filosofische kennis toe door vragen over de behandelde ...

Verhelderend commentaar op Foucaults ‘Geschiedenis van de seksualiteit’ biedt nieuwe inzichten over ethiek, seks en levenskunst.

Seks is geen zaak van regels en wetten, maar van levenskunst. Aldus Michel Foucault in zijn ‘Geschiedenis van de seksualiteit’. Filosoof Marc De Kesel gidst ons vlot en helder door het labyrint van Foucaults filosofische analyses. Hij belicht ook wat vandaag de dag minder aangenaam klinkt. Bijvoorbeeld dat seks macht is – niet soms, niet even, maar altijd....

In zijn prikkelende essay De gezagscrisis pleit filosoof Ad Verbrugge voor de herwaardering van de mens als een gemeenschapswezen.

We leven in woelige tijden. Crises tuimelen over elkaar heen, eenvoudige oplossingen zijn er niet en het vertrouwen in de gevestigde orde is tanende. De vervreemding tussen burgers en overheid neemt toe, het politieke landschap raakt meer en meer versnipperd en het functioneren van de democratische rechtsstaat staat ter discussie. De kritiek op ‘de elite’ zwel...

‘Lof der Zotheid toont de veranderlijkheid van waarden in een samenleving, die voor mensen vaak vast en onwrikbaar lijken, maar dwaas en onlogisch worden als je ze eens vanuit een ander perspectief durft te bekijken.’ – Ronald van Raak

Lof der Zotheid werd in 1509 geschreven en sindsdien is het onverminderd populair gebleven. Het tekent een onvergetelijk portret van de mensheid, via een lofrede van de godin Zotheid op zichzelf.

Deze vertaling is gebaseerd op de...

Vrijheid is pas mogelijk in verbondenheid

De Moderne Devotie was een invloedrijke beweging die begon in Deventer en zich verspreidde over heel Europa. Centraal stond een zelfstandig denken, maar altijd in gemeenschap met anderen. Een originele leer die populaire boeken voortbracht, zoals De navolging van Christus van Thomas à Kempis, en die beroemde filosofen beïnvloedde, zoals Cusanus en Erasmus. Idealen van eenvoud en studie, die met de van origine Nederlandse paus Adrian...

Eerste vertaling in Nederland van een werk van Peirce, de grondlegger van het Amerikaanse pragmatisme - een 'vergeten' filosoof die in de canon van de filosofie thuishoort en steeds meer mensen aanspreekt.

In het denken van Peirce staat de gedachte centraal dat de mens behoefte heeft aan een vast gedragspatroon. De mens ontwikkelt hiertoe een 'geloof' van gedachten en gewoonten. Door verschillende ervaringen kan dit geloof aan het wankelen worden gebracht. Er ontstaat dan twijfel. De daaropvo...

Zoals alle goede filosofie leert Socrates, maak muziek! de lezer de wereld opnieuw te bezien, met muziek als metafoor voor het leven.

Voor Socrates staat muziek gelijk aan het zoeken naar harmonie. Harmonie ontstaat in het verzoenen van tegenstellingen, van het hoge en het lage, het heilige en het profane. Zo bezien is muziek een metafoor voor het leven. Jos Kessels laat overtuigend zien dat deze muzikale benadering een zinvolle aanvulling is op ons normale wereldbeeld. Of het nu gaat om een m...

De 20ste eeuw in 14 filosofische boeken

Elke eeuw heeft zijn filosofische hoogtepunten, zo ook de twintigste eeuw. Filosoof René Gabriëls stelde een lijst samen van de veertien belangrijkste boeken op het gebied van de filosofie van de afgelopen eeuw. Vervolgens nodigde hij een keur aan vakfilosofen in Nederland en Vlaanderen uit om over elk boek een essay te schrijven.

De 20ste eeuw in 14 filosofische boeken geeft een voortreffelijk overzicht van de grote stromingen die de westerse filosofie...