De collectie van de Koninklijke Bibliotheek bevat meer dan zeven miljoen boeken, tijdschriften, brieven en archieven uit twaalf eeuwen. De collectiespecialisten van de KB hebben zich laten inspireren door de Canon van Nederland om vijftig topstukken uit die enorme verzameling te presenteren. Door vijftig vensters van de Nederlandse geschiedenis valt de blik nu eens op een beroemd handschrift, dan weer op een onbekende brief, op een luxueuze atlas of op een bijzonder kinderboek, op een wetensc...

De Fortuyn-opstand vormt een belangrijk keerpunt in de Nederlandse politieke cultuur. Vaak is deze omslag beschreven als een opstand van de onderbuik. In dit nu al veelbesproken boek beschrijft Merijn Oudenampsen de revolte in de bovenkamer. Hij gaat op zoek naar de intellectuele bronnen van de Fortuyn-opstand.

Boegbeelden als Frits Bolkestein, Pim Fortuyn, Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders beschrijft hij als voortrekkers van een bredere stroming: nieuwrechts. Deze term kwam in de Verenigde St...

In een van zijn talrijke avonturen wil baron von Münchhausen met zijn paard over een moeras springen, maar komt er middenin terecht. Geen nood, zegt hij, grijpt zich bij de staart van zijn pruik, tilt zich met paard en al uit de poel en zet zich veilig op de andere oever neer. Het punt van waaruit Münchhausen zich uit het moeras optilt: dit is het moderne subject, de grond van ons Ik. Ziehier in een notendop de kernintuïtie die, aldus Lacan, aan de basis van Freuds psychoanalyse ligt.

I...

De Franse historicus en filosoof Pierre Rosanvallon is een van de spraakmakendste denkers over de hedendaagse democratie. Hij gaat niet uit van een normatief ideaalmodel van democratie, maar vertrekt vanuit het historische gegeven dat de democratie steeds opnieuw en hooggestemde verwachtingen en hoop wekt, maar evenzeer gepaard gaat met teleur- stellingen, verwarring en weerstand. Origineel, erudiet en nauwgezet beschrijft Rosanvallon de geschiedenis van die permanente spanning.

In De democra...

In zeventig jaar tijd verloren de bewoners van historisch Palestina de beschikking over veruit het grootste deel van hun land. Dit verlies en de wijze waarop het zich voltrok, had niet plaatsgevonden als Israël zich had

gedragen in overeenstemming met het internationaal recht. Oud-premier Dries van Agt trekt zich het lot van het onderdrukte Palestijnse volk al lange tijd aan en vraagt in een indrukwekkend pleidooi nog eenmaal

aandacht voor de flagrante schendingen van elementaire mensenrecht...

Limburgensia

De schatten van Schillings

Redactie: Babke Aarts, Ad van Pinxteren & Jos Schatorjé

Vormgever: Hans Lemmens

Het Limburgse echtpaar Miep en Har Schillings houdt van verzamelen. Har legde zich bijvoorbeeld vier decennia toe op Limburgensia. Deze collectie, van manuscripten en vooral bijzonder drukwerk, is onlangs overgedragen aan het Limburgs Museum.

Die overdracht is een bewuste keuze, want veel boeken hebben qua inhoud en afwerking een museale verschijningsvorm. Ook bieden ze inzicht ...

Voor elke Nederlander en Vlaming die in dit herdenkingsjaar snel wil achterhalen waar de Tachtigjarige Oorlog precies over ging, is dit het perfecte boek. De kern van de strijd lag in drie fundamentele rechten: vrijheid van godsdienst en geweten, recht op zelfbeschikking en recht op inspraak. Vanuit deze actualiteit weet Anton van der Lem een ingewikkelde geschiedenis in kort bestek helder te presenteren en te illustreren met prachtige afbeeldingen. Hij zet de ingewikkelde politieke, religieu...

Het negentiende-eeuwse liberalisme en het succes van het jaar 1848: ze worden vaak vereenzelvigd met Thorbecke. Toch was één man voor beide minstens zo belangrijk: Dirk Donker Curtius (1792-1864). Donker was één van de weinigen die contacten onderhield met oppositionele Belgische advocaten en Tweede Kamerleden. Zij brachten hem in aanraking met het Franse en Britse liberalisme. Hij zou zijn leven lang pleiten voor persvrijheid, directe verkiezingen en ministeriële verantwoordelijkheid.

D...

Waarom toch hebben miljoenen Europeanen achter Hitler en Mussolini aangelopen? Het kan niet anders of zij hebben iets positiefs aangetroffen in het door deze leiders gepropageerde fascisme, iets wat hen aantrok en hoop gaf op een beter leven. Deze aantrekkingskracht van het fascisme vraagt om een verklaring, en wie kan de keuze voor fascisme beter verklaren dan fascisten zelf? In Er moest iets nieuws komen! bundelt fascisme-deskundige Willem Huberts zes contemporaine autobiografische terugbli...

De afgelopen vijftig jaar speelde het geheugen een cruciale rol in veel academische en maatschappelijke debatten. De kunst van het vergeten. Naar een filosofie van de vergankelijkheid wijst op de grenzen van deze memory boom. Stéphane Symons laat zien dat het geheugen niet langer in staat is om adequaat te antwoorden op de uitdagingen van de hedendaagse samenleving.

Het werk van enkele van de meest toonaangevende denkers uit de twintigste eeuw staat hierbij centraal. In het spoor van Friedri...