In deze Zebra maak je kennis met de wiskunde achter patroonvorming. Het boekje gaat in op allerlei soorten patronen, maar het icoon van de zebra-reeks, de zebra zelf, speelt met zijn strepen de hoofdrol. In de voetsporen van de Brit Alan Turing behandelt dit boekje de wiskundige theorie die verklaart hoe patronen als strepen en vlekken zouden kunnen ontstaan op de vacht van dieren. Aan de hand van talrijke opgaven maak je kennis met differentiaalvergelijkingen en de rol die ze spelen bij patr...

Knopen zijn onderdeel van ons dagelijks leven. Een bergbeklimmer, een zeiler of een kampeerder is volledig vertrouwd met knopen. Dat knopen ook in de belangstelling staan van wiskundigen is minder bekend. In de negentiende eeuw probeerde Lord Kelvin met behulp van knopen de atomen te rangschikken. Hiertoe werd een knopentabel opgezet. Dit wordt gezien als het startpunt van de knopentheorie. In dit Zebra-boekje proberen we een aanzet te geven tot verdere bestudering van de knopentheorie. Het b...

Van een infectie word je ziek en je kan andere mensen besmetten. Behandeling van de ziekte leidt dus tot minder nieuwe besmettingen, en vaccinatie beschermt jezelf maar zorgt ook dat je de ziekte niet kan verspreiden. Hoe snel moet je behandelen of hoeveel mensen moet je vaccineren om de infectie helemaal te stoppen? Waarom lukt dat bij de ene infectie wel en bij de andere niet? Kunnen we dat voorspellen? Hoe hangt dat af van eigenschappen van de infectieziekte? Een wiskundig model kan ons he...

Experimenteren met kansenHet leven is vol toeval. Bij het trekken van lootjes voor Sinterklaas, de uitwisseling van genen, filevorming, overal speelt kansberekening een rol. Soms zijn de uitkomsten daarvan verrassend en zelfs strijdig met je intu e. Om iets over een kans te weten te komen, kun je een experiment heel vaak uitvoeren. Dat is niet nodig als je gebruik maakt van een randomgenerator om het kansexperiment na te bootsen. In deze Zebra wordt dat gedaan met behulp van een grafische rek...

Bevestig een pen aan een draaiend wiel en fraaie figuren worden getekend. Dat is het idee achter de Spirograaf, een spel dat in de zestiger en zeventiger jaren razend populair was en ook nu nog menigeen veel tekenplezier geeft. Iedereen snapt wel dat dit met wiskunde te maken heeft. Maar wat precies...? In deze Zebra worden allerlei vragen over de spirograafkrommen gesteld en beantwoord. Bijvoorbeeld, welk circuit en welk wiel je moet kiezen om een gegeven figuur te tekenen. De spirograafkrom...

In dit Zebra-boekje leer je spiegelen, niet alleen in een lijn maar vooral in een cirkel. Je gaat na hoe je een schaakbord binnenstebuiten kunt keren. Je zult ontdekken dat oude meetkundige problemen van ver voor de geboorte van Christus met inversie fraai op te lossen zijn. Ook kom je het Raakprobleem van de Griekse meetkundige en astronoom Apollonius van Perga (262–190 v.Chr.) tegen: "Hoe construeer je cirkels die drie gegeven cirkels raken?" Je leert hoe je een apparaat kunt ontwikkelen ...

Wat hebben een klas leerlingen, webpagina's en een terroristische organisatie met elkaar te maken? Ze vormen allemaal een sociaal netwerk. In dit Zebra-boekje leer je hoe je wiskunde kunt gebruiken om te bepalen wie de populairste leerling in een klas is. Maar ook hoe Google wiskunde inzet om te bepalen welke webpagina bovenaan de zoekresultaten komt te staan. En zelfs hoe veiligheidsdiensten weten welke personen ze in de gaten moeten houden om aanslagen te voorkomen. In de tekst van dit boek...

Symmetrie komt van nature voor in bijvoorbeeld bloemknoppen, sneeuwvlokken en elementaire deeltjes, maar wordt ook moedwillig toegepast in, bijvoorbeeld, beeldende kunst en architectuur. Hoe kun je symmetrie wiskundig beschrijven? Is dat nog ergens goed voor? In deze Zebra leggen we uit hoe je op een slimme manier kunt rekenen aan symmetrie, onder andere met algebra. Met behulp hiervan wordt bijvoorbeeld de 15-schuifpuzzel ineens heel overzichtelijk. Je leert de wiskunde achter symmetrie die ...

Kansrekening en statistiek zijn de wiskundevakken van de 21ste eeuw. Statistische geletterdheid is van groot belang in de huidige maatschappij. Kennis van kansrekening is hiervoor de basis. Dit boekje is een pleidooi voor de invoering van kansrekening als een volwaardig wiskundevak in het curriculum op de middelbare school. Kansrekening is nauw verbonden met het leven van alledag en vindt toepassingen op allerlei terreinen van moderne wetenschap. In dit boekje staan het bevorderen van inzicht...

Muziek en wiskunde hebben meer met elkaar te maken dan je misschien zou denken. In dit Zebra-boekje worden de geheimen blootgelegd van tonen en boventonen, van kruisen en mollen, van majeur en mineur, van toonladders en akkoorden, van zuivere intervallen en van vals klinkende zwevingen. Door er op een wiskundige manier naar te kijken ontdek je onverwachte aspecten en samenhangen. Voorbeelden uit composities van Bach, Mozart en Schubert laten het verband tussen muzikale praktijk en theorie zie...