Op 25-jarige leeftijd verloste de Utrechtse promovendus Gerard ’t Hooft de theoretische natuurkunde van een van haar belangrijkste problemen. Zijn aanpak gaf de deeltjesfysica vleugels en zette hem in één klap op het wereldpodium. Bijna dertig jaar later ontving hij in 1999 de Nobelprijs voor natuurkunde, samen met zijn vroegere leermeester Tini Veltman. Bij de aanvaarding van de prijs legde hij niet alleen zijn werk uit, maar ook hoe je zijn achternaam precies spelt.

Wie is Gerard ’t H...

Omgang met de eigentijdse geschiedenis is ondenkbaar zonder verhalen over het verleden. Selma Leydesdorff heeft jarenlang nationaal en internationaal een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van oral history, een vakgebied dat in de wetenschappelijke praktijk van het historisch onderzoek in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot een internationaal erkende vorm van geschiedschrijving.

In 2004 deed zij van de vroege ontwikkeling van oral history verslag in De mensen en de woorden. Nu, bij...

De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. De Akropolis wordt gedomineerd door klassieke tempels – voor velen het hoogtepunt van Griekenland of zelfs de hele ‘westerse’ beschaving. Maar achter deze spectaculaire façade gaat een onbekende rijkdom aan geschiedenis en verhalen schuil. In de Middeleeuwen werd in de grootste tempel een christelijke kathedraal gevestig...

De Middeleeuwen associëren wij veelal met Vikingen, pausen en koningen: een patriarchale en duistere tijd waarin vrouwen werden onderdrukt. Maar als we een beetje verder kijken en gebruikmaken van onderzoeksmateriaal uit allerlei disciplines, zien we dat ze allesbehalve duister waren. Cultuurhistorica Janina Ramirez ontdekte vele historische documenten waarin sprake was van machtige vrouwen, in de marge evenwel voorzien van de aantekening ‘femina’, waarna hun namen in de vergetelheid raa...

Nederland heeft een van de oudste grondwetten van de wereld en al meer dan twee eeuwen een stabiel constitutioneel bestel. De spelregels ervan zijn wezenlijk voor hoe we samen vorm geven aan ons lot, maar toch zijn ze weinig bekende, soms haast onzichtbare decorstukken voor ons statelijke, politieke, juridische en ook alledaagse samenleven. Wim Voermans probeert die vaak lastig te doorgronden regels van ons oude Nederlandse constitutionele bestel tot leven te wekken door, voorbij de mist van ...

Vanaf het moment dat Ian Buruma als dertienjarige over de veroordeling van de beruchte SS-functionaris Adolf Eichmann las, heeft het kwaad als fenomeen hem niet meer losgelaten. Hoewel het geweld van de Holocaust het ijkpunt is geworden voor ons hedendaagse begrip van het kwade, ziet Buruma dat er nog veel ontbreekt aan onze opvatting van het kwaad. Hij duikt opnieuw in Hannah Arendts analyse van het proces-Eichmann en komt zo via haar ideeën over de banaliteit van het kwaad en over het tota...

Alexander Doegin (1962) noemt men wel ‘het brein van Poetin’. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de geopolitieke idee van een Russisch Imperium (‘Eurazië’) dat niet alleen de vroegere Sovjet-Unie nog in omvang moet overtreffen, maar ook aan de hegemonie van de moderne, liberale wereld (‘Amerika’) een einde moet maken. Met het oog daarop zou Doegin willen dat Poetin de ‘totale oorlog’ uitroept. Zo wordt de vraag dringend in welke mate Doegin voor Po...

De symptomen zijn onmiskenbaar. Een economie die werkt voor een enkeling maar niet voor de samenleving. Een democratie die wordt gegijzeld door markt en kapitaal. En een groeiende tweedeling in dat wat van ons allemaal is. Het neoliberalisme is niet voorbij maar gemeengoed geworden. Met een minister-president die het zich kan permitteren om het hele bestaan ervan te ontkennen.

Hoe is het zover gekomen? Waarom lukt het, ook linkse partijen, onvoldoende om de ideeënstrijd te voeren en met een e...

In 2000 smolten twee kleine confessionele partijen, GPV en RPF, samen tot de ChristenUnie. De start was moeizaam, met teleurstellende verkiezingsresultaten en interne conflicten. Maar geleidelijk ontwikkelde de partij zich tot een factor van betekenis in de vaderlandse politiek. Met slechts een klein aantal zetels in de Tweede Kamer wist zij in enkele kabinetten een disproportioneel grote invloed uit te oefenen.

In Met God midden in de politiek belicht Gerry van der List een kwarteeuw enervere...

In dit toegankelijke, algemene overzicht van de Reformatie in de Lage Landen behandelt Christine Kooi de sleutelmomenten van zowel de protestantse als de katholieke Reformatie zoals die zich in de zestiende eeuw voltrok in de Noordelijke én de Zuidelijke Nederlanden. Na de overvloed aan detailstudies over dit onderwerp biedt Kooi nu een schitterende synthese die het complete en complexe verhaal in samenhang vertelt, voor het eerst sinds zestig jaar.

Reformatie in de Lage Landen, 1500-1620 is ...