Laonikos uit Athene was een tijdgenoot van de Val van Constantinopel in 1453 en de verovering van het Byzantijnse Rijk door de Osmaanse Turken. Hoe heeft het zover kunnen komen? Om die vraag te beantwoorden zette Laonikos zich kort na de Val tot het schrijven van zijn geschiedwerk: de ‘onderzoekingen’ die u nu in handen heeft.

Onderzoekingen dus, en geen kroniek, geen politieke of militaire geschiedenis en vooral ook: geen kruistochtretoriek, geen afbranden van de Turken, van de islam. ...

Graaf Robrecht de Fries (r. 1071-1093) behoeft in Vlaanderen geen toelichting. Maar hoewel hij een cruciale rol heeft gespeeld in de geschiedenis van het graafschap Holland, weten nog maar weinig Nederlanders wie hij was. Hij dankte zijn bijnaam De

Fries (‘De Hollander’, zouden we nu zeggen) aan zijn huwelijk met de weduwe van graaf Floris I van Holland. Robrecht nam zijn bruid mee naar Vlaanderen en plaatste haar zoon Dirk V in Holland op de troon. Dirk werd door de bisschop van Utrecht ...

Dit is de geschiedenis hoe de bewoners van onze streken zich in de vroege middeleeuwen ontwikkelden van jagers, landarbeiders en vissers tot handelaren, schippers en ambachtslieden. Omdat goede oogsten door betere omstandigheden meer overschotten opleverden, breidde de handel zich uit van lokale markten naar internationale handelsnetwerken. De economie in heel Noord-Europa groeide op ongekende wijze en men kon nu ook rijk worden door werk. In dit boek voert kenner Luit van der Tuuk de bijzond...

In ‘De Kruisvaarders’ beschrijft Dan Jones de geschiedenis van de middeleeuwse kruistochten. Tussen de elfde en de dertiende eeuw vochten christelijke en islamitische legers om zeggenschap over het Heilige Land. Jones vertelt het verhaal van de eerste kruistocht in 1095 onder aanvoering van de Brabander Godfried van Bouillon en graaf Robrecht van Béthune, de Leeuw van Vlaanderen, tot en met het verlies van het laatste christelijke bolwerk in de Levant. In elk van de 25 hoofdstukken van �...

De reikwijdte van het middeleeuwse onderwijs is enorm. Zoals de apostelen lichtende voorbeelden waren voor de middeleeuwse mens, zo was ook de extravagante en nu obscure laatantieke auteur Martianus Capella met zijn boek vol pagane wijsheid een bron van kennis en inspiratie. In deze bundel worden verschillende uithoeken van de wereld van onderwijs, geleerdheid en zelfontplooiing in de Middeleeuwen bezocht. De reis gaat van de zesde eeuw naar de vijftiende: van de instructies voor goed leiders...

De oudste seculiere kapittels in het bisdom Utrecht zijn in de negende eeuw ontstaan en het jongste kapittel dateert uit het begin van de zestiende eeuw. Ter onderscheiding van de beide kathedrale kapittels (Domkapittel en Oudmunster) werden de overige kapittels aangeduid als collegiale kapittels. De Reforma­tie bete­kende voor de se­culiere kapittels in het huidige Nederland het einde van hun bestaan als katholieke geeste­lijke instelling. Sommige kapittels bleven voortbestaan als gesecu...

'Noormannen: de Vikingsaga 793-1241' van John Haywood beschrijft de rijke cultuur van de Vikingen in de volle breedte. Dit indrukwekkende boek volgt de weg van de Vikingen vanaf hun Noorse godenwereld in de achtste eeuw tot hun plek in het christelijke Europa in de dertiende eeuw. Het vertelt over de taal, de kunst en de technologie, de wetten en gebruiken en het belang van de Noorse mythologie. Haywood schrijft aantrekkelijk proza, waardoor het verhaal voor een breed publiek toegankelijk wor...

Met zijn boek ‘De Tempeliers’ brak Dan Jones in 2019 door bij het Nederlandstalige publiek. In de twaalfde eeuw richtten negen ridders de Orde van de Tempeliers op. De broederschap moest de pelgrims in het Heilige Land beschermen. De pelgrims legden een gelofte van armoede en gehoorzaamheid af, en werden daardoor in 1129 erkend door de kerk. Verenigd onder het rode kruis trokken ze ten strijde in de naam van God. In ‘De Tempeliers’ vertelt Dan Jones de geschiedenis van de grootste rel...

In de dertiende eeuw ontstond de Hanze, een succesvol samenwerkingsverband van diverse handelsplaatsen. Uit deze periode is een groot aantal scheepswrakken teruggevonden, die ons informatie verschaffen over de scheepsbouw uit die tijd. Uit de vroegere middeleeuwen is dergelijk materiaal nauwelijks voor handen. De weinige bronnen die er zijn, zijn fragmentarisch. Des te verrassender is het beeld dat Van der Tuuk schetst van de Nederlandse scheepvaart in de vroege middeleeuwen, waarin, betoogt ...

‘Moord ende doodslag’ van Kees Niewenhuijsen gaat over geruchtmakende zaken in de Middeleeuwen, en de geschiedvervalsing die daarop soms volgde. De middeleeuwse kronieken staan vol met fantastische beschrijvingen over hoe koningen, bisschoppen en graven aan hun eind kwamen. Veelal stierven ze een gewelddadige dood door toedoen van iemand anders. Maar wat is feit en wat is fictie?

In ‘Moord ende doodslag’ reconstrueert auteur Kees Nieuwenhuijsen bijna veertig zaken uit de middeleeuwse ...