Jules Schelvis (1921-2016), een Joodse typograaf uit Amsterdam, was een van de achttien Nederlandse Joden die het vernietigingskamp Sobibor overleefden. In dat kamp, in Oost-Polen, werden meer dan 170.000 Joden vergast, onder wie zo’n 33.000 Nederlanders. Na Auschwitz is Sobibor het grootste Nederlandse massagraf.

Schelvis zweeg vijfentwintig jaar over zijn kampervaringen. Dat veranderde na een interview met hem in Het Vrije Volk in 1970. Vanaf dat moment ging hij op zoek naar de feiten ove...

‘Met een prop van zenuwen in zijn keel schreeuwde hij door het apparaat dat ik zo vlug als ik kon, koste wat kost, weg moest gaan. “Ga naar buiten waar je wilt, kijk niet op geld, maar blijf uit hun poten.” Ik moest mij alsof het de gewoonste zaak van de wereld was, onder het oog van de NSB’ers in de zaak uit de voeten maken.’ Zo beschrijft slager Lou Wolf het telefoontje van zijn vader naar de winkel als in 1941 de razzia’s beginnen. De Joodse Wolf deed alles om uit handen van de...

Velen weten van het bestaan van Het Joodsche Weekblad, toch hebben maar weinigen zich gewaagd aan een diepgravend onderzoek naar de geschiedenis van deze krant. In deze allereerste monografie over een waar journalistiek wangedrocht wordt uiteengezet waarom en hoe het weekblad een cruciale rol speelde bij de vernietiging van de Nederlandse Joden, een rol die veel groter blijkt te zijn dan tot nu toe werd onderkend.

Er wordt beschreven hoe de Duitse bezetter al in de herfst van 1940 alle Joodse...

Zalmen Gradowski, een joodse gevangene in Grodno (Polen), heeft zijn noodlot in het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau niet kunnen ontlopen. Zijn vrouw en ouders werden al meteen na aankomst in Auschwitz vergast. Hij werd tewerkgesteld in het zogenaamde Sonderkommando, bestaande uit joodse gevangenen die door de SS het vuile werk in de gaskamers en crematoria moesten opknappen. De leden van dit Sonderkommando stonden voor een onmenselijk dilemma: weigeren of meewerken. Het was een keuze tus...

In de periode na de Tweede Wereldoorlog werd voornamelijk negatief geoordeeld over de rol van ‘Joodse raden’ in bezet Europa. Ze werden gezien als werktuigen in de handen van de Duitse bezetter, die hadden bijgedragen aan het maatschappelijk isoleren en deporteren van de Joden. De vertegenwoordigers van deze organisaties werden en worden vaak nog steeds beschouwd als collaborateurs.

In deze eerste omvangrijke vergelijkende studie naar de ‘Joodse raden’ in Nederland, België en Frankr...