Een golf van revoluties trok over ons continent. Plotseling grepen miljoenen Europeanen de kans om hun stem te laten horen in drukbezochte volksvergaderingen en politieke clubs. In dit 'moment van gekte' leek even alles mogelijk. In 1848 lag de toekomst open. 1848 - Clubkoorts en revolutie neemt de lezer mee naar de onrustige steden Parijs en Berlijn, twee brandpunten van de 'Europese lente'. Geerten Waling schetst de dromen en verwachtingen achter de honderden democratische experimenten die ...

Zingeving in het Westen beschrijft drie zingevingspatronen - traditie, het strijdersethos en het christendom - die tot op de dag van vandaag bepalend zijn voor het westerse leven. Zonder traditionele zingeving zouden we letterlijk niets kunnen beginnen. Pas als we zijn ingewijd in een traditionele toewijdingswaardige wereld gaan we iets verwachten van het leven en onszelf. Peter Abspoel definieert en bekritiseert andere zingevingspatronen door na te gaan welke houding tegenover het traditione...

De Tweede Kamer is net een klein koninkrijk, met eigen regels en routines, een eigen taal, eigen helden en eigen verhalen. Buitenstaanders, maar ook insiders blijven zich verbazen over de dwingende kracht die uitgaat van deze zo specifieke sociale omgeving. In Macht der gewoonte ontleedt Carla Hoetink de politieke cultuur van de naoorlogse Tweede Kamer en laat ze zien hoe deze zich heeft ontwikkeld.

De regels en rituelen lijken vast te liggen, zelfs als de politiek eigenlijk best verandering ...

Schizofrenie is de meest pregnante vorm van waanzin. Waanzin spreekt tot de verbeelding en schrikt af. Maar wat is waanzin? De handboeken psychiatrie vatten hem op als een defect, een tekort. Ook de psychoanalyse ontsnapt niet helemaal aan een negatieve bepaling van waanzin. Paul Moyaert gooit het in Schizofrenie over een andere boeg. In het spoor van de Franse filosoof Gilles Deleuze verkent hij de waanzin vanuit zijn eigen kracht, vanuit zijn vermogen zich te organiseren binnen het kader va...

In de Bataafs-Franse tijd (1795-1814) was de Nederlandse buitenlandse politiek volledig gericht op het voortbestaan van de staat. Tegenover het overheersende Frankrijk voerde men een tweesporenbeleid. Enerzijds was er een 'statelijke ongehoorzaamheid' bij het nakomen van ongenadig harde verplichtingen en anderzijds streefde men naar internationalisering van de kwestie over het bestaansrecht van Nederland. In deze tijd gaf Maarten van der Goes van Dirxland, een Haagse burgemeesterszoon en Nede...

Nederlandse binnensteden stonden in de jaren vijftig en zestig voor een enorme opgave. De naoorlogse welvaartsgroei leidde tot een explosieve toename van het aantal auto's en een snelgroeiende vraag naar moderne kantoor- en winkelruimte. Wilden lokale bestuurders hun binnensteden klaarstomen voor het magische jaar 2000, dan moesten zij met spoed ruimte gaan maken. Projectontwikkelaars gaven met plannen als het Utrechtse Hoog Catharijne een daadkrachtig antwoord op de vraag hoe de binnenstad v...

Geënthousiasmeerd door Darwin en de Duitse embryologie trokken aan het eind van de negentiende eeuw Nederlandse ontwikkelingsbiologen vanuit hun nieuwe laboratoria naar buiten. Hun leidsman was Pieter Harting: dankzij hem bekeken en vergeleken studenten onder de microscoop nauwkeurig de ontwikkelingsstadia van verschillende plant- en diersoorten. Konden zij sporen van het evolutionaire verleden vinden in de wijze waarop flora en fauna zich nu ontwikkelden?

Vanaf 1872 reisden Nederlandse stu...

Martin Heideggers meesterwerk Zijn en tijd uit 1927 is en blijft een boek dat zowel leken als beroepsfilosofen prikkelt en intrigeert. Voor elke generatie lezers rijst echter ook opnieuw de vraag hoe greep te krijgen op dit bergmassief. De filosoof Paul Heeffer herleest in Ontologie en subjectiviteit Heideggers geschrift vanuit een specifieke vraagstelling. Centraal daarbij staat het subject, een begrip dat sinds de moderne tijd een belangrijke plaats inneemt in de continentale wijsbegeerte. ...

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de Franse filosoof Michel Foucault overleed. Zijn naam en faam dankte hij in de jaren zestig en zeventig onder de jongere generaties aan zijn kritiek op de menswetenschappen, zoals criminologie, pedagogie, psychologie en psychiatrie. Hij zag in deze vorm van kennis de macht aan het werk en trok de wetenschappelijkheid van deze disciplines openlijk in twijfel. Het was Rudi Visker die in zijn boek Michel Foucault en de menswetenschappen (1990) nauwgezet het t...