We kennen allemaal films die ons aan het denken zetten. Dat is geen toeval: menig regisseur fundeert zijn of haar films met filosofisch gedachtegoed.

In de nieuwe reeks ‘Denken in het donker’ beschrijven filosofen vanuit verschillende invalshoeken de filosofie van een regisseur en diens films. Je maakt in elk boek kennis met de onderliggende ideeën, aannames en wereldbeelden van een regisseur. Zo steek je zowel iets op over het filmische oeuvre van de regisseur als over filosofische vraa...

Steeds meer mensen willen geen kinderen: uit klimaatoverwegingen, ongelijkheid of gewoon vanwege een ander levensplan. Ondertussen zijn vrouwen pilmoe en heeft de man nauwelijks opties. Maar als zij hun arts om sterilisatie vragen, wordt hun verzoek vaak afgewezen. Wie een persoonlijke beslissing wil nemen over kinderen krijgen, loopt tegen politieke vraagstukken aan: wie mogen er kinderen krijgen? Wie moeten er kinderen krijgen? En wie vooral niet?

Met De politiek van vruchtbaarheid nodigt S...

Macht en moed. Praktijkboek is het vervolg op het theorieboek uit 2021, dat ambtenaren oproept om bestuurders meer weerwoord te bieden en de waarden van onze rechtsstaat hoog te houden. Dit praktijkboek ondersteunt ambtenaren daarin met adviezen en werkvormen die ‘goed werk’ bevorderen. Het staat vol inspirerende visies van gerenommeerde auteurs en ervaren ambtenaren. Meer dan vijftig dialoogvormen, reflectie- en tegenspraaktechnieken helpen om de waan van de dag te doorbreken en vrije ru...

Praten met vrienden maakt Hannah Arendt gelukkig. Ze koestert haar vele vrienden middels brieven en frequente bezoeken. Arendt kiest voor vrienden die zelf nadenken, die geen meelopers zijn.

Volgens Arendt zorgt vriendschap voor een open en vertrouwde sfeer en voor spontane gesprekken zonder hiërarchie. Wat vrienden gemeen hebben, is de wereld tussen hen in. Die wereld doet er voor hen toe. Dat noemt Arendt amor mundi, de liefde voor de wereld.

De dingen en gebeurtenissen worden pas menselij...

De Franse filosoof en Nobelprijswinnaar Henri Bergson is vooral bekend door zijn hoofdwerk L'Évolution créatrice. In dit boek bundelen we zijn latere essays. Opnieuw herneemt Bergson de thema's van zijn hoofdwerk: wat is verandering, wat is tijd en wat is bewustzijn? Hij buigt zich over de vraag wat bewustzijn is en wat dit met leven van doen heeft. Tot slot buigt hij zich over de vraag hoe het mogelijke en het werkelijke zich tot elkaar verhouden.

In 'Het mogelijke en het werkelijke' bekri...

Wanneer is je leven geslaagd? Volgens Friedrich Nietzsche bestaat er een eenvoudige test voor: je leven is gelukt als je het nogmaals wilt. Stemt dit vooruitzicht je vrolijk, dan heb je amor fati (liefde voor het lot).De kwestie van het geslaagde leven komt op scherp te staan als bij filosoof André de Vries kanker wordt geconstateerd. Het dwingt hem om zijn toekomstverwachtingen bij te stellen. Zat hij eerst in een speedboot die naar de toekomst jakkert, nu peddelt hij in een gammele roeiboo...

De wetenschap lijkt eenstemmig te verklaren: we leven in een materialistische wereld. De impact van dat verhaal op ons leven is enorm: je mag wel denken dat je je hart volgt, dat je jezelf blijft, maar maak je geen illusies, die gedachtes

en het bijkomende gevoel zijn totaal betekenisloos. We zouden een verzameling van atomen zijn, volledig bepaald door ijzeren natuurwetten, niets meer en niets minder.

Kan het niet wat betekenisvoller? Ja, zo betoogt filosoof Arthur Veenstra in 'Het primaire ...

Chantal Akerman (1950-2015) staat bekend om haar minimalistische stijl en confronterende realisme. In haar werk zet ze de chaos en de trauma’s van het gewone leven centraal en laat ze de fysieke grenzen van het filmdoek achter. Petra Van Brabandt, Dominiek Hoens, Karel Pletinck en Michaël Van Remoortere bespreken het gedachtegoed achter films als Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles en Saute ma ville en documentaires zoals No Home Movie.

We beleven een wooncrisis, een klimaatcrisis, een coronacrisis, een politieke crisis. Maar wat is dat eigenlijk, in tijden van crisis leven? Wat zijn de kenmerken van een cultuur in crisis? Raken we in een crisis van onszelf vervreemd, of komen we juist tot zelfinkeer?

Voor antwoorden kunnen we terecht bij de crisisfilosoof Jose Ortega y Gasset (1883-1955). Zijn filosofie laat zien wat het leven in crisis typisch menselijk maakt. In Het leven als schipbreuk legt Ortega y Gasset-kenner Onno Zi...