Baruch de Spinoza (1632-1677) is de eigenzinnige doelbewuste en onverschrokken denker bij uitstek. De vader van de Verlichting is hij genoemd, een monument voor de vrijheid van denken. De Tractatus de intellectus emendatione, de verhandeling over de verbetering van het verstand en over de weg waarlangs dit het beste tot de ware kennis der dingen kan geraken, behoort tot Spinoza's vroege werken, evenwel pas verschenen na zijn dood in 1677, en onvoltooid gebleven. De Verhandeling is een toonbee...

In het kielzog van 's werelds meest succesvolle diersoort Homo sapiens hebben steeds meer dieren en planten hun leefgebied naar de stad uitgebreid. Bergketens van glas en beton, hoogindustriële savannes, metrogangen en vuilstortplaatsen vormen minstens zo'n geschikte habitat als oerbos of nieuwe wildernis. Welke gevolgen heeft deze verplaatsing van het strijdtoneel voor Natuurmonumenten en Wereld Natuur Fonds, voor stedenbouwkundigen en architecten; en voor biologen, want moeten de patatmeeu...

Meer nog dan het veelgeprezen PASSAGE NAAR EUROPA leest LUUK VAN MIDDELAARS debuut POLITICIDE. DE MOORD OP DE POLITIEK IN DE FRANSE FILOSOFIE als 'een filosofische whodunnit'. De uit Rusland ge

Waarom hebben we zo'n slecht geheugen voor dromen? Bestaat verdringen? Wat gebeurt er met gedeelde herinneringen als degene waar je die herinneringen mee deelde er niet meer is? Hoe kan het dat een collega wel uw idee heeft onthouden, maar vergeten is dat het úw idee was?De lastigste vragen die je over het geheugen kunt stellen gaan niet over het herinneren maar over vergeten, schrijft Douwe Draaisma in Vergeetboek. Waarom bestaat er eigenlijk geen vergeettechniek? Waarom hebben portretten d...

Cioran (1911-1995) is als zoon van een Russisch-orthodoxe pope geboren in Rasinari in Transsylvanië, Roemenië, toentertijd deel van de Oostenrijks-Hongaarse Donaumonarchie. Hij studeert filosofie in Boekarest en in Berlijn. In 1937 vertrekt hij naar Parijs om aan een proefschrift over Bergson te werken. Met het Frans, de filosofische taal van de tijd, vindt Cioran een ruim publiek. Een kleine filosofie van verval is de vertaling van zijn eerste in het Frans geschreven boek Précis de décom...

OVER WOEDE & OVER CLEMENTIE zijn twee van de meest bestendige en invloedrijke politiek-didactische geschriften van de stoïcijnse filosoof Seneca (4 vC-65 nC), politieke mentor van de jeugdige keizer Nero (37-68 nC). Geschreven als een klassieke literair-filosofische, innerlijke dialoog maant Seneca zijn lezer tot kritisch zelfonderzoek. Wie naar zelfbeheersing, wijsheid en een rustig gemoed streeft, dient zijn karakter te oefenen, redeloze hartstochten en zinloze emoties te beheersen, en zij...

De Florentijnse jurist en historicus, diplomaat en politiek adviseur Francesco Guicciardini (1483-1540), afkomstig uit een kosmopolitisch handelsgeslacht, heeft een uiterst grillige en even interessante politieke carrière doorlopen in een opwindend historisch en cultureel tijdsgewricht. De Ricordi zijn de neerslag van zijn diplomatieke en politieke ervaringen, een catalogus van beschouwingen, die hun belang ontlenen aan Guicciardini's dubbele carrière, als deelnemer direct betrokken in een ...

De Eclogae van Vergilius zien het licht in de eerste eeuw vC, en zijn gecomponeerd naar het voorbeeld van de idyllen van de Griekse dichter Theocritus. Een jeugdige Vergilius wendt het erotische herderslied aan om de vrijmoedigheid van de dichter en de onvergankelijke roem van het dichterschap te bezingen. De pastorale thema's van natuurlijke eenvoud en onschuld en van onbekommerd liefdesleven laat Vergilius in de Bucolica de hoofdrol spelen. · Als lofzang op de paradijselijke weligheid va...

"Een fantastische prestatie van Ard Posthuma: de gedichten worden door de prachtige vertaling, door de tweetalige presentatie en door de toegevoegde commentaar niet alleen toegankelijk voor wie ze niet kende. Wie Nietzsches poëzie al wel kende, wordt door deze uitgave opnieuw en sterker dan voorheen doordrongen van het belang en de kwaliteit ervan. Nietzsche streefde – minstens vanaf zijn jaren als student in de filologie – naar iets dat voorbij de discursieve taal ligt. Zijn poëzie is ...

Al heeft de evolutie geen doel, het ontstaan van de soorten heeft inmiddels wel een rijk verleden. De vis die aan land kroop geeft een compleet overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van het gewervelde dier. Wat zich ook voordeed in de evolutie, van de eerste Big Bang en de tweede Grote Klap tot aan de uitvinding van het wiel: onze ruggengraat hangt van toeval en tegenslag aan elkaar.De mens is dan misschien geen kroon op de schepping, de hand van Jelle Reumer maakt van de evolutie een...