Dit boek rekent af met de gedachte dat de protestantse arbeidersbeweging om principiële redenen geen wezenlijke bijdrage zou hebben geleverd aan de bevrijding van de arbeider. Het CNV zette zich met zijn eigen streven naar bedrijfsorganisatie en medezeggenschap wel degelijk - zij het soms aarzelend en altijd behoedzaam - in voor de 'deproletarisering' van de werkende klasse. De strijd daarover met geestverwante ideologen, politici en ondernemers bevestigt dat, evenals de principeafspraken di...

Op 8 april 1407 gaf Willem VI, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen, een stadsrecht aan Leerdam. Waarom was de graaf juist toen bereid dat te doen? Wat hield het recht precies in en welke gevolgen had het voor de ontwikkeling van de stad?In Verkochte vrijheid beantwoordt Antheun Janse, docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden, deze vragen De gebeurtenissen van 1407 blijken deel uit te maken van een bloedige vete, die de inwoners van het grensgebied tussen Holland, Gelre...

Inhoud: REDMER ALMA, De Ommelander ridderschap (1498-1516) JEAN STRENG, De adel in de Republiek CONRAD GIETMAN, Eer en geweld in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1550-1700) R.G. DE NEVE, Regenten, aristocratisering en genealogie A.J. MENSEMA, Met vorstenkroon en hermelijnmantel. De presentatie van de familie Van Rechteren als adellijk geslacht YME KUIPER, Naar een antropologie van adellijke identiteitsvorming. Een beschouwing over Ursula den Tex' Anna baronesse Bentinck 1902-1989. ...

In de Gentse Universiteitsbibliotheek bevindt zich een codex met afschriften van 220 oorkonden uit de periode 1282-1481 (1555), uitgevaardigd door zeer verschillende personen en instellingen, die bijna allemaal bestemd waren voor de heren van Veere. De originelen maakten deel uit van het archief van deze heren, waarvan het grootste deel thans niet meer bestaat. Ze betreffen hun rechten en bezittingen op Walcheren en Zuid-Beveland en zijn dus van groot belang voor onze kennis van hun positie i...

Biografen uit de provincie Gelderland en van daarbuiten leverden weer een stroom biografieën voor een nieuw deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland. Deel 7 biedt, net als de vorige delen, gevarieerd aanbod van biografieën van mannen en vrouwen uit de Gelderse geschiedenis, ditmaal vanaf de vijftiende eeuw tot en met de twintigste eeuw. Onder de beroepen en bezigheden die door de beschreven personen werden uitgeoefend, zitten gewone en ongewone: ambtman, architect, beeldhouwer, bilja...

In de eeuwenlange strijd van onze voorouders tegen het water geldt het droogleggen van de grote Noord-Hollandse meren in de zeventiende eeuw nog altijd als een verbluffend staaltje van technisch vakmanschap en gedurfd ondernemerschap. Deze prestatie wordt doorgaans in verband gebracht met de VOC-mentaliteit van de toenmalige kooplieden die juist in die jaren dankzij een snel uitdijend handelsnetwerk veel kapitaal hadden vergaard. In Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders staan de koste...

Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869), taalgeleerde, Fries schrijver en doopsgezind dominee in Deventer, onderhield contacten met een groot aantal andere geleerden in Europa. In zijn correspondentie wordt de stand van zaken met betrekking tot het taalonderzoek uitgewisseld. Halbertsma stond kritisch tegenover de moderne taalwetenschappelijke methode, die vooral in Duitsland werd ontwikkeld. En hij was niet de enige, zo wordt duidelijk uit de overgeleverde brieven. Deze kritiek had een wetenscha...

De Gelderse regent Robert Jasper van der Capellen tot den Marsch was de voorman van de patriotten in de oostelijke gewesten en een van de landelijke leiders van deze beweging. Net als veel andere patriotten vluchtte hij in 1787 met zijn gezin naar de Oostenrijkse Nederlanden en vandaar naar Frankrijk. Het Hof van Gelderland veroordeelde hem bij verstek ter dood. Tegen geen enkele andere patriot is zoÂ’n zwaar vonnis uitgesproken. In de jaren van ballingschap trad Van der Capellen op als behar...

Elspeet, Fredeshiem en Giethoorn – afgekort tot Elfregi – waren de broederschapshuizen die de Doopsgezinde Meisjes- en Jongensclub Elfregi Zaanstreek sinds 1929 graag bezocht. Daar konden ze naar hartelust kamperen, zingen, wandelen en discussiëren. Deze activiteiten sloten perfect aan bij de indertijd razend populaire padvinderij. De jeugdpredikant van de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Haarlem voegde na de Tweede Wereldoorlog de daad bij het woord: padvinderij werd het nieuwe doopsgezin...

Rond 1900 waren de natuurwetenschappen volop in beweging. Als gepromoveerd leraar aan de Rijks-HBS te Groningen droeg Obe Postma (1868-1963, fysicus, dichter in de Friese taal en onderzoeker van het Friese land en leven) zijn steentje bij aan de discussie over de statistische mechanica, en de kansrekening en statistiek. Met zijn werk als uitgangspunt bevat deze bundel bijdragen over de ontwikkelingen in de psychologie, de natuur- en geesteswetenschappen, de jonge HBS en het Natuurkundig Genoo...