Dit boek rekent af met de gedachte dat de protestantse arbeidersbeweging om principiële redenen geen wezenlijke bijdrage zou hebben geleverd aan de bevrijding van de arbeider. Het CNV zette zich met zijn eigen streven naar bedrijfsorganisatie en medezeggenschap wel degelijk - zij het soms aarzelend en altijd behoedzaam - in voor de 'deproletarisering' van de werkende klasse. De strijd daarover met geestverwante ideologen, politici en ondernemers bevestigt dat, evenals de principeafspraken di...

Op 8 april 1407 gaf Willem VI, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen, een stadsrecht aan Leerdam. Waarom was de graaf juist toen bereid dat te doen? Wat hield het recht precies in en welke gevolgen had het voor de ontwikkeling van de stad?In Verkochte vrijheid beantwoordt Antheun Janse, docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden, deze vragen De gebeurtenissen van 1407 blijken deel uit te maken van een bloedige vete, die de inwoners van het grensgebied tussen Holland, Gelre...

Inhoud: REDMER ALMA, De Ommelander ridderschap (1498-1516) JEAN STRENG, De adel in de Republiek CONRAD GIETMAN, Eer en geweld in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1550-1700) R.G. DE NEVE, Regenten, aristocratisering en genealogie A.J. MENSEMA, Met vorstenkroon en hermelijnmantel. De presentatie van de familie Van Rechteren als adellijk geslacht YME KUIPER, Naar een antropologie van adellijke identiteitsvorming. Een beschouwing over Ursula den Tex' Anna baronesse Bentinck 1902-1989. ...

Biografen uit de provincie Gelderland en van daarbuiten leverden weer een stroom biografieën voor een nieuw deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland. Deel 7 biedt, net als de vorige delen, gevarieerd aanbod van biografieën van mannen en vrouwen uit de Gelderse geschiedenis, ditmaal vanaf de vijftiende eeuw tot en met de twintigste eeuw. Onder de beroepen en bezigheden die door de beschreven personen werden uitgeoefend, zitten gewone en ongewone: ambtman, architect, beeldhouwer, bilja...

In de eeuwenlange strijd van onze voorouders tegen het water geldt het droogleggen van de grote Noord-Hollandse meren in de zeventiende eeuw nog altijd als een verbluffend staaltje van technisch vakmanschap en gedurfd ondernemerschap. Deze prestatie wordt doorgaans in verband gebracht met de VOC-mentaliteit van de toenmalige kooplieden die juist in die jaren dankzij een snel uitdijend handelsnetwerk veel kapitaal hadden vergaard. In Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders staan de koste...

Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869), taalgeleerde, Fries schrijver en doopsgezind dominee in Deventer, onderhield contacten met een groot aantal andere geleerden in Europa. In zijn correspondentie wordt de stand van zaken met betrekking tot het taalonderzoek uitgewisseld. Halbertsma stond kritisch tegenover de moderne taalwetenschappelijke methode, die vooral in Duitsland werd ontwikkeld. En hij was niet de enige, zo wordt duidelijk uit de overgeleverde brieven. Deze kritiek had een wetenscha...

De Gelderse regent Robert Jasper van der Capellen tot den Marsch was de voorman van de patriotten in de oostelijke gewesten en een van de landelijke leiders van deze beweging. Net als veel andere patriotten vluchtte hij in 1787 met zijn gezin naar de Oostenrijkse Nederlanden en vandaar naar Frankrijk. Het Hof van Gelderland veroordeelde hem bij verstek ter dood. Tegen geen enkele andere patriot is zoÂ’n zwaar vonnis uitgesproken. In de jaren van ballingschap trad Van der Capellen op als behar...

Elspeet, Fredeshiem en Giethoorn – afgekort tot Elfregi – waren de broederschapshuizen die de Doopsgezinde Meisjes- en Jongensclub Elfregi Zaanstreek sinds 1929 graag bezocht. Daar konden ze naar hartelust kamperen, zingen, wandelen en discussiëren. Deze activiteiten sloten perfect aan bij de indertijd razend populaire padvinderij. De jeugdpredikant van de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Haarlem voegde na de Tweede Wereldoorlog de daad bij het woord: padvinderij werd het nieuwe doopsgezin...

Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap. De oudste originele archivalia dateren pas van de veertiende eeuw en ook van de bibliotheek zijn maar weinig handschriften van vóór 1300 overgeleverd. In de achttiende en negentiende eeuw werd de kerk van de Paulusabdij gesloopt. Van het interieur is zelfs geen enkele afbeelding bekend. De bijdragen in deze bundel verschaffe...

De Antwerpse dichteres Anna Bijns (1493-1575) was een van de eerste Nederlanders die op de nieuwe leer van de reformator Martin Luther reageerde. Vaak wordt gesteld, dat zij in haar gedichten vooral haar haat ten opzichte van Luther verwerkte, wat vervolgens gekoppeld wordt aan haar vrouw-zijn. Haar 'refreinen' zouden weliswaar meeslepend zijn, maar geen argumentatieve waarde bezitten. Met behulp van een nieuwe methode, een combinatie van klassiek letterkundig onderzoek en een benadering uit ...