Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap. De oudste originele archivalia dateren pas van de veertiende eeuw en ook van de bibliotheek zijn maar weinig handschriften van vóór 1300 overgeleverd. In de achttiende en negentiende eeuw werd de kerk van de Paulusabdij gesloopt. Van het interieur is zelfs geen enkele afbeelding bekend. De bijdragen in deze bundel verschaffe...

De Antwerpse dichteres Anna Bijns (1493-1575) was een van de eerste Nederlanders die op de nieuwe leer van de reformator Martin Luther reageerde. Vaak wordt gesteld, dat zij in haar gedichten vooral haar haat ten opzichte van Luther verwerkte, wat vervolgens gekoppeld wordt aan haar vrouw-zijn. Haar 'refreinen' zouden weliswaar meeslepend zijn, maar geen argumentatieve waarde bezitten. Met behulp van een nieuwe methode, een combinatie van klassiek letterkundig onderzoek en een benadering uit ...

De Duitsche Orde werd in 1190 in Jeruzalem opgericht om een lokaal ziekenhuis te beschermen. Al snel groeide de orde echter uit tot een ridderorde met allure. In 1219 wisten orderidders zich te onderscheiden bij het beleg van Damiate in Egypte. Enige getuigen uit de Lage Landen schonken de orde vervolgens landerijen in hun thuisland. Zo kreeg de Duitsche Orde ook voet aan de grond in het dorp Schelluinen, vlakbij Gorinchem. De hier gestichte commanderij is de vroegste vestiging van de nog ste...

Handen uit de Mouwen beschrijft de geschiedenis van het verpleegkundig uniform in Nederland in de voorbije 150 jaar. Het boek toont aan hoe nauw de kleding van verplegers en verpleegsters was verbonden met ontwikkelingen in hun beroepsleven en in de maatschappij. Vanaf het oudst bekende habijt van verplegende kloosterzusters in Nederland - voor dit boek ter beschikking gesteld door de Zusters van Charitas uit Roosendaal - tot een recent en huiselijk verpleegstersjasje dat werd ontworpen door ...

De congregatie van de Zusters van Jezus, Maria en Josef (JMJ) is voortgekomen uit een congregatie die in 1822 in Amersfoort werd gesticht door pater Mathias Wolff SJ. In 1840 kwam het tot een scheiding en vormden de zusters in het zuiden een zelfstandige congregatie. In 1857 werd het moederhuis gevestigd in 's-Hertogenbosch. De zusters zijn vanaf het begin werkzaam geweest in het onderwijs. Ook toen zij vanaf 1850 de zorg voor ouderen en zieken op zich namen, bleef de nadruk liggen op het ond...

In dit tiende en laatste deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland worden de levens van vijftig Gelderse vrouwen en mannen beschreven. Literator C.C.S. Crone is bekend om zijn sobere proza en zijn werk voor de AKU. Baron 'Joeki' van Pallandt was een legendarisch levensgenieter, over wie nóg gepraat wordt. Dat zal minder het geval zijn met Cornelis van Geelkerken, de nationaalsocialistisch politicus en lange tijd rechterhand van Mussert. Jaap Spaanderman was de dirigent die de Arnhemsch...

'Excellentie, ik heb een moeilijken brief aan U te schrijven. Ik zit in hoogen nood. Wil U mij helpen?'Het Jaarboek Multatuli 2014 opent met deze nog ongepubliceerde brief van Multatuli zelf, met een nawoord van Dik van der Meulen. Verder bijdragen van Philip Vermoortel over de Vlaamse Multatuli-onderzoeker Julius Pée (1871-1951), David Hollanders over de politieke filosofie van Multatuli en Wim Coster met nieuwe feiten in de zaak van de Weduwe Pruimers. Daarnaast enkele rubrieken zoals 'Mul...

In Delfland nam in de zestiende eeuw de wateroverlast flink toe als gevolg van landschappelijke veranderingen en zware stormen. De regionale bestuurders, de hoogheemraden, meenden dat bestuurlijke centralisatie een belangrijke bijdrage zou kunnen leveren aan de verbetering van het waterbeheer. De lokale ambachtsbestuurders zagen hun eeuwenoude autonomie in gevaar komen en waren het hier totaal niet mee eens. Dit leidde tot talloze conflicten over het waterbeheer, waarbij ook andere spelers al...

In 1534 en 1535 werd Amsterdam herhaaldelijk opgeschrikt door het optreden van de wederdopers. Deze radicale geloofshervormers baarden opzien door naakt door de straten te rennen en trachtten in mei 1535 zelfs gewapenderhand de macht in de stad over te nemen. Na die bloedige aanslag maakte de stadsregering korte metten met de beweging door de daders en hun sympathisanten te executeren. De gebeurtenissen zijn heet van de naald opgetekend door een ooggetuige die lid was van de magistraat en dus...