Filosofen hebben het al vaker opgemerkt: niet wát zij is, maar dát de wereld er is, is een mysterie. Dat gaat ook op voor waarnemen; het is je voor deze onkenbare kant van de dingen openstellen.

In elk geval is waarneming veel meer dan een reactie van je hersens op prikkels van buiten; dat is de fysiologische kant ervan. Is het dan een voorstelling of begrip – ‘klok’, ‘glas’ – verbinden met wat aan indrukken binnenkomt? Nee, dat is denken, geen waarnemen.

Waarnemen is juist je u...

Stel je een wereld voor waarin jouw telefoon niet goed in je hand past, een voorgeschreven medicijn voor jouw lichaam verkeerd is en de eindeloze uren die je elke week werkt niet erkend of gewaardeerd worden. Komt iets hiervan je bekend voor? Grote kans dat je een vrouw bent.

Onzichtbare vrouwen toont hoe in een wereld die grotendeels voor mannen is ingericht de halve bevolking systematisch genegeerd wordt. Het boek onthult de ‘genderdatakloof’ die wordt veroorzaakt door eeuwige, consequ...

Lena Bril dompelde zich een jaar lang onder in de Nederlandse therapie- en coachingswereld.

Duizenden Nederlanders staan op de wachtlijst voor een psycholoog. Alternatieve therapieën schieten als paddenstoelen uit de grond. De afgelopen tien jaar is het aantal coaches meer dan verdubbeld. En Nederland hééft al ongekend veel psychologen: nergens ter wereld zijn er zo veel therapeuten per inwoner. Waarom zoeken zo veel mensen hulp bij een therapeut of coach? Wat gebeurt er achter de gesloten ...

Nederland heeft de afgelopen jaren te maken met een opeenstapeling van crises. De coronapandemie leidde tot een ongekende economische krimp en even ongekend overheidsingrijpen. De oorlog in Oekraïne ging gepaard met een energiecrisis, daarna volgde een periode van hoge inflatie en stagnerende economische groei. Burgers maken zich zorgen over bestaanszekerheid, bedrijven over hun toekomst. Beide groepen kijken naar de

overheid voor oplossingen. Tegelijkertijd is er sprake van een vertrouwenscr...

Waarom zijn de boeren boos? Deze vraag staat centraal in het nieuwe boek van Foodlog, dat de schijnwerpers richt op de diepgewortelde frustraties en de mix van factoren achter de boerenprotesten in Nederland en Vlaanderen in de context van Europa. In een tijd waarin de voedselproductie voor een scala aan uitdagingen staat, biedt dit boek een verhelderend inzicht in de kern van de boerenboosheid, die de nodige raakvlakken heeft met de burger die van de traditionele politiek is afgehaakt. Het b...

Een meeslepende roman over de grootste heksenvervolging van de Lage Landen

De Spaanse Nederlanden, 1613. Tryn van Vierssen is een poortersvrouw uit Roermond met een negenjarige dochter en een onbevredigend huwelijk. Begin oktober is ze getuige van een verontrustend kinderspelletje op de markt. Het blijkt de vonk in het kruitvat: alsmaar meer vrouwen worden van hekserij beschuldigd en op de brandstapel gezet. Samen met haar stadsgenoten laat Tryn zich meeslepen door collectieve angst voor de d...

Het Nederlandse landschap is sinds het einde van de laatste ijstijd, 11.700 jaar geleden, voortdurend veranderd. Waar we nu rondlopen was ooit een toendra, een rivierdelta of een ondiepe zee. Het einde van de laatste ijstijd markeerde het begin van een nieuwe geologische periode, het Holoceen - de relatief warme periode waarin we nog steeds leven. Vanaf dat moment kreeg Nederland langzaam zijn huidige vorm.

De Atlas van Nederland in het Holoceen bestaat uit bijzondere kaarten, aangevuld met a...

Hoe verwarrender onze wereld wordt, des te groter het verlangen naar richting. En dat is precies wat Gabriël van den Brink in zijn nieuwe duiding van de menselijke evolutie beoogt. Met een magistrale blik overziet hij vele vormen van menselijk handelen, te beginnen bij lichamelijke, zoals voeden, vechten en zich voortplanten, die we met andere primaten gemeen hebben, tot meer geestelijke, zoals spreken, geloven en schilderen, die alleen bij mensen voorkomen. De actualiteit van het archaïsch...

Wat is waar - wat de feiten je vertellen of wat je wilt geloven?

Wie ben je - een vrij individu, of zoek je houvast in de groep tegen de rest?

Steeds beter weten we hoe de mens in elkaar steekt. We weten waarom we geneigd zijn in hokjes te denken, waarom we liever verbroederen met mensen die op ons lijken dan met vreemden. En ook hoe gemakkelijk mensen gemanipuleerd kunnen worden, via sociale media en door politici.

In Mens/Onmens onderzoekt gelauwerd essayist en columnist Bas Heijne de twee...