Oude steden als Amsterdam zijn toeristische attracties. De basis voor die ontwikkeling werd gelegd rond 1840, toen de trein, de fotografie en moderne reisgidsen het massatoerisme op gang brachten. Maar wie of wat bepaalde eigenlijk wat er zo bezienswaardig was? En hoe hebben het alsmaar groeiende toerisme en de ruimtelijke ontwikkeling van de stad elkaar beïnvloed?

Wat bezienswaardig is, verandert voortdurend. De vroegnegentiendeeeuwse toeristen kwamen voor de haven, de Joodse Wijk en de lie...

'Nederlanders die bij elkaar op bezoek gaan, nemen vaak een bloemetje mee. Ze geven die aan de gastvrouw. Die zegt dan meestal: "Dat had je niet hoeven doen." Dat klinkt ondankbaar, maar het is bij Nederlanders juist een teken van dankbaarheid. De bloemen worden tijdens het bezoek, meestal door de gastvrouw, in een vaas gezet. Of ze vraagt: "Vind je het goed dat ik ze stráks in een vaas zet, dan kom ik meteen bij jullie?" U zegt dan: "Ja gezellig."'Dit is een van de 99 observaties uit Doe ma...

In 2024 is het 150 jaar geleden dat de Tweede Kamer het ‘kinderwetje’ aannam, de eerste sociale wet van Nederland. Het bezorgde indiener Samuel van Houten (1837-1930) een plek in de geschiedenisboeken. Maar Van Houten was meer dan zijn kinderwet.

Als jong Kamerlid in Groningen maakte hij naam als de grote vernieuwer van het liberalisme. Hij gold als ‘politiek moordenaar’ van staatsman Thorbecke. Twintig jaar lang was hij de belangrijkste voorvechter van kiesrechtuitbreiding en rechtvaa...

Waar komen al die grondwetten toch vandaan?

We leven in de eeuw van de grondwet. Bijna alle landen ter wereld hebben er tegenwoordig wel een. Een betrekkelijk recent fenomeen, trouwens, want driekwart van al die grondwetten is van na 1975. En dat terwijl de wortels ervan net na de landbouwrevolutie liggen, meer dan tienduizend jaar geleden, toen nieuwe sociale organisatie- en leiderschapsvormen opkwamen en ook het recht ontstond als manier om grootschalig samen te kunnen werken met vreemden.

...

Het complexe mozaïek dat Ischa Meijer was, voor het eerst volledig gelegd.

Ischa Meijer was een fenomeen. Beroemd, berucht, geducht en onweerstaanbaar geestig. In het leven van vele vrienden en talloze vriendinnen liet hij een onuitwisbare indruk achter.

In zijn duizelingwekkend veelzijdige loopbaan stonden twee grote liefdes centraal: de journalistiek en het theater. Als interviewer met een diepgaande interesse in mensen en een feilloos oog voor hun zwakke plekken en blinde vlekken stuwde hi...

‘Leven doe je door te spelen,’ zo luidt Daphne Gakes’ devies. Zij wil niet berusten in het gezapige: ze woont in een camper, werkt als actrice en stelt zich open voor Jan en alleman. Inmiddels heeft ze drie studies afgerond, de wereld over gereisd en ieder feest gezien. Maar als alles mogelijk is, wie stelt dan de grenzen?

In haar geval was dat meneer agent. Ik, Daphne Gakes, het try-outboekje bij de gelijknamige voorstelling, is het verslag van Daphnes aanvaring met die grenzen. Ze ver...

Rusland is een land zonder natuurlijke grenzen, zonder eenduidige etnische achtergrond, zonder een echte centrale identiteit. En toch is het een van de machtigste landen op aarde, een hoofdrolspeler op het wereldtoneel met een rijke geschiedenis van oorlog en vrede, dichters en revolutionairen.

Mark Galeotti, een van de meest bevlogen Ruslandexperts, weet de geschiedenis van misschien wel ’s werelds meest onbegrepen land inzichtelijk te maken. Hij neemt ons mee naar de vorming van een natie...

Na 1850 begon de campagne om het Nederlandse landschap te verbeteren. De onafzienbare heidevelden, zandverstuivingen en moerassen in Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Friesland werden kleiner en in landbouwgrond veranderd. Na 1900 werden natte akkers en weilanden drooggemaakt, duizenden kilometer meanderende rivieren en beken werden rechtgetrokken. Rond 1940 werd geschreven dat het Nederlandse landschap mooier was geworden, ‘echt volgens ons eigen ideaal, alles netjes in laa...

'Tegenwoordig is het leven hier goed: er is beweging,' schreef de dichter Albert Verwey eind 1885 aan de schilder Jacobus van Looy, die in Italië werkte. 'In de tijd dat je weg bent zijn we de kunst beter gaan zien en onze ogen zijn groter geworden van veel licht.' Verwey was er zeker van dat hij en zijn vrienden - allemaal jong en boordevol zelfvertrouwen - de toekomst van de kunst voor minstens een eeuw zouden bepalen.

Inderdaad was de revolutie die de zogenaamde Tachtigers ontketenden ong...

‘Er is de kunst van lijnen en kleuren, maar de kunst van het woord is en blijft evengoed bestaan.’ Vincent van Gogh

De brieven van Vincent van Gogh vormen een van de meest indrukwekkende kunstenaarscorrespondenties die we kennen. Deze nieuwe selectie, rijk geïllustreerd met vele schetsen en schilderijen, biedt inzicht in Van Goghs gedachten en gevoelens, zijn hechte band met zijn broer Theo en zijn soms moeizame relaties met familieleden, vrienden en andere kunstenaars. We lezen over zij...