In 2023 vieren we dat volksschrijver Gerard Reve honderd jaar geleden is geboren. Alle reden om de donkere eindejaarsdagen te verlichten met een filosofisch boek over Reves hoofdwerk, De Avonden.

Filosoof (en reviaan) Mathieu Berteloot filtert een tiental filosofische vragen uit De Avonden, en beantwoordt ze in de vorm van een essay. Aan het eind van ‘We zijn vanmiddag ongewoon diepzinnig’ ben je niet alleen Reve meer gaan waarderen, maar heb je ook nagedacht over belangrijke vragen als '...

Steeds meer mensen willen geen kinderen: uit klimaatoverwegingen, ongelijkheid of gewoon vanwege een ander levensplan. Ondertussen zijn vrouwen pilmoe en heeft de man nauwelijks opties. Maar als zij hun arts om sterilisatie vragen, wordt hun verzoek vaak afgewezen. Wie een persoonlijke beslissing wil nemen over kinderen krijgen, loopt tegen politieke vraagstukken aan: wie mogen er kinderen krijgen? Wie moeten er kinderen krijgen? En wie vooral niet?

Met De politiek van vruchtbaarheid nodigt S...

Macht en moed. Praktijkboek is het vervolg op het theorieboek uit 2021, dat ambtenaren oproept om bestuurders meer weerwoord te bieden en de waarden van onze rechtsstaat hoog te houden. Dit praktijkboek ondersteunt ambtenaren daarin met adviezen en werkvormen die ‘goed werk’ bevorderen. Het staat vol inspirerende visies van gerenommeerde auteurs en ervaren ambtenaren. Meer dan vijftig dialoogvormen, reflectie- en tegenspraaktechnieken helpen om de waan van de dag te doorbreken en vrije ru...

Praten met vrienden maakt Hannah Arendt gelukkig. Ze koestert haar vele vrienden middels brieven en frequente bezoeken. Arendt kiest voor vrienden die zelf nadenken, die geen meelopers zijn.

Volgens Arendt zorgt vriendschap voor een open en vertrouwde sfeer en voor spontane gesprekken zonder hiërarchie. Wat vrienden gemeen hebben, is de wereld tussen hen in. Die wereld doet er voor hen toe. Dat noemt Arendt amor mundi, de liefde voor de wereld.

De dingen en gebeurtenissen worden pas menselij...

De Franse filosoof en Nobelprijswinnaar Henri Bergson is vooral bekend door zijn hoofdwerk L'Évolution créatrice. In dit boek bundelen we zijn latere essays. Opnieuw herneemt Bergson de thema's van zijn hoofdwerk: wat is verandering, wat is tijd en wat is bewustzijn? Hij buigt zich over de vraag wat bewustzijn is en wat dit met leven van doen heeft. Tot slot buigt hij zich over de vraag hoe het mogelijke en het werkelijke zich tot elkaar verhouden.

In 'Het mogelijke en het werkelijke' bekri...

In de jaren dertig van de vorige eeuw werd Johan Huizinga (1872-1945) de belangrijkste publieke intellectueel in Nederland. Vooral door de bestseller In de schaduwen van morgen werd Huizinga toen een bekende Nederlander. In dit boek belicht Carla du Pree de wereldberoemde historicus en cultuurfilosoof als publieke intellectueel. De auteur plaatst Huizinga in de context van een tijd van crisis, waarin het fascisme in Europa veld won. Het boek geeft daardoor niet alleen een beeld van een nog we...

Wanneer is je leven geslaagd? Volgens Friedrich Nietzsche bestaat er een eenvoudige test voor: je leven is gelukt als je het nogmaals wilt. Stemt dit vooruitzicht je vrolijk, dan heb je amor fati (liefde voor het lot).De kwestie van het geslaagde leven komt op scherp te staan als bij filosoof André de Vries kanker wordt geconstateerd. Het dwingt hem om zijn toekomstverwachtingen bij te stellen. Zat hij eerst in een speedboot die naar de toekomst jakkert, nu peddelt hij in een gammele roeiboo...

De wetenschap lijkt eenstemmig te verklaren: we leven in een materialistische wereld. De impact van dat verhaal op ons leven is enorm: je mag wel denken dat je je hart volgt, dat je jezelf blijft, maar maak je geen illusies, die gedachtes

en het bijkomende gevoel zijn totaal betekenisloos. We zouden een verzameling van atomen zijn, volledig bepaald door ijzeren natuurwetten, niets meer en niets minder.

Kan het niet wat betekenisvoller? Ja, zo betoogt filosoof Arthur Veenstra in 'Het primaire ...

Waarin schuilen de verlokkingen van het nationalisme en het fascisme? Hoe worden taal en literatuur gebruikt voor politieke doelen? Wat kun je doen om je eigen schrijfstijl te verbeteren? In 'Tegen totalitarisme' lees je de antwoorden van George Orwell op deze vragen.

Orwell toont haarscherp hoe politieke ideologieën werken. Ook bespreekt hij de literaire helden die hem inspireerden bij het schrijven van Animal Farm en 1984. Orwells puntige columns en radio-optredens bevatten waarschuwingen ...

Drie filosofes vragen zich hardop af wat redelijkheid inhoudt in een cultuur die is gebaseerd op de hiërarchie van man over vrouw, van geest over lichaam. In Pen, bed en habijt verzamelt en presenteert Joyce Pijnenburg drie vroegmoderne denkers. Hun baanbrekende ideeën over gender en filosofie verschijnen nu in het Nederlands.

Christine de Pizan (14de-15de eeuw) kunnen we dankzij haar openbare brieven de aanstichtster van de ‘vrouwenstrijd’ noemen, en daarmee de eerste feminist. Dichter...