De Selfkant en de Voerstreek spreken tot de verbeelding van menige Limburger. Geschetst wordt hier hoe moeilijk het is om vandaag de dag voor de dialecten, die hier als vanouds gesproken worden, om te overleven. Dat geldt voor de Platdietse streek (Frans Limburg), als in de Selfkant (Duits Limburg) en ook voor Nederlands Limburg. Verstaan worden de dialecten door de jongeren (onder de 30 jaar) nog wel, maar spreken doen ze het niet meer. Dit verschijnsel kenmerkt het gehele gebied.

In dit boe...

Het was najaar. Onder aan het veld bij ons in de gewanden waren ze aardappelen aan het rooien. Ik ging kijken. Ik moet een jaar of zeven acht zijn geweest. De aardappeloogstmachine spoot stofwolken löss de lucht in en kwam steeds dichterbij. Ik kon de löss ruiken. De siltige ziltige lucht van zeer fijne bodemdeeltjes. Uiteindelijk kwam ik ook in zo’n stofwolk terecht. Ik kon geen hand voor ogen zien. Ik beademde de löss. Ik ademde de löss. Dit was het Limburgse land en ik was een Limbur...

Spaubeek gaat mee in de vaart der volkeren. Het wordt bijna een agglomeratie van Geleen. Niet alleen via de bebouwing maar ook de mensen uit Geleen die zich veelal doen vestigen. De Oud-Spaubekenaren verdwijnen langzaam uit het tijdsbeeld. De ziel is uit het dorp verdwenen. Het cultuurlandschap is bedorven door de Herinrichting Centraal plateau. Vele landschapselementen zijn verdwenen of staan onder druk. Er zijn louter nog grote kavels die door een sporadische boer worden onderhouden of bewe...

De voettocht naar Avalon is vooral een voettocht naar vroeger. Een voettocht naar de kindertijd toen de grens tussen deze en gene zijde nog vaag en ongedefinieerd was. Zoiets als met Samhain. Men kon toen makkelijk oversteken naar de andere kant, daar verblijven, en weer terugkeren. Het is en blijft een zoeken naar wat verloren is gegaan in deze moderne maatschappij. Die hectisch en vol van stress is. Een verhaal van het Avondland, van Avalon. Waar alles nog goed was en je in kon wegvluchten....

Een cultuurhistorische studie van de voormalige gemeente Spaubeek.

De schrijver (1966-*) heeft fysische geografie gestudeerd aan de Universiteit Utrecht. Hier heeft hij gewerkt als toegevoegd onderzoeker. Hij heeft zich gespecialiseerd in historische-geografie ook wel cultuurhistorie genoemd en gaat in dit boek terug naar zijn geboortedorp Spaubeek.

De schrijver werkt als cultuurhistoricus op het Gouvernement voor de provincie Limburg.

Fysische geografie bestudeert voornamelijk het natuurlijk milieu terwijl de sociale geografie vooral het bewoonde deel van het aardoppervlak bestudeert. Fysische geografie is een interdisciplinaire studie op het grensvlak van de hydrologie, bodemkunde, geomorfologie, kustmorfologie, sedimentologie, geologie, paleogeografie, ecologie, biologie en klimatologie. Terwijl de klassieke geomorfologie de vormen in het landschap beschrijft en hun ontstaansgeschiedenis documenteert, bestudeert de fysis...

We beginnen met het feit dat de zogenaamde Hollanders respect tonen voor mensen uit Limburg die Limburgs praten. Ze vinden dan dat deze ‘roots’ hebben, iets dat ze zelf niet (meer) hebben en daar zijn ze jaloers op. Het verschaft een zekere identiteit. Limbo-Nederlands vinden ze belachelijk, dat is gewoon een afwijkende vorm van Nederlands.

Kijken we echter vanuit Limburg naar het Limburgs dan wordt dit als dom, achterlijk en middeleeuws gezien. Iets waar je zo snel mogelijk vanaf moet ge...

De fysisch geografen hadden zich goed voorbereid: ‘de Edelmanboor en een Van-der-Staaij gingen mee, de bergschoenen aan, geologische kaarten, uiteraard de bodemkaart en topografische kaart (Aubel 42/4 Nord, schaal 1:10.000), een zandlineaal, een canvas zeiltje, een kartonnetje als ondergrond om te karteren, een loep, een kompas, een hellingpistool, pF-ringen, tensio-meters, een schop en een geologische hamer, een theodoliet tevens een fototoestel en een aantal laptops en uiteindelijk een to...

Buiten Nederlands en Belgisch Limburg bestaan er ook Duits en Frans Limburg. Het gaat over de status van het Limburgse dialect in de grensregio’s. Zoals bijvoorbeeld het Geullands, het Platdiets of de diftongering in de buurt van Sittard en de Selfkant. Verder wordt er gesproken over de wisselde taalgrenzen in het Land van Herve en het voormalig Hertogdom Limburg en het uitsterven van het dialect in het Rijnland. Uiteraard wordt er niet voorbij gegaan aan de aparte status van de Voerstreek.

...

‘Ingeslapen door de tijd en nooit wat verandert. Een dorp, een verzameling boerenhuizen rond de kerk, een herberg, een molen, een brouwerij, misschien een schooltje, wat bongerden en moestuinen met rond daarom het open veld, aangeduid als gewanden. Wat kitscherige huizen rond een historische kern. Omgeven met de ongecultiveerde grond, begroeid met hout en heide te midden waarvan hier en daar wat geïsoleerde ontginningen, een kamp genaamd. Verderop akkers met een Gewann-verkaveling.’ Zo m...