In De parasiet laat de Franse filosoof Michel Serres zien dat het leven door en door parasitair is. Leven betekent dat je neemt en er niets of weinig voor teruggeeft. Dat geldt voor kleine microscopische wezens, maar ook voor andere levende wezens zoals dieren, kinderen, belastingadviseurs, landbouwers, filosofen, politici en managers. Kenmerkend voor het parasitaire leven is ondankbaarheid of het uitblijven van compensatie.

Toch blijft Serres niet hangen in moraliseringen. De parasiet is deg...

Toen Nietzsche in 1900 overleed, liet hij een groot aantal schriften na met aantekeningen, ontwerpen, schema’s en aanzetten tot een gedachte, al dan niet uitgewerkt. Deze massa notities bleef onuitgezocht sluimeren in het Nietzschearchief, totdat in de jaren zestig van de twintigste eeuw twee Italiaanse filosofen, Giorgio Colli en Mazzino Montinari, de papieren ordenden en gereedmaakten voor publicatie. Pas bij het verschijnen van de eerste delen in 1967 werd het belang van deze nalaten...

Een noodzakelijke en verfrissende benadering van ouder worden in een vergrijzende samenleving.

De vraag naar betekenisvol ouder worden is niet nieuw, maar in de eenentwintigste eeuw volstaan traditionele antwoorden niet langer. Gangbare verhalen kloppen niet: ouder worden is niet ‘jong blijven’, en betekent evenmin alleen maar verlies. Hoe kunnen we vandaag de dag een positieve en waardevolle invulling geven aan ouder worden?

In tal van groepsgesprekken sprak filoso...

Ludwig Wittgenstein (1889-1951) geldt alom als een van de belangrijkste filosofen van de twintigste eeuw. Met een ongewone intensiteit stortte hij zich op filosofische problemen, waarover hij schreef in indringende, haast poëtische zinnen vrij van jargon. Desondanks is zijn gedachtegoed berucht ingewikkeld, en wordt tot op de dag van vandaag gediscussieerd over de implicaties ervan. Dit Elementair Deeltje is een diepgravende inleiding in Wittgensteins denken en zijn analyses van betekenis, k...

Per april 2023 is Marjan Slob de nieuwe Denker des Vaderlands. Ter ere van haar denkerschap verschijnt Ruimte maken voor het andere. Het denken van Marjan Slob waarin journalist Jannetje Koelewijn ons laat kennismaken met de nieuwe denker en haar gedachtegoed.

‘Maak je belevingswereld groter, ruimer,’ zegt de nieuwe Denker des Vaderlands Marjan Slob, ‘en je ziet dat er eigenlijk geen verschil is tussen jou en de ander, tussen mensen en andere wezens. Er is alleen een web, een weefsel wa...

Hoe word je een stoïcijn? Massimo Pigliucci laat zien hoe deze oude filosofie toepasbaar is in het moderne leven. Toen Pigliucci de vijftig naderde, werd hij overvallen door grote levensvragen en het besef van zijn eigen sterfelijkheid. Hij ging zich verdiepen in de praktische filosofie van de stoïcijnen, die uitstekend past bij seculiere westerlingen. Ze leert je te focussen op wat binnen je macht ligt en zo een zekere gelijkmoedigheid te bereiken. Pigliucci combineert een glasheldere uitl...

In Denken over dieren daagt Richard David Precht ons uit na te denken over de mens-dierverhouding. Daarbij weet hij zijn grote kennis van de filosofie en evolutie op een toegankelijke manier te presenteren. Waarom denken we als mensen dat wij over dieren kunnen denken en dat dieren niet denken? Waar ligt de grens tussen mens en dier eigenlijk? Precht beschrijft hoe ons huidige denken over dieren is ontstaan. Bovendien toont hij aan dat het mogelijk en noodzakelijk is dit denken te veranderen.

‘Dit is een urgent, belangrijk boek. Het bevat een waarschuwing: als je dacht dat racisme niet meer bestaat in de wetenschap, dan heb je het mis.’ – The Guardian

Bestaat er een verband tussen ras en IQ? Welk ras is het beste? Deze vragen zijn allerminst gedateerd. De rassentheorie beleeft een zorgwekkende comeback, in wetenschap en in politiek. Angela Saini onderzoekt in Superieur pseudowetenschappelijke beweringen en theorieën over ras, en toont aan waarom ze onhoudbaar zijn.

Superieu...

In 'De 8 grote lessen van de natuur' laat Gary Ferguson zien hoe we weer in contact kunnen komen met de natuur. Er heerst een groot verlangen om meer in harmonie met de natuur te leven. Ferguson beschrijft aan de hand van nieuwe wetenschappelijke inzichten dat we niet losstaan van de natuur: we zijn zelf natuur, maar zijn dat vergeten.

In acht lessen leren we van bomen, insecten, dolfijnen en andere natuurverschijnselen hoe we weer in contact komen met Moeder Natuur.

Ferguson schreef een opwi...

John Kaag stuit in een afgelegen bibliotheek op het oeuvre van alle belangrijke Amerikaanse filosofen, zoals John Dewey, Walt Whitman en William James. Geïnspireerd vertelt Kaag het nogal onbekende verhaal van hun denken. Het is een filosofie die het leven omarmt en zich kenmerkt door pragmatisme, zelfvertrouwen en zelftranscendentie. Tijdens het lezen verandert het persoonlijke leven van Kaag ook.

‘Amerikaanse filosofie’ is een meeslepende memoir, over liefde, vrijheid en hoe wijsheid j...