De afschildering van de levensweg als pelgrimsreis is een oud en geliefd literair thema. Een invloedrijke uitwerking van dit onderwerp biedt de Pèlerinage de Vie humaine van de veertiende-eeuwse monnik Guillaume de Digulleville. De hoofdpersoon onderneemt een pelgrimstocht naar het nieuw Jerusalem, dat hij in een droomvisioen gezien heeft. Onderweg ontmoet hij helpers en belagers, verleiders en obstakels. De levendige visuele beschrijvingen van deze vaak bizarre personages en voorvallen make...

Het oeuvre van Ovidius, geschreven rond het begin van de jaartelling, is van alle tijden. Dat zijn teksten de postmoderne mens nog steeds aanspreken, liet bijvoorbeeld het succes van Christoph Ransmayrs Metamorfosen-bewerking Die letzte Welt (1992) overtuigend zien. Ook in de Middeleeuwen kende Ovidius' werk een grote verspreiding. Het was een vast onderdeel van de leeslijst op kloosterscholen, zodat Ovidius één van de pijlers van de middeleeuwse literaire cultuur werd. In dit themanummer v...

De laatste jaren is er een toenemende belangstelling voor wat wel is genoemd de vroege Nederlandse Verlichting. De aanzet daartoe werd echter al vijftig jaar geleden gegeven door de historica Caroline Louise Thijssen-Schoute in haar magnum opus Nederlands Cartesianisme (1954) over de vroege verspreiding van de ideeën van René Descartes in de Nederlandse Republiek. De bijdragen in Leven na Descartes bouwen op haar pionierswerk voort. Centraal staat de invloed van het cartesiaans en spinozist...

De veertiende-eeuwse allegorische trilogie Pèlerinage de vie humaine - Pèlerinage de l'âme - Pèlerinage de Jhesus-Christ van de cisterziënzermonnik Guillaume de Digulleville is in diverse talen vertaald, in z'n geheel en gedeeltelijk. Het eerste deel vormt een beschouwing over het menselijk leven als pelgrimsreis naar het hemels Jeruzalem. Op zijn weg wordt de mens verlokt en aangevallen door diverse zonden, maar uiteindelijk bereikt hij zijn doel door een deugdzaam en berouwvol leven. I...

Floris ende Blancefloer beschrijft de liefde tussen een Moorse koningszoon en een naar de Ori verkochte christelijke slavin. Op dit verhaal is een nieuw werk gebaseerd over een 'liefde van verre' tussen een oosterse prinses en een westerse prins die erop uittrekt om zijn geliefde te schaken. Ton Duinhoven laat zien, dat deze historie in essentie is be-waard in het veertiende-eeuwse toneelspel over Gloriant en Florentijn en eveneens ten grondslag ligt aan de Britse avonturenroman over Walewei...

In rustig Amstelveen – of, zo u wilt, Zwartewaal, Volendam of Oegstgeest – lijkt de wereld soms mijlen ver weg. Maar schijn bedriegt: gemoedelijk Holland heeft zich nooit achter de dijken teruggetrokken, maar altijd midden in de wereld gestaan. Dit themanummer gaat over de manier waarop de wereld in de afgelopen eeuwen invloed heeft gehad op Holland, en omgekeerd hoe Holland op de wereld invloed had. Het probeert inzicht te geven in de wijze waarop Holland zich heeft ontwikkeld, juist in re...

Dit themanummer richt zich vooral op de provincie Zuid-Holland en het recent ontwikkelde zogeheten 'erfgoedlijnenbeleid'. Kunnen deze erfgoedlijnen de basis zijn voor historische reflectie en nader onderzoek, zijn ze juist aanleiding voor een kritische benadering van wat onder 'erfgoed' wordt verstaan of spelen ze slechts een marginale rol? Inhoud: REDACTIONEEL, Hollands erfgoed in lijnen DEMELZA VAN DER MAAS, Van Konstgalerij tot Erfgoedlijn, geschiedenis en identiteit in Nederland van 180...

Onderzoek in opdracht is in de universitaire wereld lange tijd beschouwd als vloeken in de kerk. Wetenschap was bijna per definitie 'zuivere wetenschap'. Toegepaste wetenschap zou de eigenlijke onderzoekstaak van de universiteiten alleen maar corrumperen. Tegenwoordig ligt dat anders. Er worden 'strategische allianties' met het bedrijfsleven aangegaan, er bestaat een 'derde geldstroom' en er worden allerlei holdings opgericht, met wisselend succes. Maar klopt dat beeld wel? Wie beter kijkt, k...