Migratie, nationalisme, diversiteit en overheden die individuele vrijheden van burgers inperken – veel actuele thema’s roepen discussie op over de manier waarop we met elkaar samenleven. Wat kunnen we verwachten van een ander? Wat kunnen we verwachten van de overheid? En hoe geven we democratie vorm? Met deze vragen raken we aan het veelzijdige en complexe concept burgerschap.

Burgerschap verwijst naar een juridische status, naar politieke participatie en naar een gemeenschapsgevoel. Maar...

Anything goes, luidt een beroemde samenvatting van het postmodernisme, dat zou aanzetten tot morele losbandigheid. In zijn herkenbare, heldere stijl haalt Jan Keij deze gangbare opvatting onderuit. Hij behandelt de belangrijkste postmoderne denkers en concepten, en doet daarbij een verrassende ontdekking. Het door en door relativistische postmoderne denken blijkt wel degelijk een onveranderlijk fundament te hebben. Een absoluut ijkpunt voor het wel of niet aanvaarden van bepaalde opvattingen:...

In deze nieuwe, vloeiende vertaling blijken de geheimzinnige teksten van Heraclitus tijdloos te zijn.

De nagelaten teksten van Heraclitus zijn gekerfd in het marmer van de zesde eeuw voor Christus, maar ze gaan ook over ons, hier en nu. Ze tonen ons een spiegel waarin we herkennen wat het is om een mens te zijn, op zoek naar houvast, waarheid, onszelf, een inzicht in het juiste handelen en het begrip van de vrijheid en de onvrijheid van het bestaan.

Heraclitus’ optimistische antropologie d...

In dit prikkelende essay over publieke waarden gaat Ronald van Raak te rade bij de grootste filosofen uit de Nederlandse geschiedenis.

Erasmus en Spinoza zijn filosofen die in ons land lang werden gehaat, om vervolgens te worden vereerd. Denkers die in weinig opzichten met elkaar te vergelijken zijn, maar toch beiden symbolen werden van vrijheid en tolerantie. Erasmus hield tijdgenoten een morele spiegel voor in zijn Lof der Zotheid (1511). Spinoza beschreef in zijn Ethica (1677) een uitdagen...

Naarmate er meer van de overheid wordt verwacht, kan zij rekenen op meer kritiek en juist minder begrip. Tegelijkertijd voelen burgers zich steeds minder begrepen door de overheid. Politiek wordt populistisch, bestuurders worden bedreigd, burgers worden boos. Achter dit dagelijks zichtbare onbegrip tussen overheid en burger blijkt het probleem van het staatsbegrip schuil te gaan.

In Onbegrepen overheid laat Gijs van Oenen zien dat staatsbegrip even noodzakelijk is als problematisch, even onv...

Er zijn groeiende zorgen over de risico’s van digitalisering, en daarom probeert de eu digitaal soeverein te worden. In Atlas van de digitale wereld brengt Haroon Sheikh in kaart hoe Nederland en de eu er in dit opzicht voorstaan.

Om de digitale wereld helder voor ogen te krijgen, introduceert Sheikh het verticale model van de ‘stack’. Deze benadering, die het mogelijk maakt om de verschillende lagen van de digitale wereld te analyseren, laat zien hoe revolutionair di...

De filosofische stroming waartoe Merleau-Ponty zich rekent, de fenomenologie, wil ons de wereld zoals wij die in de waarneming ervaren laten herontdekken. Deze wereld, die ons ogenschijnlijk zo vertrouwd is, verdween uit het zicht door de dominante invloed van het wetenschappelijke kennen op ons denken en onze cultuur. De kritiek daarop is niet een zaak van de filosofie alleen. In de moderne schilderkunst (C zanne, Picasso, Braque), dichtkunst (Mallarm , Val ry) en literatuur (Kafka, Claudel)...