Fik Meijer, de populairste classicus van Nederland, vertelt voor het eerst zijn eigen verhaal. Hij schrijft zeer aanstekelijk over zijn liefde voor de raadselachtige, grillige zee die in de klassieke oudheid het centrum van de wereld was: de Middellandse Zee. De zee is tevens het onderwerp van diverse lieux de mémoire die onze verslaggever vanuit de oudheid presenteert.

Aan bod komen allereerst Fik Meijers eigen belevenissen in en op de Middellandse Zee, die bij hem de interesse voor maritie...

De Romeinen geloofden dat kruisiging het ergst denkbare lot was. Daarom was het zo’n geschikte straf voor slaven. Het is dan ook verbazingwekkend dat mensen zijn gaan geloven dat een specifieke gekruisigde, ene Jezus, een god was.

Het christendom is het langst voortdurende, invloedrijkste erfgoed van de oude wereld; de opkomst ervan is de belangrijkste ontwikkeling in de westerse geschiedenis. Hoewel steeds meer mensen het geloof van hun voorouders verlaten en alle religies afwijzen, blijv...

Al jarenlang heerst er een pandemie: ‘lichamelijke inactiviteit’. Inactief leven verhoogt het risico op overgewicht, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Mensen die hiermee belast zijn, blijken (extra) kwetsbaar voor andere ziekten, zoals virale infecties! Bewegen en een gezond voedingspatroon hebben grote invloed op het hart, de hersenen en het immuunsysteem.

Bewegen en bepaalde voedingsstoffen prikkelen de binnenwand van de bloedvaten waardoor nitric oxide (NO) wordt geproduceerd, wa...

De naam Heidegger is besmet. Aan zijn omvangrijke oeuvre van meer dan honderd werken kleeft de smet van collaboratie met het nazisme. In dit Elementaire Deeltje laat Dirk De Schutter zien hoe de filosofische blik van Martin Heidegger, ondanks die smet, relevant is voor de moderne westerse cultuur. In Heideggers filosofie krijgen vele aspecten van het mens-zijn een nieuwe betekenis: de dood, het geweten, stemmingen als angst of verveling of gelatenheid, de tijd, de waarheid, rationaliteit, het...

Maeve Brennan loopt door New York. Ze neemt een taxi, de bus of de ondergrondse en wij lopen met haar mee. We beleven het New York uit de jaren zestig en zeventig dankzij haar weergaloze beschrijvingen. Brennan is in staat ieder mens, dier, gebouw en elke straat tot in detail fijnzinnig, geestig en raak weer te geven. Het gaat over een bijna uitgedroogde mus die na een regenbui eindelijk een bad kan nemen, of over een ontmoeting van een vader en zijn dertienjarige zoon midden op Broadway, waa...

Eind twintigste eeuw leek het fascisme in onbruik te raken als politiek begrip, maar daar is radicaal verandering in gekomen. Het (reële of ingebeelde) spook van het fascisme waart opnieuw rond door Europa, Amerika en andere delen van de wereld. Wetenschappers zijn volop in debat over een sluitende definitie van het fascisme, en of die überhaupt mogelijk is. Honderd jaar nadat Mussolini de eerste fascistische partij oprichtte.

Daniel Knegt informeert ons over de geschiedenis, betekenis en v...

Het universum had een begin, en het zal een einde kennen. Moderne kosmologie heeft natuurkundigen in staat gesteld de geschiedenis van het universum te verklaren, vanaf de allereerste nanoseconde tot nu. Maar wat komt hierna? Inmiddels bestaan er instrumenten waarmee we onze inzichten op de verre toekomst kunnen loslaten en kunnen speculeren over het ultieme lot van de kosmos.

In Het einde van alles presenteert Katie Mack aan de hand van de nieuwste astronomische waarnemingen en geavanceerd ...

Michel Houellebecq is de succesvolste hedendaagse Franse auteur ter wereld. Sabine van Wesemael ontrafelt het geheim achter zijn succes. Wat kenmerkt de karakters die we in zijn werken tegenkomen en hoe beleven zij liefde en seksualiteit? Welke visie op onze hedendaagse maatschappij brengen zij naar voren? Is Houellebecq een geëngageerd schrijver of moeten we bijvoorbeeld zijn islamkritiek met een korreltje zout nemen? Is hij een nihilist of juist een verdrietige romanticus? En is zijn werk ...

‘Goldschmidt-variaties’ worden ze wel genoemd, de essays van Tijs Goldschmidt, waarin niets is wat het lijkt, en waarin cultuur en evolutie altijd meer met elkaar te maken hebben dan je op het eerste gezicht vermoedt. In een essay over digitalisering van teksten zoekt hij naar parallellen tussen het kopiëren van DNA en het steeds nauwkeuriger kopiëren en sneller verspreiden van teksten (‘culturele evolutie’). Daarnaast zet hij de biologische betekenis uiteen van, onder veel meer, de...

De Spaanse jezuïet Gracián publiceerde in 1647 een machiavellistische handleiding voor de omgang met mensen. Deze cynische, achristelijke, alleen voor de intellectuele elite bestemde verzameling praktische leefregels beïnvloedde in de loop der eeuwen enkele van de meest vooraanstaande West-Europese schrijvers: La Rochefoucauld, Voltaire, Stendhal, Nietzsche en Schopenhauer.