Is moederliefde een instinct dat voortkomt uit een ‘vrouwelijke natuur’ of is het grotendeels een kwestie van sociaal gedrag, dat varieert al naargelang het individu, de tijd en de gebruiken? Dat is de inzet van het historische onderzoek dat Élisabeth Badinter in de jaren tachtig publiceerde: ze observeert de evolutie van het moederlijk gedrag gedurende vier eeuwen en stelt vast dat toewijding aan het kind ontstaat – of niet. Tederheid bestaat – of niet. De onthulling dat hét moeder...

De naam Heidegger is besmet. Aan zijn omvangrijke oeuvre van meer dan honderd werken kleeft de smet van collaboratie met het nazisme. In dit Elementaire Deeltje laat Dirk De Schutter zien hoe de filosofische blik van Martin Heidegger, ondanks die smet, relevant is voor de moderne westerse cultuur. In Heideggers filosofie krijgen vele aspecten van het mens-zijn een nieuwe betekenis: de dood, het geweten, stemmingen als angst of verveling of gelatenheid, de tijd, de waarheid, rationaliteit, het...

Hoogtekoorts is een cultuurgeschiedenis van de bergsport. Macfarlane laat zien door welke ideeën mensen bergen zijn gaan beschouwen als symbolen van verhevenheid en zuiverheid, anders dan de gevaarlijke en angstaanjagende oorden vol goden en geesten waar ze drie eeuwen eerder nog voor werden gehouden. Ook laat hij zien dat het beeld dat sommige klimmers van bergen hebben een obsessie kan worden die hen de dood in jaagt.

Macfarlanes eersteling is, net als zijn andere werk, een boek over de r...

Van de Muur van Hadrianus in het noorden van Engeland, langs de Rijn en de Donau naar de Zwarte Zee. Door Turkije en Noord-Afrika reisde Luc Devoldere langs de grenzen van het ooit immense Romeinse Rijk en noteerde wat hij zag. Devoldere is een belezen en erudiet observator, die wil vastleggen wat hem onderweg heeft getroffen. Welke historische, literaire en politieke lijnen elkaar kruisten in zijn blikveld. Hij schreef een werkelijk caleidoscopisch boek over alle indrukken die hij onderweg o...

‘Weer een dag zonder brief,’ verzucht Kafka in een brief aan Milena Pollak van 7 augustus 1920 – waarmee hij maar duidelijk wilde maken dat er in ieder geval elke dag één brief van haar hoorde te komen. En dat hij er haar minstens één moest schrijven. Liefst meer.Franz Kafka werd in 1883 in Praag geboren en groeide op in de Duitstalige Joodse gemeenschap in die stad. Hij overleed in Kierling, in 1924. Hij schreef veel en graag, aan vrienden (Max Brod), geliefden (Felice, Milena), fa...

Het werk van Jankélévitch is ten onrechte nauwelijks in het Nederlands vertaald. In Frankrijk behoort hij tot de meest vooraanstaande filosofen van de vorige eeuw, mede dankzij denkers als Jacques Derrida en Emmanuel Lévinas. Internationaal worden zijn unieke, interdisciplinaire benadering van de filosofische hoofdvragen en zijn literaire stijl hoog aangeslagen.Le Pardon (Vergeving) verscheen in 1967 en is nog altijd een van Jankélévitch’ meest invloedrijke werken. Hij stelt daarin dat...

Plato’s filosofie heeft alle eeuwen overleefd. Zijn grootste werk staat als een monument overeind. Maakt misdaad gelukkig? Is democratie de beste staatsvorm? Plato stelt: leven is een vak dat onderwezen kan worden. Politieke macht komt alleen toe aan wie dat onderwijs met succes hebben gevolgd.

Dag in, dag uit komen de grote politieke vraagstukken via allerlei media tot ons, maar zelden hebben we het idee dat politici daar snel en concreet op sturen. Het lijkt wel alsof echte keuzes nauwelijks worden gemaakt of zelfs worden vermeden. Het Binnenhof zakt weg in een poel van onvermogen. Dat heeft niet alleen te maken met de hoofdrolspelers, maar vooral met het systeem waarin zij functioneren, dat koste wat het kost in stand wordt gehouden. Ariejan Korteweg was voor de Volkskrant n...

Velen zijn zich er niet van bewust dat wiskunde de wortel is van kunst, architectuur, bestuur en eigenlijk ieder ander aspect van onze beschaving. Wat kún je hiermee, is de vraag die vaak opkomt tijdens lessen algebra, calculus of geometrie. Het antwoord wordt gegeven in deze fascinerende reis door de geschiedenis van de beschaving waarin Michael Brooks laat zien dat wiskunde de basis is van ons begrip van de wereld.

Wiskundig inzicht in driehoeken stelde ontdekkingsreizigers in staat over ze...

Op 8 november 63 v.Chr. sprak Cicero in de senaat van Rome de beroemde woorden: ‘Hoe lang nog, Catilina, zul je misbruik maken van ons geduld?’ Catilina wilde volgens Cicero na een leven vol misdaden en twee mislukte campagnes voor het consulaat een coup plegen. De historicus Sallustius schreef later eveneens zeer negatief over de ‘samenzwering van Catilina’. Het doel was bereikt: Catilina was het zwarte schaap.

Catilina bleef na de oudheid model staan voor criminaliteit. Talloze voor...