Ingeleid door Paul van Geest

Vertaald en van aantekeningen voorzien door Vincent Hunink

In zijn lange leven heeft Aurelius Augustinus (354-430) bijzonder veel geschreven. Maar er is ook één boekje uit de Oudheid aan hem gewijd. Zijn vriend en leerling en later collega-bisschop Possidius van Calama (370-ca. 440) schreef een biografie van hem. Niet een biografie in de moderne zin van het woord. Eerder een getuigenis, een monument, ter herinnering aan de grote kerkvader.

Possidius typeert Au...

Waarom heeft Jezus niet zelf een evangelie geschreven? En als die taak aan zijn leerlingen en volgelingen moest worden toevertrouwd, waarom zijn er dan vier evangeliën opgenomen in het Nieuwe Testament? Waarom niet één? En waarom niet meer dan vier? Wat te doen wanneer iemand opmerkt dat twee evangelieteksten niet met elkaar overeenstemmen? Het erbij laten? Of een verklaring zoeken? Het eerste doet het gezag van het evangelie geen goed. Kritische gelovigen voelen zich teleurgesteld. Buiten...

Het leven van de belangrijkste woestijnvader, Antonius de Grote (251-356), werd geschreven door Athansius, bisschop van Alexandrië, voor een groep asceten met wie hij tijdens zijn ballingschap in het Westen kennis maakte. De roeping van de rijke jongeling Antonius om als kluizenaar in de woestijn te gaan leven, de hallucinante bekoringen waar hij twintig jaar lang tegen strijdt, de volgelingen die hij ontvangt om in het monniksleven te worden ingewijd en de diepe geestelijke rust die hem tot...

Een van de opmerkelijkste wijsheidsboeken uit de periode tussen het Oude en Nieuwe Testament is De wijsheid van Jesus Sirach. Een geschrift dat door katholieken wel, maar door joden en protestanten niet tot de bijbel wordt gerekend. Geschreven omstreeks 180 voor Christus, heeft de tekst bijna uitsluitend in een Griekse vertaling gecirculeerd; de Hebreeuwse versie werd pas in 1896 bij toeval ontdekt in een afvalkamer van een synagoge in Cairo. De wijsheid van Jesus Sirach bevat, gerangschikt o...

HIERONYMUS (ca. 347 420) trok zich, na omzwervingen die hem in Trier, Antiochië, Constantinopel en Rome hadden gebracht, in 385 terug in een klooster in Bethlehem. Hij genoot groot gezag als theoloog en kenner van het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Vele brieven heeft hij geschreven, aan vele personen in alle delen van het Romeinse Rijk. Daarin behandelde hij uiteenlopende onderwerpen: voorschriften voor opvoeding; regels voor het leven in eenzaamheid; de onverenigbaarheid van rijkdom ...

Waarom leven gelovigen toch zo dikwijls in onmin met elkaar? Op deze belangrijke vraag is al eeuwenlang naar een zinnig antwoord gezocht. Rond het jaar 397 schreef Augustinus hierover een boeiende beschouwing. Ruim dertig jaar was hij bisschop van Hippo Regius in de Romeinse provincie Africa. Gedurende die jaren had hij niet alleen van doen met katholieke christenen, maar ook met allerlei andere. Door hun uiteenlopende visies en praktijken vormden zij een bedreiging voor de eenheid binnen de ...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven.

Voor deze bundel werden 33 preken uitgekozen van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst...

Deel 2 in de serie Middeleeuwse Monastieke Teksten

Vertaling van de geschriften Over spirituele vriendschap, Toen Jezus twaalf jaar was en Gebed tot de Goede Herder

Vertaling en commentaar:

Simon Slijkhuis, Guerric Aerden ocso, Joost Baneke

inleiding: Guerric Aerden ocso

De cisterciënzer auteurs van de twaalfde eeuw gaven nauwkeurig aan waarnaar onze liefde kan uitgaan: naar onszelf, naar de naaste en naar God. Ze klasseerden alle verlangens en deugden nauwkeurig in overeenkomstige categorieën....

Waar haalden gnostici hun wijsheid vandaan? Wat bezielde hen? Wat zijn typische kenmerken van het gnostisch gedachtegoed? Hoe is gnostiek ontstaan en bestaat gnostiek tegenwoordig nog? Dat zijn vragen waarop in dit boek antwoord wordt gegeven. 

De aandacht voor gnostiek is zeer versterkt doordat in 1945 in Egypte een groot aantal tot dan toe onbekende vroegchristelijke teksten gevonden werd, waaronder het Evangelie van Thomas, het Evangelie van Filippus en het Geheime Boek van Johannes. Sind...

Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...