Vanaf de eerste helft van de zestiende eeuw concentreerde de Baltische graanhandel zich in Amsterdam. Daar werd het graan niet alleen door korendragers gelost, maar ook in open zakken naar de speciale korenpakhuizen gedragen. Daarna droegen zij de zware last via steile ladders naar de bestemde zolderverdieping, waar het werd opslagen. Aan deze veelal ongeschoolde en loonafhankelijke havenarbeiders heeft Amsterdam in niet geringe mate haar welvaart te danken. De graanhandel was immers de ‘mo...

Op 21 augustus 1573 begon een zeven weken durend beleg van Alkmaar door een Spaans leger onder leiding van don Fadrique de Toledo. Hij was de zoon van de hertog van Alva, die toen namens Filips II de Nederlanden bestuurde. De bangste dag van de belegering was 18 september 1573, toen don Fadrique de stad liet bestormen. De verdedigers, waaronder ook vrouwen, meisjes en jongens, vochten voor hun leven en wisten de aanval af te slaan. Inmiddels waren er dijken doorgestoken en sluizen opengezet. ...

Na de Eerste Wereldoorlog leek de vaste grond onder de voeten van de adel in Duitsland en Nederland weg te vallen. Rond 1900 hadden de meeste adellijke families nog tot de elite behoord. Nu was die tijd voorgoed voorbij en moesten zij op zoek naar manieren om sociaal, politiek en cultureel te overleven in een zich snel moderniserende samenleving. In Einde van de adelscultuur? wordt deze thematiek in achttien artikelen vanuit een interdisciplinair en vergelijkend perspectief benaderd. Twee vra...

Onno Greiner (292402010) was als architect gefascineerd door de 'immateriële functie' van architectuur, de emotionele, psychologische werking van ruimte op mensen. Hij werd bekend als ontwerper van theaters en culturele centra. Zijn ei-vormige theaterruimten - Greiners uitvinding - zijn gericht op communicatie en interactie. Zijn overige werk laat een ander belangrijk aspect zien: ruimte voor individuele privacy. Duidelijke routes door goed geproportioneerde en lichte ruimten grenzen aan int...

Met een themadossier over deugd – en toch vooral ook ondeugd – gaat het Jaarboek De Zeventiende Eeuw op zoek naar morele scherpslijperij in de zeventiende-eeuwse Nederlanden. Op welke wijze werden morele lessen verpakt in wraaktragedies en paapse liederen, in pamfletten over gestrande walvissen, in bloemenallegorieën en emblemata of in schilderijen van beschonken, halfnaakte helden? De blik wordt niet alleen gericht op de vele media die moraalridders gebruikten om hun publiek te bestoken...

In de jaren zeventig was Rudi Künzel een van de pioniers in de mentaliteitsgeschiedenis. In deze essays zet hij dat onderzoek voort. Hij belicht middeleeuwse groepsculturen en laat zien hoe in middeleeuwse teksten emoties en mondelinge overlevering te achterhalen zijn.

Honderd jaar na dato is de Armeense genocide (door het kabinet omschreven als de ‘Armeense kwestie’) nog steeds onderwerp van maatschappelijk en politiek debat. Er is echter weinig bekend over de reactie van het christelijke en neutrale Nederland, ruim een eeuw geleden, op de vervolgingen van de Armeense christenen in het Ottomaanse rijk.

Na jarenlang onderzoek in talrijke binnen- en buitenlandse archieven presenteert Dirk Roodzant een indringend beeld. Legio landgenoten – politici, gez...

Denk je in dat ergens in de Late Middeleeuwen een grote stormvloed de kust had verlegd naar waar nu de Duitse oostgrens en de Franse noordgrens liggen. De Lage Landen zouden dan niet langer bij maar onder de zee liggen! Wat zou de wereld dan gemist hebben? Veel en niet veel is het juiste antwoord – want allicht zouden sommige vondsten die ooit in de Nederlanden gebeurden, elders plaatsgevonden hebben.

Op een feestavond is zo’n denkoefening wel leuk en ook zinvol, zeker als je ze overlaat...