Hoe kan het dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die zo hartstochtelijk vecht tegen de

Spaanse overheersing en voor de vrijheid, mee gaat doen aan de internationale slavenhandel?

Hoe sussen kooplieden, huisvrouwen en dominees hun geweten tijdens de kerkdienst op zondag?

Was Nederland de grootste en wreedste slavenhandelaar van het westelijk halfrond?

Het zijn vragen die in talloze variaties worden gesteld wanneer het Nederlandse slavernijverleden ter sprake

komt.

Deze geactualise...

Op 29 juli 1774 werden de 54-jarige Johan Godard Biertempel en zijn dochter Keesje veroordeeld wegens incest. Hij werd gewurgd, zij kreeg vijftig jaar tuchthuis. Johan, een gewezen zeeman en militair, was plantage-eigenaar in Suriname. Bij een overval door weggelopen slaven werd zijn vrouw vermoord, waarna hij zijn 17-jarige dochter uit een eerder huwelijk uit Nederland haalde en haar in de daaropvolgende jaren dwong tot seks. Na enkele jaren verkocht hij zijn plantage, keerde terug naar Nede...

De jaren 1730-1740 vormen een keerpunt in de Nederlandse slavernijgeschiedenis: de West-Indische Compagnie verliest haar monopolie op de trans-Atlantische slavenhandel, waarop verschillende handelaren in de Republiek besluiten hun schepen in te zetten voor de private slavenhandel. Zo ook Jochem Matthijs en Coenraad Smitt. In ruim dertig jaar tijd verschepen ze tussen 11.000 en 13.000 tot slaaf gemaakte mensen van West-Afrika naar de Cariben.

Ramona Negrón en Jessica den Oudsten ver...

De bijna vergeten Anthonie Heinsius (1641-1720) heeft zich nooit laten portretteren, zo bescheiden was hij. Toch was het deze man, die de Nederlandse Republiek naar de Vrede van Utrecht leidde. Daarmee kwam een einde aan het langste en meest kostbare conflict dat dit land had uit te vechten met het agressieve Frankrijk. Het verhaal van die oorlog en vrede wordt verteld door Ernst van Straaten, een leraar die zich zijn leven lang al verraden voelt en gefascineerd raakt door de persoon van Hein...

De Bourgondische hertogen en hun Habsburgse opvolgers bestuurden de vijftiende- en zestiende-eeuwse Nederlanden niet alleen. De landen waren te verscheiden en de onderlinge afstanden te groot. Daarom benoemden de vorsten overal, in de steden en in de gewesten, in het leger en op de vloot, plaatsvervangers die een stukje van hun gezag mochten uitoefenen. Alleen edellieden beschikten over voldoende maatschappelijk prestige om deze taken naar behoren te vervullen.

Mannen met macht biedt een gro...

Een Javaans ‘troostmeisje’, een Japanse kampcommandant, een Indo-Europese krijgsgevangene aan de Birmaspoorlijn, een Hollands meisje in een jappenkamp. In Prikkeldraad en bamboesperen laat Bruni Adler in 37 openhartige interviews de laatste stemmen horen van hen die de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende dekolonisatiestrijd in Indonesië meemaakten.

In haar werkwijze maakt de schrijfster zich ondergeschikt aan de herinneringen van anonieme slachtoffers die ­i...

Prometheus werd door de oppergod Zeus gestraft omdat hij aan de mensen het Olympische vuur had gegeven, waarmee zij konden leren denken en voelen. Hij werd aan een rotswand in de Kaukasus vastgeketend waar hij tot overmaat van ramp, dagelijks werd bezocht door een adelaar die een deel van zijn lever opat. In de nacht groeide zijn lever echter weer aan.

We weten nu dat de lever kan regenereren maar wisten de oude Grieken dat al? De mythe van Prometheus is voor vele beeldende kunstenaars door ...

In het Suriname van de jaren zestig is Parmeswar Gowricharn een gerespecteerde goudsmid met een tevreden klantenkring. De verhuizing naar een andere wijk die een stap hogerop zou moeten betekenen, zorgt juist voor problemen. Afgesneden van zijn sociale kapitaal en zijn familie, wordt het voor de goudsmid steeds moeilijker om aan werk te komen en hij raakt verslaafd aan alcohol. Hoe reageert de Hindostaanse gemeenschap, waarin maatschappelijk aanzien en succes zwaar wegen, op deze sociale dali...

"Helder mij even op" bevat de beste, leukste en interessantste stukken uit de taalrubriek WoordHoek in NRC. Ze geven antwoord op vragen als: sinds wanneer ouwehoeren wij? Wat zijn de nadelen van bekakt praten? Waarom bestaan er wel foute mannen, maar geen foute vrouwen? Kunnen bloemen spreken? Heeft ladderzat echt iets met een ladder te maken? (Ja!). En zo nog ruim honderd onderwerpen, over onder meer afkortingen (wat is een GN’er?), gebarentaal, seks- en liefdestaal, vrouwentaal, woorddebu...

Dodo Berretty (1925-1980) was ‘een van de grootste fotojournalisten van zijn tijd’, aldus het gerenommeerde Parijse fotoagentschap Gamma-Rapho. De vanuit Frankrijk werkende fotograaf en schrijver werd geboren als zoon van de rijkste man van Nederlands-Indië, verloor vrijwel alles na de dood van zijn vader, werd verzetsman in Nederland en daarna oorlogsvrijwilliger in Indië, en zat na de oorlog met zijn camera de wereldgeschiedenis op de hielen. Met zijn fotoreportages over de dekolonisa...