Een `ontmoeting van mijn overpeinzingen en mijn herinneringen; van mijn oude (existentiële en esthetische) thema s en mijn oude liefdes (Rabelais, Janácek, Fellini, Malaparte ) In die bescheiden termen omschrijft Milan Kundera zijn vierde verzameling essays, eenvoudigweg Een ontmoeting geheten.

Kon Kundera s vorige essay, Het doek, worden gelezen als zijn literaire testament, Een ontmoeting is de illustratie daarvan. Waar Het doek een visionaire situatieschets geeft, gaat Een ontmoeting ...

Voor de wereld is een doek gespannen: het doek van de overlevering, van de voorgefabriceerde waarheid. Niet alleen conformisten, ook rebellen laten zich door dat doek misleiden: ook zij gaan uit van de kennis die het hun verstrekt, het doek zelf blijft buiten schot.

Behalve in een specifieke kunstvorm: de roman. Sinds Cervantes zijn antiheld Don Quichot op pad stuurde en het doek scheurde door de wereld in haar prozaïsche naaktheid te laten zien, heeft de roman dat negatieve gebaar keer op k...

Revolutionair pamflet waarin Gustaaf Peek decennia van kapitalistische indoctrinatie ondermijnt

Een kind van de Koude Oorlog kent het communisme alleen als de repressieve ideologie van totalitaire staten met geheime diensten die bepaalden wat mensen moesten denken en moesten doen. Na de val van de Berlijnse Muur had ‘onze’ manier van leven, het kapitalisme, gewonnen. Die triomf heeft een tijdperk ingeluid van groeiende ongelijkheid, van regeringen die markt boven rechtstaat stellen en van...

De moderne mens is op zichzelf teruggeworpen: hij waant zich vrij maar snelt van de ene verplichting naar de andere. De wereld zet hem eerder klem dan dat ze hem ruimte geeft om te leven en te genieten. Dat is ten dele de schuld van de filosofie, stelt Henk van der Waal in dit bevlogen boek. Filosofen hadden de mens immers kunnen leren hoe hij zichzelf kan zijn in plaats van ingewikkelde theorieën te ontwikkelen.

Denken, zélf denken, is de bron van de filosofie en stelt ons in staat ons te ...

Wat als Shakespeare een geniale zus had gehad? Zou zij dezelfde kansen hebben gekregen als haar broer? Had zij haar talent kunnen ontplooien? Virginia Woolf denkt van niet. Het leven van Judith Shakespeare zou al op voorhand een verdoemd, mislukt leven geweest zijn. In de loop van de geschiedenis hebben vrouwen immers nooit de financiële en materiële onafhankelijkheid gehad die nodig is om ongestoord te kunnen werken en nadenken. En ook van de (mannelijke) kritiek hoefden ze geen st...

Waarom zijn wij Marokkanen angstig als iemand uit onze gemeenschap een positie bekleedt waar we zelf van droomden? Waarom is het succes van onze broer of zus geen succes voor ons allen, maar maakt het ons benauwd en leidt het tot een moeilijke onderlinge relatie?  

In De theorie van ‘de 1 of 2’ zoekt Ish Ait Hamou naar verklaringen en antwoorden op deze levensbepalende vragen. Via zijn persoonlijke ervaringen ontleedt hij de patronen die aan die benauwdheid en afgunst ...

Na de kloeke satirische ‘universiteitsromans’ Onder professoren en Uit talloos veel miljoenen duurde het zes jaar voor er een nieuwe roman van Willem Frederik Hermans verscheen. Een heilige van de horlogerie (1987) vertelt het verhaal van klokkenmaker/filosoof Constantin Brueghel, die heimelijk verliefd is op de Amerikaanse actrice Louise Brooks. Twee jaar later kwam de omvangrijke en fascinerende roman Au pair, ‘de beste sinds Nooit meer slapen’ (Trouw), waarin vooral de verhouding t...

Deel 13 van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans bevat twee bundels beschouwend werk, Ik draag geen helm met vederbos (1979) en Klaas kwam niet (1983). In beide kloeke bundels wisselt Hermans met veel enthousiasme polemieken, recensies en columns af met essayerende stukken. Veelvoorkomende thema’s zijn de filosofie en de literatuur (vooral Franse), en ook linkse politici moeten het weer geregeld ontgelden. Commercieel gezien waren de beide boeken een groot succes, maar de pers wa...

Willem Frederik Hermans neemt, als het nodig is, geen blad voor de mond. In deel 14 van zijn Volledige Werken, het vierde deel met beschouwend werk, wordt dat wederom bewezen. De boeken die in dit deel zijn gebundeld verschenen tussen 1985 en 1988: enkele kleinere publicaties en de verzameling van ruim honderd columns en essays die onder de naam Door gevaarlijke gekken omringd verscheen. Een recensent omschreef wie Hermans met die gevaarlijke gekken bedoelde: Iedereen dus eigenlijk die wel e...