Essay Maand van de Geschiedenis 2023

Slechts zelden komen wetenschappelijke ontdekkingen tot stand door een eenmalige geniale ingeving. Veel vaker gaat het om hard werk, gelukte en mislukte experimenten, dwaalsporen en toeval. In Kruiden, kokkels en kippen geeft Louise O. Fresco twee schitterende voorbeelden. Georg Rumphius was een Duitse amateurbioloog in dienst van de VOC die ondanks een aardbeving, blindheid, een grote brand én het zinken van het schip met de exemplaren van zijn Kruidboek...

Tweeënhalf jaar is Soo-Ji No bij aankomst vanuit Zuid-Korea in Nederland. Op haar levensreis als Lavinia Meijer leert ze naast een nieuwe moedertaal de taal van de muziek. Het lied ‘Verdronken vlinder’ van Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh wordt haar draad van Ariadne: ‘Om te leven dacht ik je zou een vlinder moeten zijn. ’Als ze acht jaar is, ontmoet ze de liefde van haar leven: de harp. Lavinia’s missie, het instrument een prominentere rol geven in de (moderne) klassieke muzie...

Een unieke samenwerking tussen de leukste wijnboer en de bekendste oudhistoricus van Nederland

Als je de moderne techniek van het wijnmaken vergelijkt met de primitieve manier waarop de wijnmakers van een paar duizend jaar geleden hun druiventrossen plukten, platstampten en in open gistkuipen lieten rotten, dan is het een godswonder dat we nog steeds wijn drinken. Want ondanks alle vreselijkheden waaraan druiven honderden eeuwen lang zijn blootgesteld, zijn wij die kneiterzure, of mierzoete, o...

Het nieuwe boek van de auteur van Superschool: een heftig, ontroerend verslag van zijn tochten door het onderwijs en de zelfkant van de samenleving

Hij werd bejubeld in de onderwijswereld, schreef de bestseller Superschool en was regelmatig op de tv. Alles wat Eric van ’t Zelfde wilde veranderen, lukte in Rotterdam, Gorinchem en Laren. Maar in Drachten ging het mis. Waar vijf voorgangers niet in slaagden, faalde ook Van ’t Zelfde: hij kreeg te maken met ruzie en achterklap, muitende colleg...

Ruim driehonderd jaar geleden werd Rousseau geboren. En hij is nog altijd onder ons, nu meer dan ooit. Want Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) is de uitvinder van het ik dat wij sinds meer dan twee eeuwen nastreven en dat ik staat hoog op de agenda. In de politiek, de kunst, het onderwijs, op tv en in ons eigen leven.

Vanaf Rousseau zijn we in de greep van het verlangen naar echtheid. Naar de natuur, naar spontaniteit, jeugd, vriendschap en liefde. Dankzij social media snappen we dat we onszel...

Als Rosie achttien is wordt ze met haar moeder, zusje en broertje door de nazi’s weggerukt uit haar vertrouwde leven in Crasna, een dorpje aan de grens van Roemenië en Hongarije. Vanaf dat moment begint hun onvoorstelbare helletocht langs verschillende concentratiekampen. Rosie was vanaf haar jongste jaren een uitzondering vanwege haar rode haar. Hoewel haar dorpsgenoten en zelfs haar moeder die kleur afschuwelijk vinden, voelt zij zich juist extra krachtig door dat unieke haar. Bij aankom...

Zodra je aan de buitenwereld laat weten dat je verder wilt leven als man, krijg je algauw met vreemde vooroordelen over mannelijkheid te maken. Vrouwen zijn er vast van overtuigd dat je door het gebruik van testosteron een lawaaierige macho wordt, mannen nodigen je broederlijk uit hun motorzaag te komen bekijken.

Zo blijkt geslachtsverandering een goede aanleiding eens na te denken over mannelijkheid en vrouwelijkheid. De maakbare man biedt daarom niet alleen een aantal wetenswaardigheden ov...

Het duizelingwekkende leven van een man die steeds meer wilde en daar uiteindelijk de prijs voor betaalde.

Johannes Esser (1877-1946) hoort thuis in het rijtje Albert Einstein, Hugo de Vries en Wilhelm Röntgen. Hij was Nederlands schaakkampioen, Mondriaan-ontdekker, pionier in de plastische chirurgie en selfmade miljonair. En toch is hij bij het grote publiek nauwelijks bekend.

Schrijver David de Poel maakt al bijna twintig jaar deel uit van de Esser-familie. Op familiebijeenkomsten raakte me...

Bioloog Mátyás Bittenbinder is al zijn hele leven het liefst in de natuur. Op jonge leeftijd ontdekte hij de magie van het buiten zijn, wandelend door de bossen, duinen en velden van Nederland. In Wilde wegen neemt hij je mee op bijzondere tochten door de mooiste natuurgebieden van het land. Onderweg voert hij openhartige en verrassende gesprekken met bekende Nederlanders, die hem meenemen naar natuurplekken die voor hen een speciale betekenis hebben.

Van het Drentse Dwingelderveld tot het ...