Buiten Nederland en Vlaanderen bestaan er ongeveer driehonderd vakgroepen Nederlandse Taal en Cultuur. Het vakonderdeel letterkunde maakt vrijwel overal deel uit van het curriculum. Docenten en studenten moeten echter werken met lesmateriaal dat niet voor hen is geschreven. Dat is lastig, omdat dit materiaal voortbouwt op een bepaalde basiskennis van de Nederlandse literatuur die in het Nederlandse voortgezet onderwijs wordt aangeboden. Agnes Sneller en Judit Gera, beide betrokken bij het ond...

Van 1947 tot 1963 emigreerden bijna 410.000 Nederlanders overzee, van wie de meerderheid zich vestigde in Canada of de Verenigde Staten. Onder hen bevonden zich opvallend veel meer gereformeerden dan hervormden en katholieken. Deze gereformeerden, zo laat Enne Koops in zijn boek over deze uittocht zien, waren vooral afkomstig uit de Gereformeerde Kerken in Nederland en minder uit de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten. Koops b...

Katherina van Alexandrië was in de Middeleeuwen een van de populairste heiligen in de Lage Landen. Volgens de overlevering was zij beeldschoon en buitengewoon intelligent. Zij liet zich dopen toen zij de hogere waarheid van de christelijke leer had ontdekt. Haar argumenten daarvoor overtuigden zelfs vijftig van de geleerdste mannen van die tijd. Uiteindelijk liet keizer Maxentius haar na talloze martelingen onthoofden. De heilige wordt dikwijls afgebeeld met een zwaard in haar ene hand en ee...

De wijze waarop een overheid aan haar geld moet komen en de problemen die daarbij ontstaan, is een zaak van alle tijden. In deze bundel wordt dat geïllustreerd aan de hand van studies over de gang van zaken in diverse regio's. Vóór de Bataafse revolutie van 1795 beschikten zij over een eigen bestuur, maar daarna kwam een moeizaam proces naar eenwording op gang. Daarnaast wordt vanuit landelijk perspectief bezien hoe de Nederlandse overheid na de definitieve eenwording is omgegaan met het b...

De natuurwetenschappen vormen een eenheid, vond de Utrechtse hoogleraar Gerrit-Jan Mulder (1802-1880): ‘Niet ééne wetenschap, maar alle moeten beoefend, gelijkelijk beoefend, zal de uitkomst gelukkig zijn.’ Tegen deze achtergrond creëerde de wetgever in 1815 aan de Nederlandse universiteiten een afzonderlijke faculteit Wis- en Natuurkundige Wetenschappen. In de tweehonderd jaar daarna verpulverde Mulders idee van eenheid. Onder aanvoering van nieuwe generaties hoogleraren maakten de vers...

Anthoni van Noordt, componist en organist in Amsterdam omstreeks 1650, behoorde tot de generatie Nederlandse musici na Jan Pieterszoon Sweelinck. Van deze jongere musici is weinig muziek bewaard gebleven: van Van Noordt alleen zijn Tabulatuurboeck uit 1659 met psalmbewerkingen en fantasie

In 1592 gaf de jezuïetengeneraal opdracht aan de provinciaal van de Nederduitse provincie om enkele missionarissen naar de Noordelijke Nederlanden te sturen waar de overheid gekozen had voor de 'gereformeerde' religie. De daaropvolgende eeuw zouden talloze jezuïeten naar de Republiek worden uitgezonden om hun geloofsgenoten te ondersteunen en, indien mogelijk, niet-katholieken terug te brengen tot de Moederkerk. Sommige missionarissen bedienden niet alleen de sacramenten, maar publiceerden ...

De Moderne Devotie (ca. 1375-1575) is de krachtigste geestelijke hervormingsbeweging van de late middeleeuwen in Europa. Het charisma van innerlijke vernieuwing ontkiemde bij de kartuizers en inspireerde tot (semi)religieuze leefgemeenschappen. De devoten benadrukten ieders persoonlijke verantwoordelijkheid en lieten een rijk literair erfgoed na. Dr. Rudolf van Dijk, sinds 1970 werkzaam bij het Titus Brandsma Instituut te Nijmegen, geldt als een internationaal erkend specialist op dit terrein...

Het lichaam heeft zijn eigen geschiedenis. Dit themanummer laat zien met wat voor onderwerpen, benaderingen en invalshoeken de (cultuur)geschiedenis van de negentiende eeuw is verrijkt door de aandacht voor het lichaam. De bijdragen komen voort uit het congres 'Wel en onwel. Het lichaam in de negentiende eeuw' dat op 12 december 2014 door de Werkgroep De Negentiende Eeuw werd gehouden. De artikelen tonen vanuit verschillende benaderingen en thema's - kunst, literatuur, wetenschap, populaire c...

Onder zijn pseudoniem Melis Stoke schreef Herman Salomonson (1891-1942) in de jaren dertig in het weekblad De Indische Verlofganger driehonderd columns over de lotgevallen van 'Indische mensen' in Den Haag. Omdat ze ook nu nog zeer lezenswaardig zijn, worden er in dit boek vijftig heruitgegeven, met inleiding en commentaar. Al hadden de oud-Indischgasten, tot wie Salomonson zelf behoorde, zich weer moeten aanpassen aan de moederlandse zeden en gewoonten, de Indische ervaring raakten ze nooit ...