Gainsbourg zei het al: ‘Si je ne joue pas avec les mots, je ne sais pas quoi dire.’ Als ik niet met woorden speel, ben ik onmondig.

Het laatste deel van Rudolf Heckes Gainsbourgtrilogie neemt de kunstenaar op zijn woord. Op zijn vleesgeworden woord, want de songteksten en het leven van Le Beau Serge vormen één geheel. Een geheel als doolhof. Het is niet evident om daar in rond te dwalen, zeker niet als Nederlandstalige. Dit boek brengt dubbele bodems, valkuilen, onverwachte wendingen en...

In 1991 beleefde dit land de doorbraak van Vlaams Blok, de voorloper van Vlaams Belang. Een jaar na die Zwarte Zondag tikten Jan Blommaert en Jef Verschueren Het Belgische migrantendebat bij elkaar. Hun analyse: ondanks de oprichting van een Koninklijk Commissariaat voor het Migrantenbeleid wordt het debat van de ‘tolerante meerderheid’ beheerst door een geloof in de heilzaamheid van een homogene samenleving en een afkeer voor verregaande diversiteit. Hun ongemakkelijke conclusie: ons mig...

'Des te erger voor de feiten.' Met die woorden vatte de Duitse filosoof G.W.F. Hegel ooit zijn wijsgerig project samen, een stoutmoedig pleidooi vóór theorie en tégen de journalistieke waan van de dag. Vanuit dat motto verzamelt deze bundel een half decennium aan essays met politiek-filosofische insteek. Die behandelen thema's van de bankencrisis over de coronacrisis tot de malaise van de democratie. In vogelvlucht worden enkele diepe verschuivingen zichtbaar in het politieke bestel na 200...

Het concentratiekamp Dora – de dodelijke ondergrondse annex van Buchenwald – was de hel op aarde. Van de 60.000 dwangarbeiders die hier deelnamen aan de productie van de beruchte V1- en V2-raketten kwam ruim een derde om. Aan de hand van getuigenissen krijgen we een hallucinant en bijwijlen ondraaglijk beeld van dit inferno. Dit rijk geïllustreerde boek, aangevuld met de namenlijst van de martelaren, is een hommage aan de Belgische politieke gevangenen die in Dora leden en stierven. Somm...

Op 26 mei 2023 veroordeelt het Antwerpse hof van beroep achttien leden van Reuzegom tot een boete van 400 euro en werkstraffen tot 300 uur. De uitspraak jaagt een schokgolf door ons land. Vijf jaar eerder hadden de achttien – stuk voor stuk zonen van advocaten, notarissen en bedrijfsleiders – student Sanda Dia twee dagen lang vernederd op een manier die elke verbeelding tart. Toen ze hem uiteindelijk binnenbrachten op de spoedafdeling had hij geen schijn van kans meer. Vijf jaar heeft vad...

Een verkeersongeval veroorzaken: wat doet dat met iemand? Sabine Cocquyt geeft de anonieme veroorzakers in de rubriek 'ongevallen' van uw krant een gezicht. Ze heeft vijf indringende gesprekken. Over de schaamte die veroorzakers vaak in een isolement drijft. Over het wachten op proces en straf. Over torenhoge schuldgevoelens die hen ervan weerhouden hulp te vragen of te aanvaarden. Verhalen over angst voor de slachtoffers of nabestaanden. Het verlangen om een kaartje te schrijven en spijt te ...

Met een voorwoord van Maaike Neuville

Vroeger was tijd schaars, vandaag is het een wurggreep. Van ploetermoeders tot bumpervaders: voor steeds meer mensen is ‘druk, druk, druk’ het nieuwe normaal. Bij Olivier Pintelon begon het te knagen toen hij en zijn vrouw na de geboorte van hun zoon weer voltijds aan de slag gingen. Dan vroeg hij zich af: hoe doen andere ouders dat toch? Of hij bleef piekeren over wat de onthaalmoeder die ochtend had gevraagd: ‘Wanneer gaat mama vier vijfde werken?...

Van ‘We kunnen er toch niets meer aan doen’ en ‘Wij zijn te klein om het verschil te maken’ tot ‘Het klimaat is altíjd veranderd!’ en ‘We gaan toch niet terug naar de middeleeuwen?’. Wie al eens in een discussie over het klimaat verzeilt, voelt de dooddoeners vaak al van kilometers afkomen. Origineel zijn ze zelden. Eigenlijk komen ze altijd op hetzelfde neer: maak je niet al te veel zorgen, doe zo weinig mogelijk of laat anderen het probleem oplossen. Ze zaaien vooral onmach...

75 jaar na de bevrijding lijkt Breendonk verder weg dan ooit. Na 1945 overheerste vreugde en opluchting. Maar langzaam daalde de stilte neer over het kamp. Nochtans zeggen overlevenden dat Breendonk – oorspronkelijk bedoeld als ‘opvangkamp’ – Auschwitz, Mauthausen en Belsen overtrof. Daar zaten tienduizenden mensen samen en kon je met wat geluk nog onderduiken in de anonimiteit. Breendonk was veel kleiner. De SS-bewakers kenden iedereen persoonlijk. De dood was dichterbij. In Breendon...

“Twee van mijn maîtres à penser stierven relatief jong. Michel Foucault was 57, Erving Goffman 60. Het is zeer waarschijnlijk dat ook ik relatief jong zal sterven. Ik ben nu 58 en bij mij is medio maart 2020 kankerstadium 4 gediagnosticeerd. Als er plotseling heel weinig toekomst over is om te plannen, over te speculeren of van te dromen, gebruikt men zulke historische momenten vaak als een aansporing om na te denken over het verleden. De leidende vraag hierbij – een nogal voor de hand ...