In 1876 zag de Amsterdamse Werkliedenvereniging Patrimonium het levenslicht. De vereniging werd opgericht om een volksbeweging in gang te zetten tot behoud van Nederland als orthodox-protestantse natie. Later werd Patrimonium vooral bekend als een van de grootste woningcorporaties van Nederland. Na de jaren zestig kreeg de secularisatie ook vat op Patrimonium, maar het christelijk-sociaal denken bleef van invloed. Zo nam Patrimonium aan het eind van de jaren negentig het beheer van de verpaup...

De cisterciënzer abdij van Aduard was een klooster van formaat in middeleeuws Nederland. Ze bezat de grootste kerk van het Noorden en was met haar grondbezit van bijna 6.000 hectare aan vruchtbare kleigrond rijker dan Egmond of Rolduc. Aduard genoot verder faam als centrum van geleerdheid in de late vijftiende eeuw. Omdat het kloosterarchief vrijwel geheel verloren is gegaan, is de belangrijkste geschiedbron nu een in het Latijn geschreven abtenkroniek. In deze bundel wordt daarvan een nieuw...

De oudste seculiere kapittels in het bisdom Utrecht zijn in de negende eeuw ontstaan en het jongste kapittel dateert uit het begin van de zestiende eeuw. Ter onderscheiding van de beide kathedrale kapittels (Domkapittel en Oudmunster) werden de overige kapittels aangeduid als collegiale kapittels. De Reforma­tie bete­kende voor de se­culiere kapittels in het huidige Nederland het einde van hun bestaan als katholieke geeste­lijke instelling. Sommige kapittels bleven voortbestaan als gesecu...

Vóór 1900 was Hilversum een nijverheids- of industriedorp. Het belang van de industrie was zo groot dat de fabrikanten het rond 1870 voor elkaar kregen dat de spoorlijn van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij langs Hilversum kwam te liggen. De fraaie omgeving, het gunstige vestigingsklimaat en de snelle verbinding met Amsterdam zorgden ervoor dat vele bemiddelde mensen zich in Hilversum vestigden. In hun kielzog volgden personen in verzorgende beroepen en middenstanders. Het centru...

Johan Huizinga schreef eens dat het verlangen van stedelingen naar 'de behaaglijke rust van een blij buitenleven' onze Gouden Eeuw kenmerkte. Aan het einde van deze periode zag hij dat verlangen verwerkelijkt in de aanleg van talloze buitenplaatsen in met name het Hollandse landschap. Maar ook elders in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden groeide en bloeide de buitenplaatscultuur. Dit fraai ge

De Nederlandse filosoof Leo Polak (1880-1941) bepleitte hartstochtelijk de autonomie van de menselijke rede, worstelde met de grondslag van onze ethiek en wierp zich in een tijd van politieke massabewegingen en toenemende verzuiling op als kampioen van het vrije denken. Zelfs tijdens de Duitse bezetting hield hij vast aan zijn zelfstandig oordeel - een houding die hij eind 1941 met de dood in een concentratiekamp moest bekopen. Al die jaren hield hij een dagboek bij, voor hem een essentieel m...

De eerste vakvereniging voor katholieke musici was klein en voor een specifieke doelgroep, maar slaagde erin om in de woelige twintigste en eenentwintigste eeuw staande te blijven. In deze cultuurhistorische studie wordt de geschiedenis van de Katholieke Dirigenten en Organisten Vereniging beschreven in de steeds wisselende context van haar tijd, zoals de kerkelijke richtlijnen van het motu proprio (1903) en het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965), de ontwikkeling van het muziekonderwijs, d...