Elias Canetti, die beroemd werd met Het Martyrium, schreef in een weergaloze stijl een wetenschappelijk hoofdwerk dat ook buiten de wetenschap iconisch werd. Het geeft in bijzonder beeldende taal en met vele voorbeelden een diepte- en massapsychologische analyse van groepsvorming. Canetti toont hoe uit een schijnbaar heterogene groep mensen één nieuw en onheilspellend brullend wezen kan ontstaan.

Wat is de wil tot macht? Hoe beheers je massa's? Canetti's beschouwingen over grote gevolgen va...

De Romeinen geloofden dat kruisiging het ergst denkbare lot was. Daarom was het zo’n geschikte straf voor slaven. Het is dan ook verbazingwekkend dat mensen zijn gaan geloven dat een specifieke gekruisigde, ene Jezus, een god was.

Het christendom is het langst voortdurende, invloedrijkste erfgoed van de oude wereld; de opkomst ervan is de belangrijkste ontwikkeling in de westerse geschiedenis. Hoewel steeds meer mensen het geloof van hun voorouders verlaten en alle religies afwijzen, blijv...

Het Verenigd Koninkrijk is al ruim vier jaar in de ban van Brexit. Het is een shakespeareaans drama waarvan de afloop nog altijd niet duidelijk is.

Van een afstand lijkt het voorspelbaar: een land dat altijd al een moeizame relatie had met Europa keert het vasteland de rug toe. Churchill zei ooit dat als Engeland de keuze had tussen Europa en de open zee, het altijd de open zee moest kiezen. Maar zo eenvoudig is het niet. Het referendum heeft in vier jaar de Britten veranderd, en daarmee Europa.

In Nederland zijn er zorgen over wat de Brexit betekent voor ons. Wat zijn de economische gevolgen, en welke invloed heeft brexit op de Nederlandse en Europese politiek en de toekomst van de Europese Un...

Wenen maakte aan het begin van de twintigste eeuw een tijd door van een ongeëvenaarde bloei van kunst, wetenschap, muziek en psychologie. Dertig jaar later maakten Hitler en zijn meelopers op barbaarse wijze een einde aan deze glansrijke periode.Kris Lauwerys vertelt het verhaal van de stad door de ogen van drie vrouwen. Emilie Flöge, nu vooral nog herinnerd als de muze van Gustav Klimt, was een succesvol modeontwerpster. Milena Jesenská kennen we alleen nog als de Milena van Kafka’s bri...

In De wraak van Diponegoro vertelt Bossenbroek het grote verhaal van het gewelddadige begin én einde van Nederlands-Indië. In het eerste deel, over de Javaoorlog (1825-1830), legt de mystieke prins Diponegoro het na jaren van massaal en fanatiek verzet af tegen de flegmatieke legercommandant Hendrik de Kock. In het tweede deel, over de dekolonisatieoorlog (1945-1949), strijdt de charismatische nationalistische leider Soekarno met succes tegen ‘de laatste landvoogd’, de noeste dromer Hui...

Omdat de mens zelf niet wezenlijk verandert, kan en zal de geschiedenis zich telkens blijven herhalen; hetzelfde als altijd, maar anders. Mens worden is een kunst, het nieuwe boek van Nexus-directeur Rob Riemen, is een pleidooi voor humanisme – in de hoop dat wij eindelijk zullen leren van onze geschiedenis. Onze identiteit zou de belichaming moeten zijn van waarden die aan alle mensen toebehoren en die de eenheid van de mensheid bewaren: onze mogelijkheid om in waarheid te leven, recht te ...

Mensen hebben altijd een paradoxale verhouding met wolven onderhouden. De wolf, kameraad in de oertijd en stamvader van alle honden, ontwikkelde zich na de oudheid tot de duivel in persoon. Eeuwenlang is hij met alle middelen bestreden.De kinderen van de nacht is het verslag van een zoektocht naar de wilde wolf, naar de wolf van Roodkapje én naar de wolf in de mens – met onverwacht resultaat. Behalve een zinnebeeld van wreedheid en vraatzucht blijkt de wolf het symbool van mystieke krachte...

Vrouwen stuiten voortdurend op maatschappelijke barrières: dit mag je wel doen, dat mag je juist niet. Alsof voor hen andere regels gelden dan voor mannen. Een rimpel moet bij de vrouw vakkundig worden weggepoetst, maar maakt de man karakteristiek, en verbaal moeten vrouwen niet te veel willen opvallen. Aristoteles zette al de toon toen hij stelde dat vrouwen een gebrek aan temperament hebben en mannen strijdlustiger zijn en dus beter toegerust voor het publieke leven. Een vruchtbare bodem v...

Wie de bewoonde wereld verlaat, krijgt oog voor de dieren.Op reis in het kielzog van Willem Barentsz ontmoet Frank Westerman zeven magnifieke beesten: de narwal, de lemming, de paling, de rotgans, de ijsbeer, het rendier en de koningskrab. Terwijl wij de temperatuur op aarde opvoeren, houden zij ons een spiegel voor. In Zeven dieren bijten terug zijn de Hollandse ijszeeverkenners van de zestiende eeuw de randfiguren. Hun overwintering in het Behouden Huys op Nova Zembla is het decor van een a...

Na decennia waarin Nederland bloeide, braken omstreeks 1980 jaren aan waarin het opeens anders moest. De verzorgingsstaat was te groot: nutsbedrijven werden geprivatiseerd, de sociale vangnetten werden minder stevig. Niet iedereen deelde meer mee in de weelde. Het populisme bleek vervolgens een electoraal wondermiddel voor politieke avonturiers en bleef groeien. Na de verkiezingen van 2023 kwamen populisten zelfs in het middelpunt van de macht. De rechtsstaat, de cultuur, de wetenschap, de jo...