Als je op straat aan een willekeurige voorbijganger vraagt om een paar namen van filosofen te noemen, dan word je meestal eerst niet serieus genomen. Maar als je doorvraagt, volgen namen als Plato, Socrates, soms Descartes of Aristoteles. De denkers die genoemd worden hebben een ding gemeen: het zijn vrijwel altijd alleen maar mannen.

En dat moet anders! Natuurlijk zijn er zowel vroeger als ook nu vrouwelijke denkers met baanbrekende, originele ideeën. Briljante geesten, die net zo zeer, o...

‘De uitvinding van het individu’ van Larry Siedentop laat zien hoe in de westerse samenleving het vrije individu belangrijker werd dan de groep, de stam en de familie. Wij zijn allemaal onszelf en daarin allemaal gelijk. Dit proces, dat het fundament vormt van onze liberale democratieën, begon niet in de Renaissance, zoals vaak wordt gedacht, maar vond zijn aanvang bijna 2000 jaar geleden, in het vroege christendom.

Siedentops inmiddels klassieke boek verandert de manier waarop we naar o...

Sinds mensenheugenis proberen wetenschappers patronen te ontdekken en te beschrijven. In de vorm van wetten, principes of paradoxen geven ze ons inzicht in hoe dingen werken. Sommige van deze wetten leren we op school, maar heel veel patronen die je als mens zou moeten herkennen om je leven goed te leiden, je werk optimaal te doen, je bedrijf succesvol te runnen of beleid te maken dat aanslaat gaan aan de meeste mensen voorbij. De wijsheid ligt ook niet voor het oprapen.

Het omgekeerde is óÃ...

De Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee is vooral bekend als romanschrijver. Wat vele lezers niet weten, is dat zijn werk doordrenkt is van filosofie. Door de thematiek in zijn romans en verwijzingen naar bekende denkers als Jacques Derrida en Michel Foucault, laat Coetzee zien dat hij ook als filosoof een waardevolle gesprekspartner is.

In Coetzee, een filosofisch leesavontuur gaat Hans Achterhuis op zoek naar deze filosofie in het werk van Coetzee.. In het verlengde van iedere rom...

Leve de chaos is een openhartig essay van Leon Heuts over het trauma van zijn moeder en de gevolgen daarvan voor zijn eigen leven, tot op de dag van vandaag. Zijn moeder maakte aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, als jong Duits meisje in een schuilkelder, het bombardement op Maagdenburg mee. Totale chaos. Zij heeft nooit een echte moeder voor hem kunnen zijn. Hij verliet haar op zijn negende en koos voor zijn vader. Toen hij haar tien jaar later voor het eerst weer ontmoette, was hij

ee...

Voor ons is het vanzelfsprekend kleuren als zelfstandige grootheden met een eigen karakter te beschouwen. We beseffen meestal niet dat die zienswijze sterk door onze cultuur is bepaald en dat kleuren in andere tijden en in andere culturen geheel anders ervaren werden. Zo hebben in het oude Griekenland filosofen kleurmengsels beschreven die voor ons op het eerste gezicht volstrekte raadsels zijn omdat we de achtergrond van hun denkwijze niet kennen.

Een tekst die ons in staat stelt om iets van...

John Locke (1632-1704), een van de belangrijkste filosofen uit de zeventiende eeuw, is vermoedelijk het meest bekend geworden door zijn omvangrijke epistemologische 'An Essay concerning Human Understanding'. Maar Locke bestreek alle terreinen van de filosofie en de theologie en tolerantie was een van de morele problemen die hem na aan het hart lagen. Locke zelf verliet Engeland uit afkeer en beduchtheid voor de dwingende vorm van katholicisme die zich in het Engelse koningshuis nestelde en dr...

'Opbouwende toespraken in verschillende geest' bevat enkele hoogtepunten uit Kierkegaards schrijverschap. De bekende toespraak 'Zuiverheid van hart is één ding te willen' belicht de thematiek van vertwijfeling en zelfwording. Kierkegaard doet dat in een stijl die opbouwend en tegelijk ook beeldend en ironisch is. In het tweede deel van het boek verschijnen de lelies op het veld en de vogels in de lucht als verrassende leermeesters in onbezorgdheid en menselijkheid. In het laatste deel laat ...

Aristoteles is de grondlegger van de biologie. Gedreven door een ongebreidelde belangstelling, een scherp waarnemingsvermogen en een onverzadelijke drang tot ordenen en verklaren, organiseerde hij een grootschalig onderzoeksproject dat tot doel had de dieren- en plantenwereld in al haar verscheidenheid in kaart te brengen en begrijpelijk te maken. De resultaten van dit project vonden hun neerslag in zijn geschriften Over dieren (waarin de mens overigens een prominente plaats inneemt).

Het gaat...

Als bekendste onbekende redenaar leidt ISOCRATES van Athene (436 vC-338 vC) een verscholen naleven. Van oudsher geniet hij de faam, in de woorden van Cicero, de ‘leermeester van alle redenaars’ te zijn. In zijn tijd is hij invloedrijker in het openbare politieke debat dan Plato of Socrates, en zijn school staat aan de basis van het klassieke hoger onderwijs dat is gericht op de intellectuele en politieke vorming van vrije burgers. De school van Isocrates is het ijkpunt van alle onderwijs ...