Begin november 1813 trokken de Fransen geleidelijk weg uit ons land. Tijdens het machtsvacuum van enkele weken dat volgde, waren de twijfel en onzekerheid groot. Oude regenten en nieuwe bestuurders; kooplieden en fabrikanten; stadsvolk en boeren; gereformeerden, doopsgezinden, katholieken en joden; Friezen, Brabanders en Hollanders - ze hadden allemaal hun eigen angsten, belangen en verwachtingen.

Zou het land terugkeren naar de gewestelijk-oligarchische verhoudingen van voor de Bataafs-Frans...

Het hedendaagse Nederland is de uitkomst van vele negentiende-eeuwse burenruzies over de politieke en culturele grenzen van het land. In het verhitte afbakeningsproces ten opzichte van Vlaanderen, Duitsland en Frankrijk speelden niet alleen politici, maar ook boekenwurmen en kamergeleerden een belangrijke rol. Op zoek naar bronnen die de nationale identiteit konden versterken, brachten letterkundigen van divers pluimage in de negentiende eeuw de oudste kroonjuwelen van de literatuur opnieuw i...

In zijn voordracht 'De vraag naar de techniek' uit 1955 onderwerpt Martin Heidegger de instrumentele opvatting van techniek aan een kritisch onderzoek. Hij gaat daarvoor terug naar Aristoteles en diens leer van oorzakelijkheid en laat zien dat de Griekse filosoof onder technische voortbrenging nog iets heel anders verstond, namelijk een 'wijze van ontbergen'. Op basis hiervan kan Heidegger een nieuw licht werpen op de moderne techniek, die hij analyseert als een 'opvorderend ontbergen', dat v...

De 'Drie verhandelingen over de theorie van de seksualiteit' verschenen voor het eerst in 1905. Ze bevatten verbazend actuele inzichten over de betekenis van de menselijke seksualiteit, die aansluiten bij hedendaagse auteurs als Foucault en bij de queer-theorie. Ze ontsnappen dan ook aan de heteronormativiteit die het werk van Freud en veel psychoanalytische auteurs kenmerkt.

Deze eerste editie raakte evenwel bedolven onder diverse toevoegingen en werd veronachtzaamd door de interpretatoren, ...

Eten is een van de belangrijkste dingen in ons leven. Maar wat stoppen we precies in onze mond? En is het niet zo dat uitbuiting, extreem over- gewicht, ondervoeding, honger en grote milieuschade enkele gevolgen zijn van onze wijze van consumeren? Dit zou toch anders moeten kunnen, maar de vraag is: hoe dan?

In Goed eten. Filosofie van voeding en landbouw behandelt Michiel Korthals deze vragen en ontwikkelt hij een model om de kloof tussen productie en consumptie te overbruggen. Directe verbi...

Wij Nederlanders zijn geen heftig volkje. We zoeken steeds naar compromissen. We polderen en radicaliteit vinden we maar vies. Dit beeld hangen wij graag van onszelf op. Maar klopt het ook, als we in de spiegel van het verleden kijken? Hoorde bijvoorbeeld de Franse Revolutie bij een land vol opgewonden standjes, en zal ze dus een ver-van-mijn-bed-show blijven? Kunnen we dat idee volhouden, terwijl we met verbazing de aardverschuiving gadesloegen die zich in ons kikkerlandje voor en na de moor...

Hermeneutiek is van oudsher de kunst van het uitleggen, maarinterpreten en vertalers doen meer dan alleen woorden verhelderen.Wanneer hermeneutiek wordt opgevat als spreken namens de ander,blijkt de interpreet tevens de stem te zijn van hen die afwezig zijn ofde taal van de toehoorders niet machtig zijn - of dit nu de goden, dedoden of de sprakelozen zijn. Al vanaf Plato's dialogen, zo betoogt Gert-Jan van der Heiden, speelt het spreken namens de ander een belangwekkende rol in de filosofie. ...

Literatuur in de wereld gaat over het onderzoek naar de Nederlandse 'schone letteren' - naar literatuur op schrift (romans, verhalen en gedichten), maar ook naar andere teksten en cultuurproducten: krantenartikelen, reclamefolders, lms en websites. Het boek biedt verschillende invalshoeken om zulk materiaal te analyseren. Steeds vanuit een duidelijke stellingname: de Nederlandse letterkunde staat altijd midden in de wereld. Die wereld bestaat uit culturele en maatschappelijke contexten, maar ...

Aan het eind van de negentiende eeuw kwamen de Engelse filosofen Bertrand Russell en G.E. Moore in verzet tegen de traditie waarin zij waren opgeleid. Zij verweten haar vaagheid en dubbelzinnigheid. Naar hun mening moest de filosofie een nieuw begin maken, en zich voortaan laten leiden door logica en door analyse van de gebruikte taal. Zo zouden veel, mogelijk zelfs alle problemen van de traditionele filosofie kunnen worden ontmaskerd als schijnproblemen.

Met hun pleidooi voor vernieuwing sto...