Tussen verleden en toekomst (1968) bevat acht essays van Hannah Arendt. Beroemde essays als ‘Wat is autoriteit?’ en ‘Waarheid en politiek’ zijn eerder zelfstandig gepubliceerd, maar de bundel is in ons taalgebied nooit in zijn geheel vertaald. In deze uitgave worden de essays, met de inleiding van Arendt, voor het eerst in de oorspronkelijke opzet in een Nederlandse editie bijeengebracht.

Waar het in dit boek om draait, is politiek denken zonder terug te vallen op traditionele catego...

In de poëzie van antieke dichters als Sappho en Archilochus wordt Eros, de Griekse god van het verlangen, verbeeld als een paradox die zich laat omschrijven met het woord ‘bitterzoet’. Anne Carson onderzoekt in Eros, bitterzoet de verreikende implicaties van deze contradictie. Ze laat zien hoe de literaire verbeelding van verlangen verband houdt met uiteenlopende verschijnselen als de uitvinding van het Griekse alfabet, de wil tot kennis en de dynamiek van metaforen. Aan de hand van het ...

Op 6 april 1967 hield Theodor W. Adorno een voordracht aan de universiteit van Wenen. Naar aanleiding van het succes van de Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD) analyseerde hij hierin de doelen, middelen en tactieken van het nieuwe rechts-radicalisme. Hij vergeleek die stroming met het nazifascisme en probeerde te achterhalen waarom rechts-radicale bewegingen zoveel weerklank vonden, slechts twintig jaar na de oorlog.

Voor de hedendaagse lezer heeft Adorno’s analyse een verbijste...

Waarom verwijzen we naar natuurlijke ordeningen als het gaat om de normen voor menselijk gedrag? Van de klassieke oudheid tot in het hedendaagse debat over klonen, van oost naar west en voor conservatieven en progressieven dienen natuurlijk ordeningen om morele ordeningen te onderbouwen.

Gerenommeerd wetenschapsfilosofe Lorraine Daston onderzoekt waarom het 'zijn' van de natuur bij de mens steeds een 'zou moeten zijn' wordt. Filosofen en wetenschappers hebben eeuwenlang beweerd dat de natuur ...

In De goddelijke komedie van Dante verspreidt het grote licht zich in sublieme cirkels in het Paradijs en dwalen de kleine vuurvliegjes in de Hel. De jonge Pier Paolo Pasolini, die dit werk secuur las, zag tijdens een wandeling in de nacht plotseling een zwerm vuurvliegjes. Het is 1941, Mussolini is aan de macht. Het onschuldige fonkelen van de vuurvliegjes staat in schril contrast met het felle licht dat de fascistische dictator omhult: Dantes universum in omgekeerde vorm.

De vuurvliegjes ke...

We begrijpen niets van de politiek van de laatste decennia als we het vraagstuk van het klimaat niet centraal stellen, dat is de prikkelende hypothese van filosoof Bruno Latour. De klimaatkwestie behoort tot de kern van de geopolitiek en is rechtstreeks verbonden met ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Dit blijkt uit de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Parijse klimaatakkoord, de toename van migratiestromen als gevolg van oorlogen en klimaatmutatie en de Brexit. Het is alsof een g...

Hoe kunnen we ontsnappen aan de tweedeling mens-natuur? Wat betekent natuurbescherming als we de natuur niet langer opvatten als de omgeving die ons omringt, en beseffen dat beschermen voortkomt uit paternalisme? In een vurig betoog voert Baptiste Morizot ons naar zijn antwoord. Wij zijn deel van een weefsel van ‘het levende’: mensen en andere levende wezens, zoals bomen, planten en micro-organismen, die onderling samenhangen. Iets wat groter is dan wijzelf kunnen we niet beschermen. Wel ...

In 'Oog in oog met Gaia' stelt de Franse filosoof en wetenschapsantropoloog Bruno Latour dat de natuur niet langer de stabiele achtergrond vormt van ons doen en laten. We zijn toegetreden tot het tijdvak van het antropoceen, het tijdvak waarin de ecologische gevolgen van het menselijk handelen hardhandig op de voorgrond treden.De ecologische mutatie die zich voltrekt, betitelt Latour als het Nieuwe Klimaatregime. De oude natuur wijkt voor een wezen in beweging, waarin menselijke activiteit en...

In het vroege voorjaar ondergaan vogels een spectaculaire metamorfose: ze worden territoriaal. Ze vertonen agressief gedrag als andere vogels een voor ons onzichtbare grens van hun territorium passeren, en maken met uitbundig gezang of theatraal vertoon hun aanwezigheid kenbaar. Hangt die metamorfose samen met de verdediging van het territorium, met baltsen of is het een sociaal spel? Vinciane Despret geeft geen eenduidig antwoord. Met een liefdevolle blik verdiept ze zich in de vele manieren...

De onderwerpen in het werk van Bruno Latour lopen sterk uiteen: het einde van de moderniteit, het nieuwe klimaatregime, het belang van collectieve structuren, en de aanspraak van onder meer fictie, religie en wetenschap op waarheid. In de reeks gesprekken die hij in 2021 voerde met journalist Nicolas Truong, laat hij zien dat er ondanks die verscheidenheid een duidelijke lijn zit in zijn werk. Het verlangen naar verklaren, naar overdragen aan een volgende generatie is bij Latour gekoppeld aan...