'Make America great again!', 'terug naar de VOC-mentaliteit!'. Vooral in populistische kringen wordt hunkerend verwezen naar tijden waarin alles zo goed was. Hierbij wordt echter niet verwezen naar een feitelijk historisch, maar naar een 'utopisch' verleden. Een utopisch beeld van het verleden, met weglating of manipulatie van onwelgevallige feiten. Op die manier wordt het verleden maakbaar en wendbaar. Is het wendbaar gemaakte verleden een vluchtweg uit een wereld die te open en te onzeker i...

Wat hebben we nodig om ons leven als zinvol te kunnen ervaren? In 'Stiefkind van de rede' staat de samenhang tussen menselijke zingeving en traditie centraal. Peter Abspoel laat zien hoe gemakkelijk er een kloof ontstaat tussen wat we echt nodig hebben en wat we denken nodig te hebben.

In het moderne westerse denken is het geloof in de rede en de vooruitgang over het algemeen de norm. We zijn geneigd traditie te zien in eenvoudige en nostalgische beelden en vooruitgang te denken als de afsta...

Wat drijft je, wat beweegt je, bij wat je doet, bij de manier waarop je leeft? Zulke vragen zijn niet zo eenvoudig te beantwoorden, maar ze raken wel de kern van ons leven. Vaak genoeg hebben onze diepste drijfveren te maken met achterliggende emoties, zoals angst, liefde, geloof of vertwijfeling. Over elk van deze vier ‘drijfveren’ schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard een heel boek, soms zelfs meerdere.

Aan de hand van Kierkegaards ideeën brengt Andries Visser op een eenvoudige...

Is er leven na de dood? Steeds meer mensen in onze moderne westerse cultuur denken van niet. We leven maar één keer en zijn zo in het ‘you only live once’-tijdperk beland. Maar als alles eindigt in het grote Niets, heeft ons leven dan nog wel zin? Is het beste dan maar: zoveel mogelijk genieten en maakt dat ons leven dan toch nog de moeite waard?

In dit boek onderzoeken we de angst voor de dood en hoe die de afgelopen eeuwen is geëvolueerd. We bekijken hoe denkers, dichters, schrijver...

In zijn elfde redevoering gaat Dio van Prusa, de grootste Griekse redenaar van zijn tijd (eerste eeuw n.Chr.), regelrecht in tegen alles wat Homerus ons over de Trojaanse oorlog vertelt. Als een aanklager gaat hij de grote dichter verbaal te lijf: de Trojaanse oorlog zoals we die kennen berust op Homerische leugens. De redenaar zal het publiek, met Homerus in de hand, wel eens duidelijk maken hoe het nu echt zit. Want waarom beschrijft Homerus de val van Troje niet? En waarom laat hij de scha...

Mensbeelden zijn van alle tijden en hebben een grote praktische betekenis. Ze dienen dan ook begrepen en verhelderd te worden vanuit levenservaringen en samenlevingsverbanden. Iedere mens leeft een bepaald mensbeeld.

Levenskunst richt zich op de vormgeving van het eigen leven en dat van anderen. Ze houdt zich bezig met vragen als: hoe kan ik mijn leven leiden? Wat is een verstandige keuze? Hoe geven mensen hun leven gestalte vanuit hun mensbeeld? Welke levenskunst past bij welk mensbeeld? En ...

Zijn wij intoleranter aan het worden? De gevoeligheid van mensen voor afwijkende meningen of manieren van leven is zeker sterker geworden. Hoe kan een samenleving omgaan met wat voor mensen heilig of onaantastbaar is in tijden van multiculturalisme? Intolerantie is moeilijk te verkopen, maar alles tolereren kan evenmin.

Het begrip tolerantie kent een lange geschiedenis waarin politiek en religie op allerlei manieren met elkaar vervlochten zijn. Wat is de oorsprong van het begrip en hoe valt h...

Vertaald en toegelicht door Christiaan Caspers

Het kleine broertje van Plato's 'Symposium', en de verre voorloper van Tomas Vinterbergs 'Festen', Virginia Woolfs 'Mrs Dalloway' en Herman Kochs gelijknamige succesroman - zo zou je de novelle 'Het diner' van de Griekse schrijver Xenophon (4e eeuw v.Chr.) kunnen omschrijven. De schatrijke Kallías geeft een feest voor zijn jeugdige vriendje Autólykos en nodigt daarvoor een bont gezelschap uit. Voor professioneel entertainment is gezorgd: er is ...

Verdriet en gemis als gevolg van een handicap, een liefdeloze jeugd, bij een vernederende scheiding, of wanneer je je vaderland noodgedwongen moet verlaten. Aanhoudende pijn veroorzaakt door de dood van een kind, zoals bij het schrijversechtpaar A.F.Th. van der Heijden en Mirjam Rotenstreich, na het overlijden van hun enige kind Tonio. Verbijstering en shock bij de nabestaanden van Antoine en zijn gezin, slachtoffers van de MH17-ramp. Hoe slagen mensen erin om overeind te blijven en verder te...

In dit boek neemt de Tsjechisch-Nederlandse geleerde Jan Amos Comenius (1592-1670) een centrale plaats in. Met zijn filosofie en onderwijsleer wilde hij de menselijkheid in de samenleving bevorderen. Hij kwam ervoor op dat mensen met verschillende levensbeschouwelijke visies konden samenwerken om dit doel te helpen realiseren. Ook komen rozenkruisers en vrijmetselaars aan de orde, die reeds in de zestiende en zeventiende eeuw van zich lieten horen. Anders dan de kerken deden, manifesteerden z...