Vanaf de oprichting in 1868 heeft het Gereformeerd Schoolonderwijs (vanaf 1906 Gereformeerd Schoolverband) een substanti bij-drage geleverd aan de emancipatie van het gereformeerde volksdeel in Nederland. Aanvankelijk richtte het GSO zich op de positionering van de eigen scholen in religieus opzicht. Daarnaast hield men zich vooral bezig met de opleiding van gereformeerde onderwijzers en de professionalisering van het onderwijzersberoep en met de pedagogisch-didactische profilering van de ve...

Dit themanummer van De negentiende eeuw bevat de bijdragen die gehouden werden op een congres over het Koninkrijk Holland. Om te ontsnappen aan de mythologisering van Lodewijk Napoleon (nepkoning versus perfecte vorst) gaan de auteurs terug in de tijd, naar de discussies die destijds werden gevoerd, naar de plannen die werden bedacht en al dan niet gerealiseerd, naar wat gretig werd aanvaard of juist verzet opriep en naar de beeldvorming die daaruit is ontstaan. De bijdragen hebben vooral bet...

Commercial relations between the North Sea area and the Baltic contributed in a fundamental way to Holland's economic dominance in the seventeenth century. They were embedded in a region where numerous expressions of a common culture facilitated the mobility of people and commodities or the spreading of tastes and ideas. The German Hansa played a very important role in this process, but also after its decline, economic contacts between the North Sea region and the Baltic continued and with th...

De Rotterdammer Arnold Gheyloven (c.1375-1442) studeerde kerkelijk recht in Wenen, Bologna en Padua. Rond 1407 trad hij in bij de reguliere kanunniken van het Windesheimse klooster Groenendaal bij Brussel. Hij schreef ongeveer 30 werken, waaronder de Gnotosolitos parvus ('Kleine Ken U zelf'). Deze tekst is overgeleverd in enkel handschrift, dat bewaard wordt in Luik (Biblioth e du Grand S naire 6 F 18). A.G. Weiler heeft de tekst vertaald en bewerkt en van een inleiding voorzien.Arnold Ghey...

Zo'n kwart miljoen Nederlanders emigreerden in de periode 1840-1940 naar Amerika. Hans Krabbendam beschrijft hoe deze relatief kleine groep in het Amerikaanse middenwesten een eigen subcultuur vormde die tot op de dag van vandaag herkenbaar is. Vooral protestanten slaagden erin als groep te overleven door voor hun vertrek concrete plannen voor de inrichting van hun nederzetting te maken, zich in net opengestelde gebieden in de Verenigde Staten te concentreren, tijdelijk hun eigen belangen aan...

For the Military Orders the age of the Reformation was a period of severe crisis in which their very existence was challenged by protestant princes and reformers. Especially in the northern part of Europe the Hospitallers and the Teutonic Order faced serious losses. Religious convictions played an important role, but events were also influenced by processes of state building and the personal ambitions of the orders' leaders on all levels. These and other themes are treated in thirteen contrib...

Om richting te geven aan hun leven lieten middeleeuwers zich leiden door tekens en wonderen die ze van Godswege verwelkomden. Soms waren dat bovenzinnelijke ervaringen die hen rechtstreeks met de Andere Wereld in contact brachten, soms gewone gebeurtenissen waarachter bijbelse prototypes schuilgingen. Tekens konden zich ook voordoen in de gedaante van een persoon in wie men een man Gods herkende. En men verdiepte zich in het lijden van d an Gods, Christus. Deze goddelijke bakens wezen de weg ...