Wanneer China tegenwoordig druk in het nieuws voorkomt en men hoort van een worsteling om in dit grote land de meest revolutionaire ideeën door te voeren, bedenken wij maar zelden dat dit de gevolgen zijn van een omkeer van nog maar ruim vijftig jaar geleden. Daarvóór heeft China een cultuur bezeten waarvan men de historie tot ver voor Christus kan nagaan. Evenals bij het oude Egypte deelt men de Chinese geschiedenis in dynastieën in, die men wel niet zó en ver heeft kunnen naspeuren als...

Het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis publiceert Nederlands- en Engelstalige wetenschappelijke artikelen op het gebied van de boekgeschiedenis van de Lage Landen in alle perioden. Elke editie bestaat uit een thema-dossier en een selectie aan andere artikelen. Het thema-dossier van het 31e Jaarboek (2024) is gewijd aan artikelen over ophef in de Nederlandse boekgeschiedenis. Aan bod komen voorbeelden van boeken van de late middeleeuwen tot nu die ophef veroorzaakten; controversiële a...

Over de Latijnse taal en haar betekenis voor de cultuur en geschiedenis van EuropaVertaald door Harm en Akke PinksterIn het antieke Rome was het Latijn een gesproken en geschreven taal. Als geschreven taal bleef het Latijn in gebruik tot lang na de val van het Romeinse Rijk. Gaandeweg verdween het Latijn als moedertaal en werd in die functie opgevolgd door zijn Romaanse dochtertalen. Als internationale taal en taal van de wetenschap bloeide het Latijn tot voor een paar eeuwen in heel Europa.I...

We leven in tijden van onzekerheid. Er zijn populistische politici die de waarheid verdraaien en met verhalen komen die verleidelijk maar misschien ook gevaarlijk zijn. Daarnaast is lang niet altijd duidelijk wanneer de media de feiten weergeven of juist verhullen. Dat roept de vraag op: wat is waarheid? Wat is waar in de retoriek van politici? Hoe weten we wat waar is in de nieuwsgeving?

Voor Plato, de belangrijkste filosoof van het klassieke Athene, stond de waarheidsvraag centraal. In een ...

Door de eeuwen heen hebben mensen allerlei pogingen ondernomen om zichzelf en hun samenlevingen te beschermen tegen de ingrijpende gevolgen van schokkende gebeurtenissen: grote rampen en oorlogen, maar ook rampspoed in het persoonlijke leven, zoals geweld, misbruik of ingrijpend verlies. Hoe slaagden mensen erin zich beter te beschermen tegen de ontregelende gevolgen van deze rampen? En wat kwam daar allemaal bij kijken?

'Kwetsbaarheid, weerbaarheid en beschaving' behandelt deze vragen niet a...

De geschiedenis van de Sint Nicolaascultus leest als een biografie van Nederland. Betekenisvolle perioden en gebeurtenissen zijn herkenbaar in de huidige traditie. Van invloed is met name de kerstening, de periode waarin het christendom de plaats overneemt van inheemse heidense godsdiensten. Ook de meer dan 1000 jaar lange strijd tussen het christendom en de islam speelt een belangrijke rol.

De Jong en Pepe brengen de ontwikkeling van de cultus in kaart en bestuderen huidige tradities in Eur...

Wie is Venus? Wie gaat er achter haar schuil? Waarom worden wereldwijd naakte en volle venusbeeldjes gevonden met zware borsten, volle buiken en dikke billen? Waarom lopen de imposante dames poedelnaakt rond in ijskoude tijden? Waarom zijn de meesten overdreven dik terwijl de mensen van toen rank en slank waren? Na jarenlang onderzoek ontraadselt de auteur de betekenis van deze symbolen. Venuskunst gaat niet over vette vrouwen, maar over vetgoede symbolen en bloedmooie lichaamshoudingen die w...

Rijk Timmer presenteert een nieuwe kijk op het gedachtegoed van de bekende middeleeuwse rechtsgeleerde Philips van Leiden. Philips leefde in een wereld van oorlog, pest en het najagen van eigen belangen. Formeel was hij in dienst van de graaf van Holland. Feitelijk stelde hij zichzelf echter in dienst van de samenleving. Tussen 1350 en 1380 deed hij een steeds klemmender beroep op de graaf om het publiek belang te behartigen. De vorst moest de toegang tot schoon water garanderen, de energievo...

Dit boek gaat over vertrouwen, betrouwbaarheid en vertrouwelijkheid, over intimiteit en privacy, over discretie en geheimhouding. Het laat zien hoe deze delicate aspecten van intermenselijk verkeer in de loop der eeuwen zijn ingezet, gerespecteerd, beschermd of geschonden door geliefden en verwanten, vrienden en collega's, maar ook door auteurs en lezers. Henk Nellen is een van de weinige historici die het belang van vertrouwelijkheid als object van onderzoek heeft ingezien en aan de orde hee...