Voor het 'Filosofisch Dagboek' selecteerde Bart Wallet zorgvuldig 366 fragmenten uit werken van meer dan honderd van de meest invloedrijke denkers uit de 25 eeuwen geschiedenis van de westerse filosofie. Van toegankelijke tot meer complexe fragmenten en van de belangrijkste klassiekers tot minder bekende pareltjes is dit dode-denkers-dagboek een bron van wijsheid. Niet alleen voor iedereen die geïnteresseerd is in filosofie, maar ook voor iedereen die op zoek is naar de zin en betekenis van ...

Ethiek is een wijsgerige discipline waarin de systematische  normatieve reflectie op ons praktische leven centraal staat. Hoe dienen we met elkaar om te gaan? Wat is een zinvolle manier van leven? Welke waarden moeten we in onze samenleving hoog houden? Wat is juist en wat is niet juist? Wat mag wel en wat mag niet?In dit boek vatten drie oud-hoogleraren ethiek hun vak op hoofdpunten samen. Zij baseren zich op jarenlang onderzoek en presenteren de laatste wetenschappelijke inzichten, maar z...

Reflectie op de eigen cultuur is een kenmerk van alle beschavingen. In de westerse cultuur is deze reflectie van meet af aan ook op een redelijke, argumentatieve wijze ontwikkeld; cultuurfilosofie is daarom een wezenlijk element van de westerse beschaving. Maar in de loop van de twintigste eeuw is de westerse cultuurfilosofie een complexe zaak geworden. Door feitelijke problemen met een mondiale draagwijdte zijn twijfels ontstaan over de houdbaarheid van bepaalde fundamentele grondslagen van ...

Het traktaat 'Engel van de vrede' was bedoeld als een bijdrage tot het realiseren van de Vrede van Breda (1667), die een eind moest maken aan de tweede Nederlands-Engelse oorlog. Volgens dit vredestraktaat komt van een duurzame vrede niets terecht als landen voorrang geven aan nationalistisch eigenbelang. Vervolgens worden noodzakelijke voorwaarden besproken die een duurzame vrede mogelijk maken.

Jan Amos Comenius (1592-1670) was een uit Tsjechië afkomstige oorlogsvluchteling die in Amsterda...

De hedendaagse filosofie, of het nu gaat om kennistheorie, wetenschapsfilosofie, ethiek of godsdienstfilosofie, is onmogelijk zonder op die terreinen de kritiek van David Hume (1711-1776) onder ogen te zien. Hume verwierf echter niet alleen een grote reputatie als filosoof, maar ook als historicus en essayist. Aan die reputatie was hij zeer gehecht, vandaar dat hij nog kort voor zijn overlijden zijn “Love of literary fame” bestempelde als de “ruling Passion” van zijn leven.

Deze biogr...

Empedokles werd in 492 v. Chr. op Sicili eboren uit een gegoede familie. Hij was arts, maar ook politicus en werd door zijn tijdgenoten als een soort magi gezien. Hij stierf in 432 v. Chr. door een val in de Etna. Voor veel schrijvers (o.a. H lderlin) was dit gegeven een bron van literaire inspiratie. Empedokles schreef in het Grieks een filosofisch gedicht dat later de titels Over de natuur en Zuiveringen kreeg. Van de vijfduizend regels die het bevatte zijn ons ruim vijfhonderd door diverse...

In een tijd waarin ‘nepnieuws’ zich steeds nadrukkelijker naar de voorgrond dringt, is de vraag naar wat waarheid is buitengewoon belangrijk. Ook vragen of wetenschappelijke studies betrouwbaar zijn en of een (sociale) wetenschapper neutraal beleidsadvies kan geven zijn aan de orde van de dag. Daarop kan de wetenschapsfilosofie antwoord geven.

Dit boek biedt kritische reflectie op belangrijke vraagstukken in de filosofie van de sociale wetenschappen. De sociale wetenschapper wordt ingele...

Heeft God de mens geschapen? Of heeft de mens God geschapen? Dat is de centrale vraag in 'Het wezen van het christendom' (1841), het hoofdwerk van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach. Dit boek wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste godsdienstkritieken in de moderne filosofie. Hierin benadert hij religie vanuit een humanistisch perspectief en onderzoekt hij het idee dat goddelijkheid een uiterlijke projectie is van onze idealistische menselijke aard. Feuerbachs...

Doorgaans situeert de mens de vrijheid in het hart van zijn conditie. Daarmee onderscheidt hij zich van het dier dat zich op onvrije wijze verhoudt tot de omgeving waarin het leeft. Maar is de vrijheid de alfa en omega van ons menselijk bestaan? Of zijn we, voordat we de vraag naar onszelf gesteld hebben, al getekend door een schatplichtigheid? Is er niet iets wat ons al heeft verplicht nog voor we een eerste woord spreken? En kunnen we ons van die verplichting ontdoen zonder ons van onszelf ...

Politieke onderdrukking en godsdienstige onverdraagzaamheid noodzaakten Comenius (1592-1670) zijn vaderland (Tsjechië) te ontvluchten. Ook in andere landen van Europa leefde hij als een opgejaagde vluchteling. In dit boekje bespreekt Comenius de vraag: als je geen vaderland meer hebt en je kerk op sterven na dood is, hoe kan een gelovige in dat geval leven, ja, zelfs kracht putten uit de hoop op een betere toekomst?