Hoe kun je een goed leven leiden? Kan de vrije markt je helpen gelukkig te worden of vormt zij daarvoor juist een belemmering?

Van 2020 tot 2024 staan vragen als deze staan centraal bij het eindexamen filosofie vwo, met als onderwerp ‘het goede leven en de vrije markt’. Voor Geslaagd voor het goede leven! hebben leerlingen filosofie van het Berlage Lyceum alle eindtermen voor het examen bestudeerd en samengevat. Ze passen de opgedane filosofische kennis toe door vragen over de behandelde ...

Eerste volledige vertaling van dit standaardwerk uit de Verlichting

Edmund Burke schreef zijn meest invloedrijke tekst aan het begin van de Franse Revolutie, waarbij hij met huiveringwekkende nauwkeurigheid de gewelddadige excessen voorspelde die zouden gaan plaatsvinden. Hoewel in adellijk conservatief Engeland aanvankelijk positief werd gereageerd op de gebeurtenissen in Frankrijk – de aartsrivaal verviel immers tot chaos – overheerste bij Burke de bezorgdheid. In een brief getit...

Denken begint met twijfelen en ‘nee’ durven zeggen. Denken is behalve kritische vragen stellen ook de draad spannen tussen verleden en toekomst, teneinde beter voorbereid te zijn op de mogelijkheden die in het heden verscholen liggen.

Rosa Luxemburg (1871-1919) en Hannah Arendt (1906-1975) waren beiden politieke denkers die vanuit hun kritische reflectie op het kapitalisme en de moderne consumptiemaatschappij voor meer politieke participatie van de bevolking pleitten.

‘Politieke kwesti...

Wat is de kern van het milieuprobleem? Hoe is het ontstaan, hoe komen we tot een oplossing en welke milieu-ethiek is daarvoor nodig? Etienne Vermeersch onderzocht het en publiceerde in 1988 De ogen van de panda. Het werd een bestseller. De kern van zijn betoog houdt vandaag nog altijd stand. Sterker, de argumenten van toen hebben aan kracht gewonnen.

Veel benaderingen van waanzin zijn negatief: ze benadrukken wat waanzin niet kan en reduceren hem tot een defect. De Franse filosofen Gilles Deleuze en Félix Guattari verwerpen deze eenzijdigheid. De waanzin is tot veel meer in staat, hij probeert zichzelf te redden en kan dus antwoorden op de problematiek die hem bestookt.

In Hoe schizofrenie zich redt onderzoekt Paul Moyaert hoe de waanzin in staat is zich te verweren en of dat verder gaat dan alleen zelfverdediging. Zorgt schizofrenie voo...

Als er één filosoof is waaraan René Gude verknocht was, was het wel zijn

naamgenoot, René Descartes. Waarom toch die fascinatie? René Descartes is de

vader van de moderne filosofie, een van de grondleggers van de wetenschappelijke methode, een vurig onderzoeker naar het wel en wee van goed onderwijs, naar echte wijsheid, kortom, naar het goede leven.

In dit handzame boekje met nagelaten en niet eerder gepubliceerde teksten

komen fascinatie en wijsheid samen. 'René Gude over René Descartes'...

‘Dit is een urgent, belangrijk boek. Het bevat een waarschuwing: als je dacht dat racisme niet meer bestaat in de wetenschap, dan heb je het mis.’ – The Guardian

Bestaat er een verband tussen ras en IQ? Welk ras is het beste? Deze vragen zijn allerminst gedateerd. De rassentheorie beleeft een zorgwekkende comeback, in wetenschap en in politiek. Angela Saini onderzoekt in Superieur pseudowetenschappelijke beweringen en theorieën over ras, en toont aan waarom ze onhoudbaar zijn.

Superieu...

In 'De 8 grote lessen van de natuur' laat Gary Ferguson zien hoe we weer in contact kunnen komen met de natuur. Er heerst een groot verlangen om meer in harmonie met de natuur te leven. Ferguson beschrijft aan de hand van nieuwe wetenschappelijke inzichten dat we niet losstaan van de natuur: we zijn zelf natuur, maar zijn dat vergeten.

In acht lessen leren we van bomen, insecten, dolfijnen en andere natuurverschijnselen hoe we weer in contact komen met Moeder Natuur.

Ferguson schreef een opwi...

Wijsbegeerte, zei Bertrand Russell, is een hardnekkige poging om zo helder en redelijk mogelijk te denken. De rivier van Herakleitos bespreekt de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte met Russells omschrijving als rode draad. Plato, Aristoteles, Descartes, Spinoza, Popper, Rorty en vele anderen passeren de revue en worden in hun context geplaatst. Bovenal maken de auteurs duidelijk welke problemen deze filosofen bezighielden en hoe ze die probeerden op te lossen.