Heeft God de mens geschapen? Of heeft de mens God geschapen? Dat is de centrale vraag in 'Het wezen van het christendom' (1841), het hoofdwerk van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach. Dit boek wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste godsdienstkritieken in de moderne filosofie. Hierin benadert hij religie vanuit een humanistisch perspectief en onderzoekt hij het idee dat goddelijkheid een uiterlijke projectie is van onze idealistische menselijke aard. Feuerbachs...

Dit essay over humanisme en verlichting, ook in hun hedendaagse variant, vestigt de aandacht op het belang hiervoor van de Schotse filosoof, historicus en essayist David Hume (1711-1776).

Hume haalde zich meermaals het ongenoegen van zijn christelijke tijdgenoten op de hals, zeker met de essays die deel uitmaken van deze publicatie. Toch spraken de Fransen over hem als Le Bon David en kende Edinburgh al bij Humes leven een Saint David Street. 'Many a better man has been made a saint of before'...

Doorgaans situeert de mens de vrijheid in het hart van zijn conditie. Daarmee onderscheidt hij zich van het dier dat zich op onvrije wijze verhoudt tot de omgeving waarin het leeft. Maar is de vrijheid de alfa en omega van ons menselijk bestaan? Of zijn we, voordat we de vraag naar onszelf gesteld hebben, al getekend door een schatplichtigheid? Is er niet iets wat ons al heeft verplicht nog voor we een eerste woord spreken? En kunnen we ons van die verplichting ontdoen zonder ons van onszelf ...

Politieke onderdrukking en godsdienstige onverdraagzaamheid noodzaakten Comenius (1592-1670) zijn vaderland (Tsjechië) te ontvluchten. Ook in andere landen van Europa leefde hij als een opgejaagde vluchteling. In dit boekje bespreekt Comenius de vraag: als je geen vaderland meer hebt en je kerk op sterven na dood is, hoe kan een gelovige in dat geval leven, ja, zelfs kracht putten uit de hoop op een betere toekomst?

Tot en met 8-11-2021 geldt een intekenprijs op 'Afsluitend onwetenschappelijk naschrift'.

U betaalt dan slechts €49,90 in plaats van €59,90.

In 1846 publiceerde Søren Kierkegaard een ‘naschrift’ bij het twee jaar eerder verschenen 'Filosofische kruimels'. Dit werk, afkomstig van dezelfde pseudonieme schrijver Johannes Climacus, zou meteen ook zijn hele werkzaamheid als auteur ‘afsluiten’. Omdat het een felle kritiek leverde aan het adres van de filosofische systeembouwers en de ...

Tot de vier of vijf belangrijkste filosofische werken die het westerse denken vormgegeven hebben, behoort zonder enige twijfel de geniale Metafysica van Aristoteles. Niet alleen heeft dit werk directe en diepe invloed uitgeoefend op andere grote denkers van verschillende snit, zoals Plotinus, Thomas van Aquino, Hegel en Heidegger. Het grootste belang van de Metafysica ligt erin dat het werk zowel het vocabulaire, de structuur als een groot aantal van de essentiële vragen van het westerse den...

De wondere wereld van de atomen heeft de mensen al meer dan tweeduizend jaar gefascineerd. Reeds in de vijfde eeuw voor onze jaartelling formuleerde de Griekse filosoof Demokritos de stelling dat ons hele universum in feite bestond uit atomen en het lege. Deze atomen zijn ondeelbaar, oneindig in aantal en onzichtbaar voor het oog.

Ze kunnen zich echter voor ons geestesoog vertonen, zoals ook stofjes die in een donker vertrek onzichtbaar zijn, zichtbaar worden als er door een kier in het gordij...

John Stuart Mill, filosoof, politiek econoom en ‘feminist’, was een van de invloedrijkste denkers van de negentiende eeuw. Zijn Drie essays over godsdienst bieden een uitgebreide en boeiende analyse van het verschijnsel religie. Hij behandelt hierin onder andere zaken als ‘intelligent design’, leven na de dood en het nut van religie. Ook geeft hij een reeks argumenten voor het bestaan van God en waarom monotheïsme beter in dan polytheïsme. Het geheel mondt uit in een kritiek op de t...

Het hoofdstuk over zelfbewustzijn als begeerte in Hegels Phänomenologie des Geistes bevat drie opmerkelijke gedachten. Het zelfbewustzijn heeft als noodzakelijk objectief correlaat het leven, het manifesteert zich allereerst als begeerte en deze begeerte vindt pas bevrediging in de relatie tot een ander zelfbewustzijn. De gedachtegang die hier ontwikkeld wordt, stelt vragen aan de orde die in de hedendaagse biologie, psychologie en wijsgerige antropologie nog steeds leven.

In dit boekje is de...

Vertaling: Frits FlorinEindredactie: Johan Taels & Karl VerstryngeNawoord: Paul CruysberghsIn Johannes Climacus ofwel Men moet aan alles twijfelen tracht Kierkegaard op een zo consequent mogelijke wijze te voldoen aan de filosofische eis van zijn tijd: 'er moet aan alles getwijfeld worden'. Juist omdat hij een existentiële twijfelaar is, die doet wat hij zegt, wordt zijn levensverhaal een satire op de abstract-speculatieve twijfel van zijn Hegeliaans geïnspireerde tijdgenoten. Twee jaar lat...