Het Nederlandse onderwijs is in beweging. De focus ligt veelal op zijn kwalificerende, 'in staat stellende' taak, maar aan de hand van het opgekomen bildungsideaal lijkt een bredere opvatting van de bedoeling van onderwijs gestalte te krijgen. Als onderdeel van deze beweging materialiseerden Amsterdamse studenten en docenten hun onvrede over het huidige hoger onderwijs in september 2015 in de oprichting van De Bildung Academie: bildungsonderwijs voor studenten door studenten.Als één van de ...

'De creatieve evolutie' is het belangrijkste werk van de Franse filosoof Henri Bergson (1859-1941). Als 'De creatieve evolutie' in 1907 verschijnt, staat de evolutieleer van Darwin al volop in de belangstelling. Bergson staat achter het idee van de evolutie maar verzet zich tegen de al te mechanistische visie ervan. Volgens Bergson is de evolutie van het leven een scheppende impuls - élan vital - die ononderbroken iets onvoorspelbaar nieuws creëert. Een ander belangrijk idee van Bergson is ...

Een pleidooi voor denkvaardigheid!Iedereen die kan leren lezen, schrijven en rekenen, kan ook leren denken. Toch wordt het vak filosofie lang niet op alle scholen in het voortgezet onderwijs gegeven. Daar waar het wel aangeboden wordt, is het meestal een keuzevak in de marge. Kritisch denken wordt terecht van groot belang geacht als vaardigheid voor de mens van de 21ste eeuw. Maar wat is kritisch denken en kan men dat leren zonder het vak filosofie?In dit boek staat Don Kwast stil bij de vraa...

Hannah Arendt is een van de belangrijkste denkers voor onze tijd. Tijdens haar leven (1906-1975) was ze al een scherp analyticus van de tijdgeest; nu duikt haar gedachtegoed vrijwel wekelijks op in de media. De filosofie van Arendt formuleert een antwoord op actuele kwesties, zoals de verhouding tussen werk en privé en het populisme in de politiek. Of je nu in het onderwijs werkt, vluchtelingenbeleid maakt of wilt weten wat we moeten met alle technologie, bij Arendt kun je terecht.Het is eve...

‘Waarom Plato een egel is. En Aristoteles een vos.’

‘De vos weet van alles wat, maar de egel kent één ding door en door.’ Toen Isaiah Berlin deze uitspraak in zijn studentenjaren voor het eerst hoorde, maakte hij er een geintje van: hij verdeelde zijn vriendenkring in egels en vossen. Egels zijn op zoek naar één centrale gedachte waaraan ze alles proberen te koppelen. Vossen zijn gefascineerd door de oneindige variatie op de wereld. Egels zijn structurele drammers, vossen zijn ong...

‘Verbind mensen en culturen.’

In 1970 pakte Marianne Douma haar koffers. Ze vertrok om les te geven in Zambia, een land dat zich net had vrijgevochten van het Britse kolonialisme. De ervaringen die ze opdeed veranderden haar levenspad voorgoed.

Levenscirkel is het resultaat van Mariannes bespiegelingen over Afrika. In haar memoires combineert ze haar eigen ervaringen in Zambia met wereldwijde ontwikkelingen en relateert ze deze aan de geschiedenis van het Afrikaanse continent. Van de tijd...

De klimaatcrisis is even verwarrend als urgent. De situatie waarin onze samenleving zich bevindt, vertoont duidelijke parallellen met die van 1789. Toen moesten tijdens de Franse Revolutie de monarchie en landadel hun rechten delen met de boeren, burgers en buitenlui. Vandaag de dag heeft de levende natuur net zo weinig rechten als de horigen en lijfeigenen van toen. Er lijkt opnieuw een revolutie nodig om ook deze rechten af te dwingen.

Willen we voorkomen dat de natuur haar rechten opeist m...

Dat een misdadiger straf verdient, vinden we vanzelfsprekend. Het strafrecht is volledig gebaseerd op deze aanname. En de wil om te straffen is diep in onze maatschappij verankerd.

Rechtsfilosoof Clara Wichmann (1885-1922) zet een streep door dit argument. Als we werkelijk begaan zijn met het verminderen van misdaad, dan moeten we kijken naar de oorzaak van de misdaad. Dan blijkt dat elke rechtsstaat haar eigen misdaad voortbrengt. Wichmann ontmaskert het vermeende recht tot straffen als diep...

Wie de moderne tijd wil begrijpen, kan moeilijk om Immanuel Kant (1724-1804) heen. Zijn werk belichaamt het gedachtegoed van de Verlichting en beschrijft de grenzen van ons kennen en handelen. Het westerse beeld van de mens als zelfstandig, rationeel handelend wezen is voor een belangrijk deel aan Kant te danken.

In De essentie van Kant introduceert kenner Jabik Veenbaas het leven en de belangrijkste thema’s in Kants werk. In begrijpelijke taal neemt Veenbaas je mee door de ontwikkeling van...

Wie ambtenaar is, is politiek neutraal. Ambtenaren dragen geen politieke verantwoordelijkheid, en moeten zich dan ook niet bemoeien met de politieke gang van zaken. Sinds kort staat dit beginsel ter discussie. Zo spreken ambtenaren zich vaker publiekelijk uit over politieke kwesties en krijgen ze – met name sinds het toeslagenschandaal – zelf ook steeds

meer te maken met kritiek uit de samenleving.

In dit boek reflecteren bestuurders, filosofen en politieke denkers op deze ontwikkelingen....