‘Ons land is groot en rijk, maar er heerst geen orde. Kom over ons regeren.’ In 862 voldeed Noormannenvorst Rurik aan dit verzoek van de bevolking van het tegenwoordige Rusland; in 2022 ging datzelfde Rusland over tot de invasie van Oekraïne. Wat gebeurde er in de tussentijd in dit fascinerende land? Een geschiedenis van Rusland geeft hierop antwoord, en leest als een politieke thriller.

Heersers als Ivan de Verschrikkelijke, Peter en Catharina de Grote en kleurrijke figuren als Raspoeti...

In De bodem van het bestaan zien we een Voskuil die zijn jeugdige élan terug lijkt te krijgen. Eind 1976 raakt hij in de ban van Mirjam, een nieuwe ondergeschikte van amper 21 jaar. Zijn gevoelens voor haar vergelijkt hij met die voor Lousje Haspers en Suze Wiardi Beckman, zijn twee grote liefdes. Hij weet echter niet meer wat hij denken moet als Mirjam wordt gearresteerd in verband met een explosief op de Overtoom, dat daar bij een Duitse auto-importeur is geplaatst direct na de dood van Ul...

Op 20 oktober 1944 werden alle Duitsers on het Nederlandse Koninkrijk tot vijandelijke onderdanen verklaard. Direct na de bevrijding werden hun bezittingen door de Nederlandse overheid in beslag genomen. De staat maakte geen onderscheid: Duitsers die al decennialang in Nederland woonden en werkten, werden als vijand bestempeld, maar ook Nederlanders die door een huwelijk automatisch de Duitse nationaliteit hadden verkregen. Ook joden die uit Duitsland waren gevlucht werden volgens de wet vija...

In juli 2014 zwom Milo van Bokkum op een middag negen keer de grensrivier tussen Polen en Tsjechië over. Er was niks te zien, de rivier was gekanaliseerd, het was een saaie rechte stroom. Maar waarom dan toch steeds die onbedwingbare neiging om naar de overkant te gaan?

Hoewel je grenzen zelden echt kunt zien, hebben ze in ons hoofd een verregaande invloed. We staan soms uren te wachten om er een over te steken, en leren van jongs af aan hoe ze de wereld verdelen. In alle werelddelen begren...

De dekolonisatie van Indonesië (1945-1949) is slechts een pijnlijke epiloog bij een lange voorgeschiedenis. Daarin was een belangrijke rol weggelegd voor de kritische jongeling Sjahrir (1909-1966), die op de middelbare school in Bandoeng evolueerde tot Indonesisch nationalist. In 1929 ging hij studeren in Amsterdam, waar hij de Hollandse Maria Duchâteau ontmoette. Zij was getrouwd en moeder van twee kinderen, maar dat nam niet weg dat zij voor elkaar vielen. Maria werd Sjahrirs geliefde en ...

In deze bundel essays staat het lichaam centraal. Dat lichaam wordt uit elkaar gehaald, geanalyseerd, verlengd, weer in elkaar gezet, en soms zelfs gewichtloos gemaakt.

De ik van deze essays wil in haar jeugd het liefst géén lichaam hebben en onzichtbaar zijn. Ook voelt ze zich meer een tussenmens. Later zal ze vaak uit haar lichaam verdwijnen en onbereikbaar worden. Gaandeweg krijgt ze vrede met haar lichaam, kan ze er steeds meer in landen, en met beide voeten op de aarde komen te staan.

Maar echt houvast vindt ze pas in het water waar ze vrijwel dagelijks zwemt, in alle mogelijke (weers)omstandigheden. In de zwemverhalen onderzoekt ze de grenzen van haar lichaam, en overschrijdt ze af en toe. Steeds meer ziet ze zichzelf als een waterwezen...

In de zomer van 1940 tekende de opa van Nynke Kuipers voor het lidmaatschap van de NSB. De gevolgen van deze keuze galmen nog generaties lang na. Haar oma werd na de bevrijding uit haar huis gezet en was te labiel om goed voor haar jonge kinderen te zorgen. Het gezin verwilderde. Haar moeder nam als oudste de taken over en probeerde zich staande te houden in een vijandige wereld. Ze bleef altijd ‘kind van een NSB-er’ en het was verwarrend dat de enige die ze kon vertrouwen ‘fout’ was....

Na lang aarzelen besluit succesvol scenarioschrijver Ger Beukenkamp zich te wagen aan memoires. Dit keer voor de beroemde scenarist geen politicus, kunstenaar of koninklijke hoogheid in de hoofdrol, maar hijzelf.

Nicolien Mizee bood hulp aan. Zij dicteerde Beukenkamp de beginzin van elk hoofdstuk. Zo ontstond Dora’s dankbaarheid: de behoedzame memoires van een toeschouwer. Beukenkamp volgt geen strak chronologisch tijdpad. Het leven van moeder Dora is slechts een dunne rode draad. De werel...

‘Ik was vijfentwintig. Toch begon ik al wat vast te roesten in mijn gewoonten; misschien, overpeinsde ik in mijn zeldzame momenten van introspectie, werd ik zelfs een beetje zelfgenoegzaam.’ Dus neemt Fitzroy Maclean in 1937 afscheid van zijn luxueuze diplomatenleventje in Parijs en stapt op de trein naar Moskou. Dat is het begin van een verhaal dat menig avonturenroman overtreft en hem van het afgeschermde Centraal-Azië tot de tribunes van de Moskouse zuiveringsprocessen van Stalin voert.

Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, besluit hij de ambassade te verruilen voor de legerbarakken. Hij wordt gestationeerd in Noord-Afrika en sluit zich aan bij de onlangs opgerichte SAS. Na enkele gewaagde missies benoemt Churchill hem in 1943 hoogstpersoonlijk tot zijn contactpersoon bij de Joegoslavische partizanen. Maclean reist van de besneeuwde bergen van Bosnië naar de zonovergoten Dalmatische eilanden en terug, ondervindt de beproevingen van het zware partizanenbestaan, bouwt een hechte band op met Tito en probeert ondertussen de asmogendheden het leven zo zuur mogelijk te mak...

In tien schitterende verhalen van onder meer de Russische grootmeesters Isaak Babel, Ivan Boenin, Ivan Toergenjev en Anton Tsjechov benadert dit boek de ware aard van wat we het ‘pensioen’ noemen. Zoals dat bij de Russen, met hun gerijpte kennis van de menselijke ziel, valt te verwachten is die levensfase nooit eenduidig maar bevindt zij zich, rijkgeschakeerd, tussen hemel en hel.

Deze verzameling tragikomische verhalen over de ouder wordende mens is soms satirisch, dan weer melancholiek...