Tanks op slagvelden, raketten die steden bombarderen en politici die dreigen met kernwapens: de oorlog in Oekraïne werpt ons terug in de tijd. Zien conflicten er in de eenentwintigste eeuw inderdaad net zo uit als in de twintigste? Is de geopolitiek van strijd en van vriend-en-vijand-denken weer terug?

In De overwinning van de politiek laat Haroon Sheikh zien dat achter de tanks en gevechtsvliegtuigen de politieke strijd verweven is geraakt met economie, technologie en recht. Die verwevenhe...

In Genealogie van de moraal, door velen beschouwd als zijn beste werk, betoogt Nietzsche dat goed en kwaad waarden zijn die van periode tot periode en van land tot land verschillen. In de oudheid verwees ‘goed’ naar het gedrag van veroveraars, en ‘slecht’ naar dat van hun ondergeschikten en slaafgemaakten. Later werden deze waarden door het joods-christelijke moraal op hun kop gezet. ‘Goed’ verwees naar alles wat zwak, ziek en misselijk was; ‘kwaad’ naar de edelen voor wie zij...

Filosofische en beeldende verkenning van de wereld vanuit de blik van de vreemdeling

Ieder verlangt naar verbondenheid: je hoort bij je familie, gemeenschap, volk of natie. Maar er is dan ook altijd iemand die er níét bij hoort: de vreemdeling. Is dit schema van us and them vandaag de dag nog wel houdbaar? In Wereldtijd laat Laurens ten Kate zien dat de balans tussen het vertrouwde en het vreemde in onze tijd steeds meer onder druk komt te staan, maar dat de verstoring va...

In de westerse geschiedenis stelt de mens zijn eigen belangen vaak boven die van dieren en de natuur. Maar deze manier van omgaan met de wereld waarin we leven lijkt niet langer houdbaar. Nu blijkt dat door de uitstoot van broeikasgassen en door ons consumptiepatroon het klimaat fundamenteel verandert en diersoorten massaal uitsterven, is het cruciaal dat wij mensen onze verhouding tot de aarde en haar andere bewoners gaan heroverwegen.

Hoever moeten we gaan in het betrekken van dierenbelange...

Vraag drieëntwintig vooraanstaande filosofen, auteurs, vertalers, uitgevers, recensenten en boekhandelaren te schrijven over de toekomst van het Nederlandstalige filosofieboek en je krijgt een rijke verzameling teksten. Terugkerende thema’s als de ontlezing bij de jeugd, verengelsing op universiteiten en digitale alternatieven voor het papieren boek leveren een grote verscheidenheid aan analyses op, van ronduit pessimistisch tot bijzonder hoopgevend.

De taal van het denken. De toekomst van...

Wat heeft een academisch filosoof te zoeken in de kerk? Filosoof-gelovige Govert Buijs laat zien hoe kritisch denken en geloven naast elkaar kunnen bestaan.

Terwijl we in het Westen bezig zijn de wereld en de planeten te veroveren, laten we de eigen ziel als braakland ongecultiveerd liggen. Traditioneel was het zielenheil het terrein van de kerken, maar zij verwaarloosden hun taak. Het christendom presenteerde zich meer en meer als een sociologische groepsideologie. De oriëntatie voor de zie...

Op zoek naar de filosofische bronnen van een megaconcern en zijn oprichter: hoe gaan we mensgerichter ondernemen in de 21e eeuw?

Kennen, dienen, vertrouwen is het resultaat van gesprekken die voormalig topman Frits Goldschmeding voerde met diverse wetenschappers over de bronnen van zijn denken over de mens, over werk en economie. Steeds stond de vraag centraal: hoe kom je tot een mensgerichtere economie? Uit deze gesprekken kwamen drie basisprincipes naar voren. Ten eerste kijkt de mensgericht...

De deugdzame stad is het hoofdwerk van de middeleeuwse islamitische filosoof Aboe Nasr al‑Farabi. In dit werk verkondigt Al‑Farabi dat we het hoogste geluk al tijdens het leven kunnen bereiken – en dus niet pas na de dood. Ook stelt hij dat we het geluk kunnen bereiken op de kracht van de rede alleen; religieuze openbaring is daarbij dus niet strikt nodig. Verder verklaart Al‑Farabi openlijk dat de filosofische rede superieur is aan de religieuze openbaring, en betoogt hij dat er vers...

Kants Kritiek van de zuivere rede

Een leeswijzer

Karin de Boer

Kants Kritiek van de zuivere rede is de sleutel tot een van de belangrijkste boeken uit de moderne filosofie: de Kritiek van de zuivere rede. Door middel van korte inleidingen en een uitleg van de belangrijkste passages loodst Karin de Boer de lezer door Kants complexe denken.

De theorieën van Newton dwongen Kant om de aard en de reikwijdte van menselijke kennis opnieuw te bepalen. Zijn Kritiek van de zuivere rede reageert op de bot...