Leiden staat als eeuwenoude Europese wetenschapsen

cultuurstad bekend om haar universiteit. Aan de

hand van vijfentwintig buitengewone boeken die

een sterke band hebben met de Leidse academische

geschiedenis, wordt in Boeken die geschiedenis

schreven een beeld geschetst van de ontwikkeling

van de wetenschap. De boeken, geschreven en

gepubliceerd vanaf de oprichting van de universiteit

in 1575 tot nu, zijn blijvend van invloed geweest

op de stad en ver daarbuiten, en zijn tot op de dag

van van...

Stefan Zweig was door toedoen van de Tweede Wereldoorlog

al uit Europa verdreven toen hij een beduimeld

exemplaar in handen kreeg van de Essays van Michel

de Montaigne. Terwijl Hitler de wereld verscheurde

met zijn totalitaire regime en het individu marginaliseerde,

vormde het vrije denken van Montaigne het

laatste grote project van Zweig. Na omzwervingen via

Londen, Bath en New York, vestigde hij zich in 1940 in

Brazilië. De essays van Montaigne hielpen hem in zijn

obsessieve gedachten over...

Annelies Verbeke valt in slaap bij spektakelfilms als Spartacus en Gladiator, maar leest nu en dan wel graag een oude Griekse of Romeinse tekst in verta­ling. In haar Homeruslezing gaat ze na wat ze aan haar opleiding op het gymnasium, met Latijn en Grieks in haar vakkenpakket, heeft overgehouden. Bijvoorbeeld het inzicht dat er destijds ook al ge­klaagd werd over ‘de jeugd van tegenwoordig’. Er is veel veranderd sinds de oudheid, maar ook weer niet. Verbeke staat stil bij de oude gesch...

Hoewel velen dol zijn op de Japanse cultuur, zijn maar weinigen bekend met de Japanse mythen. In dit boek gidst Joshua Frydman de lezer door de rijke traditie van de Japanse mythologie, van de vroegst opgeteken­de legenden over goden en hun nakomelingen en de schepping van het land tot de hedendaagse reïncarna­tie van oude godheden in de helden van de anime.Mythologie is een levend onderdeel van de Japanse samenleving. Japanse mythen vertelt niet alleen de oude verhalen opnieuw, maar besch...

Algerije, zijn geboorteland, is van blijvende invloed geweest op het denken, schrijven en leven van Al­bert Camus. Het landschap, de brandende zon, de zee en de mensen… In vrijwel al zijn werk keert hij terug naar zijn vroege levenservaringen.Camus werd beroemd met zijn romans De pest en De vreemdeling en zijn filosofische essays De mythe van Sisyfus en De mens in opstand. Minder bekend, maar zeker zo mooi, zijn de literaire es­says Bruiloft en De zomer. Hij schreef ze deels na de Tweede ...

Nederland vormde in de zestiende eeuw met Erasmus de bakermat van het humanisme. Daarna is het sterk geëvolueerd, tot het wereldwijd gedeelde gedachtegoed van nu. De oudste omschrijving van umanista stamt uit de vijftiende eeuw: iemand met veel kennis van klassieke teksten. Vanaf de negentiende eeuw wordt dat vertaald als: iemand die zich in zijn wereldbeschouwing laat leiden door de oudheid en niet door het gezag van de kerk. De hedendaagse versie leunt sterk op het ideaal van vrijheid: om ...

In haar internationale bestseller SPQR vertelde Mary Beard over duizend jaar Rome in de oudheid. Romeinse keizers gaat over de mannen die het Romeinse Rijk regeerden, van Julius Caesar (vermoord in 44 v.Chr.) tot en met Alexandrus Severus (vermoord in 235 n.Chr.). Het is geen traditioneel chronologisch verhaal over de krankzinnige Caligula, de wrede Nero en de filosoof Marcus Aurelius. Beard stelt, zoals we van haar gewend zijn, alternatieve vragen en geeft onverwachte antwoorden.

Hoeveel mach...

Dr. Daniel Gibbs is een van de 50 miljoen mensen met de diagnose alzheimer. In tegenstelling tot de meeste patiënten heeft hij vijfentwintig jaar gewerkt als neuroloog, en patiënten verzorgd met de ziekte waaraan hij nu zelf lijdt. Ook ongebruikelijk is dat hij al jaren voordat er een officiële diagnose kon worden gesteld begon te vermoeden dat hij alzheimer had. Genetische tests toonden aan dat hij drager was van allelen (een gen-variant) die het risico op het ontwikkelen van de ziekte ve...

Dit betoog is een aanval op intellectuele gemakzucht en een pleidooi voor de aanname dat alles zin heeft. Is geschiedenis fictie? Ja, als we daarmee bedoelen dat we er niet voor moeten terugschrikken op zoek te gaan naar samenhangende verhalen in de historische werkelijkheid. Met fictie kun je de waarheid dichter benaderen dan met het bestuderen van bronnen. Empathie is cruciaal voor begrip. Dat geldt voor alle terreinen van het leven – en in het bijzonder voor historisch onderzoek.

Ilja Leo...