Om richting te geven aan hun leven lieten middeleeuwers zich leiden door tekens en wonderen die ze van Godswege verwelkomden. Soms waren dat bovenzinnelijke ervaringen die hen rechtstreeks met de Andere Wereld in contact brachten, soms gewone gebeurtenissen waarachter bijbelse prototypes schuilgingen. Tekens konden zich ook voordoen in de gedaante van een persoon in wie men een man Gods herkende. En men verdiepte zich in het lijden van d an Gods, Christus. Deze goddelijke bakens wezen de weg ...

Aucassin en Nicolette (geschreven omstreeks 1200) is een unieke tekst in de Franse literatuur van de Middeleeuwen. Het is het enige voorbeeld dat wij kennen van een 'chantefable', een genre waarin afwisselend verzen en proza worden gebruikt. De anonieme auteur presenteert ons de geschiedenis van een verliefd stel dat vele moeilijkheden moet overwinnen om te kunnen trouwen. Dat lijkt een banaal gegeven, ware het niet dat Aucassin en Nicolette een parodie is op verschillende literaire genres va...

Het Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, dat sinds 1998 verschijnt, wil een boven-regionaal forum bieden voor bijdragen over de geschiedenis van de Nederlanden. Het richt zich op de klassieke onderdelen van de middeleeuwse geschiedenis en haar hulpwetenschappen, met de nadruk op politieke, institutionele en sociaal-economische geschiedenis, maar ook artikelen op rechtshistorisch, historisch-geografisch en archeologisch terrein worden opgenomen.Inhoud: HEIN H. JONGBLOED, 'Cold case' Uplade...

De reikwijdte van het middeleeuwse onderwijs is enorm. Zoals de apostelen lichtende voorbeelden waren voor de middeleeuwse mens, zo was ook de extravagante en nu obscure laatantieke auteur Martianus Capella met zijn boek vol pagane wijsheid een bron van kennis en inspiratie. In deze bundel worden verschillende uithoeken van de wereld van onderwijs, geleerdheid en zelfontplooiing in de Middeleeuwen bezocht. De reis gaat van de zesde eeuw naar de vijftiende: van de instructies voor goed leiders...

De oudste seculiere kapittels in het bisdom Utrecht zijn in de negende eeuw ontstaan en het jongste kapittel dateert uit het begin van de zestiende eeuw. Ter onderscheiding van de beide kathedrale kapittels (Domkapittel en Oudmunster) werden de overige kapittels aangeduid als collegiale kapittels. De Reforma­tie bete­kende voor de se­culiere kapittels in het huidige Nederland het einde van hun bestaan als katholieke geeste­lijke instelling. Sommige kapittels bleven voortbestaan als gesecu...

De boeken van Velthem bundelt elf artikelen met een inleiding over de Brabantse auteur Lodewijk van Velthem, die in het eerste kwart van de veertiende eeuw een Middelnederlandse kroniek en een roman over koning Artur en Merlijn dichtte. Daarnaast is zijn naam verbonden aan het fameuze handschrift met de Lancelotcompilatie, een mogelijk door Velthem aaneengesmede verzameling Nederlandse Arturromans. De bijdragen aan deze bundel geven een veelzijdig beeld van Velthems schrijverschap en van de s...

In 1459 vatte Maria van Pee, kanunnikes in het Brusselse klooster Jericho, het plan op de preken van haar rector en biechtvader Jan Storm uit haar geheugen op te schrijven. Ze stond daarmee aan de wieg van een eeuwenlange traditie in het convent die het omvangrijkste corpus biechtvaderpreken uit de Nederlanden heeft opgeleverd. De collectie is uniek vanwege de naamsvermelding van nagenoeg alle betrokken priesters en zusters en de uitgebreide prologen. Hierin geven de zusters aan, dat zij schr...

Zolang de mens bestaat, deelt hij de wereld met dieren. In de Middeleeuwen was die omgang met beesten intensiever dan tegenwoordig. Zo werden de slaapvertrekken geregeld gedeeld met dieren, die met hun lichaamswarmte de ergste winterkou verdreven. Zelfs in steden hadden veel huishoudens een kleine veestapel. Er is dan ook veel aandacht voor dieren in middeleeuwse wetteksten en ordonnanties, maar ook in architectuur, literatuur, theologie en beeldende kunst nemen dieren een belangrijke plaats ...

Het onderzoek naar de middeleeuwse stedelijke secretarie van 's-Hertogenbosch is tot op heden nog onontgonnen terrein, ook al zijn er incidenteel beschouwingen gewijd aan de Bossche stadsklerken en -secretarissen. Debet hieraan is het ontbreken van nagenoeg alle veertiende- en vijftiende-eeuwse stadsrekeningen. Dankzij de paleografisch-diplomatische analyse van alle stedelijke oorkonden, schepenprotocollen, vonnisboeken, enkele stadsrekeningen én de confrontatie van deze bronnen met notarië...