Dit tiende en laatste deel van de Moralia van Plutarchus van Chaironeia LITERATUUR, MUZIEK EN FILOSOFIE bevat diverse belangwekkende dialogen en essays waarin de grootste Griekse denkers en auteurs besproken worden, zoals Sokrates, Plato, Herodotos, Aristofanes, Menander, Demosthenes en anderen. De goddelijke stem van Sokrates, de kwaardaardigheid van Herodotos en Het ontstaan van de ziel in de Timaios zijn qua vorm en inhoud parels in het werk van Plutarchus. Onmisbaar voor onze kennis van ...

Lang niet alle Grieken geloofden zonder meer in hun spectaculaire mythen over goden, helden en monsters. Sommige denkers wezen de traditionele verhalen af, anderen probeerden via allegorie een diepere laag onder de mythische oppervlakte te vinden. Er waren er ook die dachten dat er in mythen een historische kern was aan te wijzen, die in de loop der tijden was vervormd en verdraaid tot een bovennatuurlijk verhaal waar een verstandig mens geen geloof aan kan hechten.Eén van deze rationalisere...

Vertaald en toegelicht door Christiaan Caspers

Het kleine broertje van Plato's 'Symposium', en de verre voorloper van Tomas Vinterbergs 'Festen', Virginia Woolfs 'Mrs Dalloway' en Herman Kochs gelijknamige succesroman - zo zou je de novelle 'Het diner' van de Griekse schrijver Xenophon (4e eeuw v.Chr.) kunnen omschrijven. De schatrijke Kallías geeft een feest voor zijn jeugdige vriendje Autólykos en nodigt daarvoor een bont gezelschap uit. Voor professioneel entertainment is gezorgd: er is ...

Plato’s filosofie heeft alle eeuwen overleefd. Zijn grootste werk staat als een monument overeind. Maakt misdaad gelukkig? Is democratie de beste staatsvorm? Plato stelt: leven is een vak dat onderwezen kan worden. Politieke macht komt alleen toe aan wie dat onderwijs met succes hebben gevolgd.

Inhoud

99 Een opmaat - Koen Vandendriessche

101 ‘Oorlogsmisdrijven’, slachtoffers en daders in de oudheid. Suggesties voor een historisch verantwoorde benadering - Christian Laes

117 Schending van oorlogsdoden in de oudheid: een misdaad? - Reinout Wels en Welmoet Wels

129 Caesar in Gallië: enkele reflecties over archeologisch onderzoek en militaire confrontaties in de Lage Landen - Robert Nouwen

142 Bekentenissen van een 'oorlogsmisdadiger': Caesar in de klas - Korneel van Lommel

169 Oo...

Prometheus

De Goden hadden Prometheus, zoon van Iapetos en Klymene, lief vanwege zijn vermogen tot ‘voor-denken’, zijn wijsheid, kunst en kracht.

Toch maakte hij zich gehaat omdat hij aan de alwetendheid van de Goden twijfelde...

Prometheus is het beeld voor de zelfstandige denker, die zijn grenzen leert kennen.

Vertaling: Marguerite Prakke

Ruim tweeduizend jaar geleden schreef Titus Lucretius Carus het leerdicht De Rerum Natura, Over de Natuur van de Dingen, waarmee hij de filosofie van de Griekse wijsgeer Epicurus onder de aandacht van het Romeinse publiek wilde brengen. Rome werd in die dagen verscheurd door burgeroorlogen, corruptie en schandalen en de bevolking snakte naar vrede en vriendschap. Dat was nu precies wat de filosofie van Epicurus bood: vrij van angst voor de goden, vrij van angst vo...

‘Romeinen imiteren de Grieken, maar de satire is van ons,’ zei in de oudheid een professor in de retorica. Het sarcastische hekeldicht werd inderdaad ‘uitgevonden’ door de Romeinse dichter Juvenalis (ca. 100 n.Chr.). Enkele van de zestien hekeldichten die hij als een vroege stand-upcomedian voordroeg zijn beroemd geworden: die op vrouwen, op het literaire leven, op de drukke wereldstad (Rome) en op de Raad van State die vergadert over het bakken van vis voor de keizer.

‘Wie bewaakt...

De mens lijdt onder het lot, dat al dan niet het gevolg is van het eigen gedrag. Hybris, de menselijke hoogmoed, is daarbij een kernbegrip. In een Griekse tragedie komt de held of heldin tot inzicht. En als het goed is heeft dat een louterend effect, ook op de toeschouwer, want catharsis is een vorm van emotionele zuivering. Aischylos was de eerste tragedieschrijver in de Griekse oudheid. Hij was een toneelvernieuwer (meer acteurs, meer dialoog) en bood zijn toeschouwers en zijn per...

De literatuur van de klassieke oudheid bevat vele

schatten. Poëtisch, aangrijpend, dramatisch,

beeldend, filosofisch: het is een mer à boire voor

kenners en voor leken. De overgeleverde teksten zijn

voor een groot deel verzameld in de Baskerville Serie,

sinds 1972 uitgebracht door Athenaeum—Polak &

Van Gennep. Ter gelegenheid van het jubileum van

deze reeks én het zestigjarig bestaan van de uitgeverij

verschijnt nu een bloemlezing van het mooiste uit

de oudheid, met teksten van onder mee...